تصوف

پکين جي پارليامينٽ

منطق الطير ۾ خواجہ فريد الدين عطار، تمثيل طور پکين جي روپ ۾ انساني جذبن ۽ حقيقتن جو اظھار ڪيو آھي ۽ ھڪ افساني جي شڪل ۾ انساني زندگيءَ جا عام واقعا بيان ڪيا آھن. منطق الطير جي 64 بيانن ۾ ڪُل 4600 بيت آھن. منڍ وارا 600 کن بيت رب جي واکاڻ، رسول صہ جن جي نعت، خليفن جي مدح تي مشتمل آھن. ان کان پوءِ اصل قصو شروع ٿئي ٿو. 

Title Cover of book پکين جي پارليامينٽ

سلطان محمود ۽ اياز جو قصو

اياز، (جنهن کن سلطان محمود جي هڪ گهڙي به نه سرندي هئي) هڪ ڏينهن بيمار ٿي پيو. جڏهن سلطان کي ان جي بيماريءَ جي خبر پئي، تڏهن فوراً پنهنجي نوڪر کي گهرائي چيائين ته: تون اياز جي طرف هوا ٿي اڏام، ۽ رستي تي ڪنهن ڏانهن به نه نهار، ۽ جلدي پهچي وڃي چوينس ته، بادشاهه، تنهنجي بيماري جو ٻڌي، خود بيمار ٿي پيو آهي؛ ۽ چوي ٿو ته، جيتوڻيڪ منهنجو ظاهر توکان پري ۽ جدا آهي، ليڪن منهنجو باطن تنهنجي بالڪل ويجهو ۽ توسان گڏ آهي. اهو تاڪيدي فرمان ٻڌي، قاصد ته سواءِ ڪنهن ديرمدار جي جلدئي اياز وٽ پهچي ويو، ليڪن ان جي حيرت جي حد ئي نه رهي جڏهن ڏٺائين ته بادشاهه ته اڳيئي وٽس ويٺو آهي! ويچاري کي پنهنجي جان جي خوف اچي ورايو ۽ ڏڪندي سلطان کي عرض ڪيو ته: مون جلدي اچڻ ۾ ڪا ڪسر باقي نه ڇڏي آهي. خبر نه آهي ته سائين جن ڪيئن اڳ ۾ پهچي ويا آهن! سلطان کيس معاف ڪندي پڇيو ته: تنهنجو ڪو قصور ڪونهي، مون جهڙي جلدبازي توکان ٿي ئي نه سگهندي. مون جو هي ڊگهو رستو اک ڇنڀ ۾ طئي ڪيو تنهن جو سبب هيءُ هو جو مان اياز جي منهن لاءِ بيتاب هوس ۽ مون کي هڪ گهڙي به ان بغير آرام نه ٿي آيو.
حقيقت هيءَ آهي ته مان ڳجهه ڳوهه ۾ وٽس هر گهڙي اچان ۽ وڃان ٿو، جنهن کان باقي دنيا بيخبر آهي. منهنجي دل هن سان ڳنڍيل آهي؛ ظاهري طور ته مان ان جي حال کان هر وقت آگاهه آهيان. مان جيتوڻيڪ هي راز (ته منهنجي اياز ان گهري دلبستگي آهي) دنيا وارن کان لڪايان به ٿو، ليڪن اندروني طور تي منهنجي جان ان سان ڳنڍير جيان ڳنڍي پيئي آهي. تون هر رمز سمجهي ڇڏ. اسان هڪ ٻئي کان الڳ ٿي ئي نٿا سگهون.