تصوف

پکين جي پارليامينٽ

منطق الطير ۾ خواجہ فريد الدين عطار، تمثيل طور پکين جي روپ ۾ انساني جذبن ۽ حقيقتن جو اظھار ڪيو آھي ۽ ھڪ افساني جي شڪل ۾ انساني زندگيءَ جا عام واقعا بيان ڪيا آھن. منطق الطير جي 64 بيانن ۾ ڪُل 4600 بيت آھن. منڍ وارا 600 کن بيت رب جي واکاڻ، رسول صہ جن جي نعت، خليفن جي مدح تي مشتمل آھن. ان کان پوءِ اصل قصو شروع ٿئي ٿو. 

Title Cover of book پکين جي پارليامينٽ

کٽياڻيءَ جو عذر

آخر ۾، کٽياڻي اچي چوڻ لڳي ته: مان گهڻو حيران ۽ پريشان آهيان، ڏاڍي غمزده، هيڻي ۽ بکي آهيان. منهنجي پرن ۾ ڪئليءَ جيتري به طاقت ڪانهي، ۽ جڏهن ته مون ۾ نه پر آهن ۽ نه پير ۽ نه وري ڪا ٻي اهڙي شيءِ تڏهن مان سيمرغ جهڙي سردار جي ويجهو ڪٿي ٿي وڃي سگهان؟ مون جهڙي نٻل ۽ هيڻيءَ جي هتي جاءِ نه آهي. دنيا ۾ ان جا عاشق گهڻائي آهن. مون جهڙيءَ جو ان سال وصال محال آهي. هاڻي مان جڏهن ان جو وصال ماڻي ئي نٿي سگها، تڏهن هڪ محال شيءِ جي در پئي به ٿي نٿي سگهان، پر جيڪڏهن کڻي مان ان جي درگاهه طرف رخ ڪريان به ته به نتيجو هي نڪرندو جو يا ته مان راهه ۾ مري وينديس يا سڙي وينديس. ان هنڌ پهچڻ لاءِ مان اهڙي مضبوط ۽ قوي آهيان ئي ڪانه، تنهن ڪري مان پنهنجي يوسف کي، جنهن کي کوهه ۾ وڃائي ويٺي آهيان پئي ٿي ڳوليان. ٿي سگهي ٿو، دنيا ۾ وري ان کي ڳولي لهان. جيڪڏهن خوش قسمتيءَ سان مان پنهنجي يوسف کي کوه ۾ ڳولي لڌو ته پوءِ ان سان گڏ، مڇي کان چنڊ (زمين کان آسمان) تائين پئي پرواز ڪنديس.

هدهد جو جواب

هدهد کان، هي ٻڌو نه سٺو، سو چوڻ لڳس ته اي کٽياڻي، ڪمزوريءَ جو اجايو عذر آڏ نه آڻ، مان تنهنجي مڪر ۽ فريب کي خوب ڄاڻان ٿو، قدم اڳتي وڌاءِ ۽ خوف خطري کي جاءِ نه ڏي، جيڪڏهن ٻيا به ان راه ۾ جلي فنا ٿين ته پوءِ تون به جلي فنا ٿي وڃ. تون جيڪڏهن في الواقع يعقوب جي مثال آهين ته ياد رک ته، قضا ۽ قدر تنهنجو ميلاپ يوسف سان ڪڏهن نه ڪندا. غيرت جي باهه سدائين ڀڙڪندي رهي ٿي، تنهنڪري هن جهان تي (لاءِ) يوسف جو عشق حرام آهي. اهو مان توکي هڪ عجيب قصو ٻڌايان ٿو: