تصوف

پکين جي پارليامينٽ

منطق الطير ۾ خواجہ فريد الدين عطار، تمثيل طور پکين جي روپ ۾ انساني جذبن ۽ حقيقتن جو اظھار ڪيو آھي ۽ ھڪ افساني جي شڪل ۾ انساني زندگيءَ جا عام واقعا بيان ڪيا آھن. منطق الطير جي 64 بيانن ۾ ڪُل 4600 بيت آھن. منڍ وارا 600 کن بيت رب جي واکاڻ، رسول صہ جن جي نعت، خليفن جي مدح تي مشتمل آھن. ان کان پوءِ اصل قصو شروع ٿئي ٿو. 

Title Cover of book پکين جي پارليامينٽ

هڪڙي ٻئي پکيءَ جو زر بابت سوال

هڪڙي پکي هدهد کي چيو ته مون کي زر سان پيار آهي ۽ پيار به اهڙو جو منهنجي هرهڪ رڳ ۾ رچي ويو آهي. جيستائين زر کي نٿو ڏسان تيستائين آرام سان نٿو ويهان. دنيا ۽ مال جي پيار واقعي مون کي انڌو ڪري ڇڏيو آهي، هاڻي مهرباني ڪري ڪا ڇوٽڪاري جي تجويز ٻڌائينم.

هدهد جو جواب

هدهد جواب ۾ چيس ته تون محض صورت تي حيران ۽ اصل حقيقت کان بنهه غير واقف آهين. مطلب ته تون ڪئليءَ وانگر صورت جو قيدي ۽ ماڳهين انڌو آهين. سون به حقيقت ۾ هڪ رنگ ۾ بدليل پٿر آهي ۽ نه ڪا ٻيءَ شيءِ، مگر تون ٻارڙن جي طرح رنگ جي چريو ٿيو پيو آهين.اها زر (سون) خدا تعاليٰ جي ياد کان هٽائي سا سچ پچ هڪ بت آهي جنهن کي تون ڀڃي ڀور ڪري ڇڏ. جيڪڏهن تون کڻي زر ذرو ڪنهن غريب کي ڏين به ٿو ته يا ته ڏيڻ جي رنج ۾ پنهنجو خون پين ٿو يا ٿوري ڄمائڻ ۽ تنگ ڪرڻ (جهڻڪڻ) سان انهيءَ غريب جو؛ ۽ ان ذري ڏيڻ خاطر به تون جنيد جهڙن بزرگن جي تلاش ڪرين ٿو (ڄڻڪ صدقو ۽ خيرات آهن ئي نهايت پرهيزگار ۽ نيڪوڪارن لاءِ).
هاڻي تون هن حقيقت کي ڌيان ڏيئي ٻڌ ته جيترو تنهنجو هن دنيا سان تعلق زياده هوندو تيترو دوزخ جي باهه ۾ تولاءِ تيزي هوندي. تون دين ۽ دنيا ٻئي (ڪٺا) چاهين ٿو، هاڻي هيءُ ڪڏهن به ٿي نه سگهندو. جو ڪجهه تو وٽ آهي تنهن کي الله تعاليٰ ڪارڻ خرچي ڇڏ، سواءِ خرچڻ جي نيڪي ڪڏهن به حاصل ڪري ڪونه سگهندين. جڏهن جان کي ئي هڪ ڏينهن ڇڏڻو آهي تڏهن ٻين شين کي ان جي هوندي ڇو ته ڇڏڻ گهرجي! هاڻي مان توکي ٻه چار ڪهاڻيون ٻڌايان ٿو ۽ اُميد اٿم ته تون انهن مان سبق پرائيندين.