تصوف

پکين جي پارليامينٽ

منطق الطير ۾ خواجہ فريد الدين عطار، تمثيل طور پکين جي روپ ۾ انساني جذبن ۽ حقيقتن جو اظھار ڪيو آھي ۽ ھڪ افساني جي شڪل ۾ انساني زندگيءَ جا عام واقعا بيان ڪيا آھن. منطق الطير جي 64 بيانن ۾ ڪُل 4600 بيت آھن. منڍ وارا 600 کن بيت رب جي واکاڻ، رسول صہ جن جي نعت، خليفن جي مدح تي مشتمل آھن. ان کان پوءِ اصل قصو شروع ٿئي ٿو. 

Title Cover of book پکين جي پارليامينٽ

سلطان محمود ۽ هڪ پيرسن ڪاٺير

هڪ دفعي اهڙو اتفاق بڻيو جو سلطان محمود، شڪار ڪندي پنهنجي لشڪر کان جدا ٿي ويو. پري کان هڪ ڪاٺير نظر آيس، جنهن جي ڪاٺين جي لڏ گڏهه تان ڪري پيئي هئي. نزديڪ وڃي کيس چيائين ته: جيڪڏهن تون مونکي پنهنجو يار (مددگار) ڪرڻ چاهين ته مان حاضر آهيان. ٻڍي هي ٻڌي وراڻي ڏني ته، منهنجي ان ۾ سراسر ڀلائي آهي. مان تنهنجي منهن ۾ حسن جي جهجهي جهلڪ ڏسان ٿو ۽ حسين (هونءَ به) ته هميشه مهربان هوندا آهن.
بادشاهه، گهوڙي تان لهي اها ڪاٺين جي لڏ پنهنجي هٿن سان گڏهه تي رکي واپس لشڪر ڏانهن روانو ٿيو. پهچندي ئي لشڪر کي حڪم ڪيائين ته هڪڙو ٻڍو منهنجي طرف اچي رهيو آهي، تنهنڪري هن جا ٻيا سڀيئي رستا (سواءِ مون واري رستي جي) بند ڪريو ته جيئن هو مون کي ڏسي سگهي. پيرسن هيءَ رستي روڪ ڏسي گهٻرايو گهڻو ئي، مگر پري کان بادشاهه جي ڇٽي ڏسي پنهنجي لڏيل گڏهه سميت اچي اتي پهتو. ڇٽيءَ جي هيٺان دوست (آشنا) کي ڏسي گهڻو شرمندو ٿيو ۽ چوڻ لڳو ته، اي الله! مون محمود بادشاهه کي پنهنجو حمال (ڪولي) بڻايو!
بادشاهه کانئس حال دريافت ڪيو جنهن تي هن جواب ڏنو ته: مان هڪ عيالدار ۽ غريب آهيان، ڪاٺيون ڪري گذر ڪريان ٿو، تون مون تي مهرباني ڪرين ته ڪري سگهين ٿو؛ منهنجو حال ڪو توکان ڳجهو ڪونهي. ان تي بادشاهه چيس ته، چڱو پنهنجي ڪاٺين جي قيمت ٻڌاءِ ته توکي ڏيون؟ ٻڍي جواب ڏنو ته، سائين سون جي ڏهن ٿيلهين کان گهٽ ۾ ڪونه وڪڻندس. سلطان جي لشڪر، هي ٻڌي تنبيهه ڪيس ته اڙي بيوقوف خاموش رهه، هيءُ ڀري ٻن جَوَن جي قيمت مس ٿي رکي! ٻڍي وراڻي ڏني ته، ائين برابر آهي، ليڪن خريدار نهايت عمدو ۽ عالي مرتبي وارو آهي. جڏهن منهنجي ڪاٺين تي هڪ بادشاهه پنهنجو هٿ ڦيريو آهي تڏهن انهن جي قيمت به گهڻو وڌي ويئي آهي. بادشاهه هيءُ ڳالهه ٻڌي کيس گهڻو سون عطا ڪيو ۽ حڪم ڪيو ته هن کي ڏهه ٿيلهيون سون جون ڏنيون وڃن!