ثمود جي قوم جا حالات
(سورة القمر: 26-23 )
”ثمود جي ماڻهن به خبردار ڪندڙ (پيغمبرن) کي نه مڃيو. هنن چيو ته ڇا اسان مان هڪڙو انسان، اڪيلو ئي اڪيلو! اسان هن جي پيروي ڪيون ۽ سندس تابعدار ٿيون! جيڪڏهن ائين ڪيون ته گمراهي ۽ چريائي ءَ ۾ پئجي وينداسين. ڇا اسان سڀني جي وچئون اچي هن (مڙس) تي (خدائي) پيغام نازل ٿيو آهي؟ (بلڪل نه) بلڪه هو ڪوڙو ٻٽاڪي آهي. (اي حضرت صالح!) هي (نادان) سڀاڻي ئي ڏسي وٺندا ته ڪير ڪوڙو ۽ ٻٽاڪي آهي.“
جيئن ته مٿي ڄاڻايل آيتن ۾ بيان ٿيو ته، ثمود قوم به الله جي تنبيهه تي غور ۽ ويچار نه ڪيو ۽ پيغمبرسڳوري جي دعوت کي ٿڏيو. نتيجي ۾ اها به قوم عاد وانگر تباهه ٿي ويئي. جديد دور جي تاريخ ۽ قديم آثارن مان لاڳاپاپيل تحقيقات، ثمود قوم جي رهڻي ڪهڻي ، علائقي ۽ ان جي ٻي تفصيلات،جنهن جو اڳ ۾ ڪو پتو نه هو، تنهن کي پڌرو ڪيوآهي. اڄ جي آثار قديمه جي ماهرن جي تحقيقات مطابق ثمود قوم، تاريخي وجود رکندڙ قوم ثابت ٿي چڪي آهي.
ان کان اڳ جو ثمود قوم بابت آثار قديمه جي تحقيقات جو تفصيل بيان ڪيو وڃي، انهن جو پنهنجي نبين سڳورن سان جهيڙي جو داستان، جيڪو قرآن حڪيم بيان ڪيو آهي، بيان ڪيو وڃي ٿو. جيئن ته قرآن پاڪ جو خطاب هر دور ۽ هر قوم لاءِ آهي، تنهن ڪري قرآن پاڪ ثمود قوم جي انڪار ۽ انجام کي هر زماني جي ماڻهن جي لاءِ عبرت جي سبق طور پيش ڪري ٿو.