ڪتاب ”سنڌي پهاڪا: لسانياتي ۽ سماجي ثقافتي اڀياس، پهاڪا ۽ چوڻيون“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي ڪتاب روي پرڪاش ٽيڪچنداڻي جي پي ايڇ ڊي ٿيسز جو مقالو آهي. هِن تحقيقي ڪم تي دهلي يونيورسٽيءَ روي پرڪاش کي 2003ع ۾ پي ايڇ. ڊي جي ڊگري عطا ڪئي.
هن ڪتاب کي عربي سنڌي لپيءَ ۾ آڻڻ جو ڪم ڦلومل ميگهواڙ ڪيو آهي جڏهن ته نظرثاني ڊاڪٽر فهميده حسين ڪئي آهي.
لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق
سنڌي پهاڪا لسانياتي ۽ سماجي- ثقافتي اڀياس
- 0/5.0
- 9406
- 1351
- 3 سال اڳ
- 0
سنڌ سلامت پاران
[b]ناشر پاران[/b]ڪجھ سال اڳ جڏھن آ شاھ عبداللطيف ڀٽائي چيئر ۾ ھئس ته اسان ھڪ بين الاقوامي ڪانفرنس ”سنڌ- ماضي، حال ۽ مستقبل“ جي عنوان تي گھرائي ھئي، جنھن ۾ ڀارت مان سڏايل عالمن اديبن کي ته ويزا ڪو نه مليا، پر ھڪ ڀارتي اديب، جيڪو پنھنجي ذاتي دوري تي سنڌ آيل ھو، ان جي موجودگيءَ کي غنيمت ڄاڻي کانئس ھڪ مقالو پڙھايوسين. اھو ڊاڪٽر رواي پرڪاش ٽيڪچنداڻي ھو. انھيءَ ملاقات دوران پاڻ ٻڌايائين ته؛ ”مون دھلي يونيورسٽيءَ مان ’سنڌي پھاڪن جي لسانياتي ۽ سماجي-ثقافتي اڀياس‘ واري موضوع تي پي ايڇ ڊي ڪئي آھي ۽ منھنجو گائيڊ شري مرليڌر جيٽلي ھو.“ جيٽلي صاحب جي علميت ۽ قابليت کان اسين سڀ واقف آھيون. روي پرڪاش پنھنجي ٿيسز تي مشتمل ڪتاب مون کي پيش ڪيو. مون ڏٺو ته ڪتاب ديوناگري لپيءَ ۾ ھو. جيئن ته مونکي ديوناگري لپي پڙھڻ اچي ٿي، ان ڪري اتي بيٺي بيٺي ٻه ٽي صفحا اٿلائي ڏسڻ سان مون کي ڪتاب جي اھميت جو اندازو ٿيو، پر الائجي ڇو مون کي ان ڳالھ جو افسوس ٿيو ته ھاڻي ڀارت ۾ عربي-سنڌيءَ بدران ديوناگري-سنڌيءَ ڏانھن لاڙو وڌي رھيو آھي... ۽ ڪو وقت ايندو جو نه ھو اسان جا ڪتاب پڙھي سگھندا ۽ نه ئي اسين سندن ڪتابن مان ڪو لاڀ پرائي سگھنداسين. مون ان موضوع تي ساڻس ڊگھو بحث ڪيو. سندس چوڻ ھو ته؛ ”جيڪڏھن اسين لپي نٿا بدلايون ته مرڳو سنڌي ٻوليءَ کان ئي محروم ٿا رھجي وڃون. اسان جو نئون نسل ھڪ نئين صورتختي سکڻ بدران اڳ ڄاتل صورتختيءَ ۾ سنڌي پڙھڻ کي ترجيح ٿو ڏي. ٻي صورت ۾ ھو ٻوليءَ کان ئي بيزار ٿي سگھن ٿا. اسان کي لپيءَ کان وڌيڪ ٻوليءَ جو جياپو پيارو آھي.“
بھرحال ھن پنھنجي خواھش ظاھر ڪئي ته ڪاش ھيءُ ڪتاب ھتي سنڌ ۾ به پڙھيو وڃي. پوءِ ھن مون کي اھڙو الٿو Transliteration ڪرڻ جي گذارش ڪئي. منھنجي لاءِ ان ڪم لاءِ وقت ڪڍڻ ڏکيو ھو، ان ڪري صرف ايترو چيومانس ته ’ڪوشش ڪنديس.‘ پوءِ آھستي آھستي ڪري مون ان ڪتاب کي پڙھڻ شروع ڪيو. ھن ڪتاب کي پڙھڻ سان ٻه ڳالھيون محسوس ڪيم، ھڪ ته لپي مختلف ھئي، پر ٻي اوکي ڳالھ ھئي ان جي ٻولي، جيڪا سنسڪرت لفظن سان ڀري پئي ھئي. ھن ڪتاب کي صرف الٿو ڪرڻ جي نه پر ترجمو ڪرڻ جي به ضرورت ھئي، جنھن لاءِ ڊڪشنري گڏ رکي ويھڻو ٿي پيو... ويھارو کن صفحا الٿو ۽ ترجمو ڪرڻ کان پوءِ مون کڻي بان ڪئي. تن ڏينھن ۾ منھنجو ھڪ شاگرد ڦلومل ميگھواڙ ايم اي جو مونوگراف منھنجي نگرانيءَ ۾ لکي رھيو ھو ۽ گڏوگڏ چيئر جي انسائيڪلوپيڊيا واري رٿا ۾ رسرچر طور ڪم به ڪري رھيو ھو، انھيءَ جو اھو ڪتاب ڏٺو ته پڙھڻ لاءِ گھريائين. مون کي اھو ڄاڻي خوشي ٿي ته ھن کي ديوناگري لپي اچي ٿي. پوءِ مون کيس اھو پڙھڻ لاءِ ڏنو ۽ چيومانس ته ان کي ٿورو ٿورو ڪري لپي بدلائي ۽ ترجمو ڪري ڏيکاري. انھن ئي ڏينھن ۾ مون کي سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ ۾ مقرريءَ جو آرڊر مليو ۽ ھتي اچي ڪم ڪار ھلائيندي ھڪ ڏينھن انھيءَ ساڳئي ڪتاب جي يادگيري آيم. اصل ڪتاب ۽ ان جا عربي-سنڌي لپيءَ ۾ ڪيل ڪي صفحا گھرائي، پبليڪيشن ڪميٽيءَ اڳيان رکيا ويا، جنھن ان موضوع جي اھميت کي ڏسندي، ان جي اصولي منظوري ڏني ۽ ائين اھو ڪم باقاعدي ڦلومل ميگھواڙ کي ڏنو ويو. ھن صاحب ھن ڪتاب تي تمام گھڻي محنت ڪئي، پر ضروري سمجھيوسين ته ان کي ٻنھي ٻولين جي ماھر سائين وليرام ولڀ کان به ايڊٽ ڪرائجي ۽ پوءِ ائين ئي ڪيوسين. ان مرحلي کان پوءِ به جڏھن مون ڪتاب کي آخري پڙھڻي ڏني ته لسانياتي حوالي سان لفظن توڙي وياڪرڻ جي اصطلاحن وغيرھ جي نظرثاني ڪرڻ جي ضرورت محسوس ڪيم... ائين آخر ۾ مون پاڻ به ھن ڪتاب جي نظرثاني ڪئي. اھڙيءَ ريت ھيءُ ڪتاب، چئن ڄڻن جي ھٿن مان نڪري اوھان تائين پھتو آھي. موضوع جي اھميت کي ڏسندي، مون کي اميد آھي ته پڙھندڙن، خاص ڪري ٻوليءَ جي ماھرن توڙي شاگردن کي ھن مان گھڻو فائدو ٿيندو.
اميد ٿي ڪريان ته ھيءُ ڪتاب، سنڌي ٻوليءَ ۾ ھڪ اھم واڌارو ثابت ٿيندو.
[b]ڊاڪٽر فھميدھ حسين
[/b]۲۵- مئي ۲۰۱۰ع
حيدرآباد، سنڌ.
چيئرپرسن
سنڌي لئنگئيج اٿارٽي
[b]سنڌ سلامت پاران
[/b]
سنڌ سلامت سنڌي ٻوليء جي ڪتابن جي ذخيري کي دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ تائين پهچائڻ لاء ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن جو سسلو شروع ڪيو آهي، ان سلسلي جو ڪتاب نمبر (198) ”سنڌي پهاڪا: لسانياتي ۽ سماجي ثقافتي اڀياس، پهاڪا ۽ چوڻيون“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي ڪتاب ڊاڪٽر روي پرڪاش ٽيڪچنداڻي جي پي ايڇ ڊي ٿيسز جو مقالو آهي. هِن تحقيقي ڪم تي دهلي يونيورسٽيءَ روي پرڪاش کي 2003ع ۾ پي ايڇ. ڊي جي ڊگري عطا ڪئي.
هن ڪتاب کي عربي سنڌي لپيءَ ۾ آڻڻ جو ڪم ڦلومل ميگهواڙ ڪيو آهي جڏهن ته نظرثاني ڊاڪٽر فهميده حسين ڪئي آهي. هي ڪتاب سنڌي لينگئيج اٿارٽيءَ پاران 2010ع ۾ ڇپايو ويو. ٿورائتا آهيون سائين عبد الوهاب سهتي جا جنهن ڪتاب ڪمپوز ڪرائي سافٽ ڪاپي سنڌ سلامت ڪتاب گهر ۾ پيش ڪرڻ لاءِ موڪلي.
اوهان سڀني دوستن، ڀائرن، سڄڻن، بزرگن ۽ ساڃاهه وندن جي قيمتي مشورن، راين، صلاحن ۽ رهنمائي جو منتظر.
محمد سليمان وساڻ
مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي )
سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام
sulemanwassan@gmail.com
www.sindhsalamat.com ڪتاب جو مطالعو ڪريو
ڪتاب تي آيل ريٽنگ ۽ رايا
ھيستائين ڪابہ ريٽنگ ناھي مِلي
ڪتاب تي راءِ ڏيڻ لاءِ مھرباني ڪري لاگ ان ڪريو.
- ليکڪ روي پرڪاش ٽيڪچنداڻي
- ڇپيو ويو 2010
- ڇپائيندڙ سنڌي لينگئيج اٿارٽي، حيدرآباد
- ڇاپو پھريون
- عالمي ڪتاب نمبر
- آن لائين ٿيو 22/Feb/2017
- ترجمو آھي؟ جي نہ
- ٽيڪسٽ ۾ آھي؟ جي ھا
- لاٿو ويو 1351 ڀيرا
