ڪالم / مضمون

گونگي تاريخ جا فرد

ڪتاب ”گونگي تاريخ جا فرد“ اوهان اڳيان حاضر آهي. هي ڪتاب نامياري ليکڪ ۽ صحافي نثار کوکر جي صحافتي لکڻين، ڪالمن ۽ مقالن جو مجموعو آهي. نثار لکي ٿو ته :
”تاريخي جبر مان گذرندڙ نڌڻڪا ماڻھو پنھنجو آواز دٻائي، اکيون بند ڪري ۽ چپ سبي وقت گذاريندا آھن اھي پنھنجي پاران پيدا ڪيل اھڙيءَ خاموشيءَ کي اونداھي ۾ تبديل ٿيل سمجھي، اھڙيون حرڪتون ڪرڻ لڳندا آھن، جيڪي پنھنجي ماڻھن جو ماس پٽڻ برابر ھونديون آھن.
ھي ڪتاب سنڌي سماج جي اھڙي خاموش دور جي ڪھاڻين تي مشتمل آھي جنھن ۾ تاريخ جي گونگن فردن جون چالاڪيون ۽ حسناڪيون شامل آھن.“
  • 4.5/5.0
  • 6392
  • 998
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • نثار کوکر
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book گونگي تاريخ جا فرد

لڪيرن جي چڪر ۾ ڦاٿل زندگي!

اھا اپريل جي ھڪ عام صبح ھئي جڏھن ھو معمول کان ٿورو دير وارو ناشتو ڪرڻ ويٺا. ڀينڊيون ۽ تريل پٽاٽا ڪڻڪ جي ڦلڪي (روٽي) سان کائيندي اوچتو ھن کيس پنھنجي ھٿ جون لڪيرون ڏيکارڻ لاءِ چيو، ھو لڪيرون ڏسڻ لاءِ بيتاب ھئي پر ھو کيس مسلسل ٽاريندو رھيو. اھا ھنن جي لڳ ڀڳ تيرنھن سالن جي وڇوڙي کان پوءِ واري ملاقات ھئي، ھو ايم بي بي ايس فائينل ۾ ھئي جو ميڊيڪل ڪاليج سان گڏ ھن کي به ڇڏي وئي ھئي. ان وقت ته بظاھر ڪو به سبب نه ھو پر ھو تيرنھن سال کان پوءِ ھن کي ان وڇوڙي جو سبب ٻڌائڻ تڏھن آئي ھئي جڏُھن ھو ٽي شاديون ڪري ۽ ختم ڪري چڪي ھئي. 2 ٻار سندس ھر فيصلي سان ھاڻي وابسته ٿي چڪا ھئا 2 مرد دوست الڳ ھئا.
ان ناشتي کان اڳ واري ھڪ رات ھنن ڄڻ ته پنھنجي داغدار ماضي کي ڌوئڻ لاءِ روئي گذاري ھئي، ھو ٻئي سنڌي سماج جا اھڙا اوپرا ڪردار بڻجي چڪا ھئا، جن جي حقيقتن کي ترقي پسندي وارو دور به قبولڻ لاءِ تيار نه ھو ۽ منافقي سان جيئڻ کيس نه پئي آيو.
”توکي خبر آھي پنھنجي ٽنھي مڙسن ۽ سڳي پيءُ سان به ڪجھه ڳالھيون شيئر نه ڪري سگھندي ھيس پر تنھنجي سامھون ڪو رشتو نه ھوندي به بي ڌڙڪ چئي ڇڏيندي آھيان.“ان ڊاڪٽر کيس چيو جيڪا نه پنھنجي ڪلينڪ کولي سگھي نه ڪٿي ڊاڪٽرياڻي بڻجي سگھي.
ميڊيڪل ڪاليج ۾ پڙھائي دوران ھو سياسي ڪارڪن به رھي پر اھا سموري تعليم شايد مٿس ايترو اثر نه ڪري سگھي جيترو سندس جاھلاڻي ساھرن جو ڪرايل نام نھاد ڪارو علم ڪري سگھيو. ھن پنھنجي پھرين مڙس بابت دوست کي ٻڌايو ته ”اھو بابي جو ڀاڻج ھو، پر جاھل اھڙو جو پھرين رات جون ڪچھريون دوستن ۾ ڪرڻ ويٺو ۽ دوستن جون ڳالھيون مون کي وڏي فخر سان ٻڌايائين ته دوست پڇن پيا زال زيرو ميٽر ملي اٿئي يا؟ اھي جملا چئي ھو روئڻ ويٺي ۽ ڄڻ تيرنھن سالن جي باھ ڳوڙھن سان گڏ اکين مان ڪڍڻ لڳي.
”ان وقت مون کي تون ڏاڍو ياد آئين، دل چيو ته تو کي وٺي اچي ڏيکاريان ته پڙھيل لکيل زالن جي سنڌي سوسائٽي ۾ اصل عزت ڪيتري ٿئي ٿي. ھن سُڏڪندي ڳوڙھا اگھيا ۽ وارن کي ڪنڌ جي جھٽڪي سان چھري تان ھٽائي چوڻ لڳي اھا شادي 3 مھينا مس ھلي بابي جي گھر واپس ٿي ويس پر بابا ناراض ٿي ويو.“
پيءُ جي ناراضگي ھوءَ ڏسي نه سگھي.
ڪجھه عرصي کان پوءِ ھوءَ پنھنجو مختصر سامان بئگ ۾ وجھي ڪراچي ھلي ويئي ڪنھن نجي ميڊيڪل سينٽر ۾ ڊاڪٽرياڻي ٿيڻ لاءِ پنھنجي ابي جي گھر مان ھوءَ وئي ته ڊاڪٽرياڻي بڻجڻ ھئي پر جڏھن واپس ٿي ته ھو ھڪ جعلي عامل ۽ نجومي جي زال ھئي.
”اھو سڀ ڪاري علم زور ھو جيڪو منھنجي پھرئين مڙس جي ساھرن منھنجي مٿان ڪيو ھو. ڪارو علم انسان کي چرڻ پرڻ نه ڏيندو آھي ان مان جند تڏھن آجي ٿي جڏھن ھڪ عامل دوست مليو.“
وقت گذرڻ سان گڏ ھوءَ ڊاڪٽرياڻي ۽ سياسي ڪارڪن واري شخصيت وڃائيندي وئي. عامل دوست کيس سيڪس اپيل ۽ سيڪس جي گھرج تي ليڪچر ڏيندي سمجھائيندو رھيو ته ڪاري علم جي زور تي ڪڏھن ڪڏھن سيڪس جي گھرج حد کان وڌي ويندي آھي ۽ پنھنجي جسم تي شادين جون اڌوريون چميون کڻي گھمندڙ چري ڇوڪري ان عامل اڳيان اقرار ڪري ويٺي ته ”ھا ھا بلڪل مون سان به ڪڏھن ڪڏھن ائين ٿيندو آھي.“
ھن کي جڏھن عامل ھٿ جي لڪيرن مان سمجھايو ته سندس ٻي شادي لکيل آھي ته ھن اھو ئي بھتر سمجھيو ته جيڪڏھن ٻي شادي ڪرڻي آھي ته ان ئي عامل نجومي سان ڇو نه ڪري ڇڏجي.
ھڪ عام سڌي سادي ڇوڪري جي ذھني ڀڃ ڊاھ ۽ نفسياتي مونجھارن ھن کي لڪيرن جو اسير بڻائي ڇڏيو. ان ڏينھن ناشتي کان اڳ واري رات ھن پنھنجي پراڻي ڪتاب جھڙي محبوب کي روئندي ڀاڪر پاتو، اکين مان ڳوڙھا ڳاڙيندي چيو ”زندگي جي ھر موڙ تي تو وٽ موٽي اچڻ چاھيو پر ھميشه اھو ئي سوچيم ته تنھنجي نڪاح واري پھرين گھر واري تباھ ٿي ويندي، مون کي ڪھڙي خبر جاني، ھڪ اڻ ڏٺي عورت کي بچائيندي بچائيندي مان پاڻ ايترو ٽٽي پوندس جو وري جڙي نه سگھنديس.“
ان رات ھن پنھنجي پراڻي عاشق کي اھو ٻڌايو ته ”ان عامل نجومي مٿس ٻيھر ڪاري علم جو اثر ڪيو ۽ ھن شادي لا ءِ ھائوڪار ڪري ورتي. ھڪ ٻار پيدا ٿيو پر رات جي اونداھي ۾ ھن کيس زور جي ڀاڪر ۽ ڪجھه روئڻ کان پوءِ اصل سچ ٻڌايو ته اھو ٻار عامل نجومي سان شادي کان اڳ ڪيل سيڪس وارو ٻار ھو. مون اميد سان ٿيڻ کان پوءِ گھڻو ئي پڇتايو پر منھنجي اکين تي ڪاري علم جي پٽي ۽ منھنجي چرپر تي ھڪ حصار چڙھيل ھو. مان چاھيندي به تو وٽ نه پئي اچي سگھيس ۽ چاھيندي به تو کي فون ڪري نه پئي سگھيس. نجومي سان شادي کان اڳ منھنجي ھڪ شڪارپوري ڊاڪٽر سان مختصر شادي ٿي پر ھڪ سال جي شادي کان پوءِ ھو مون کي تنھنجي ڪري ڇڏي ويو.“
ڇوڪرو حيران ٿي ويو ۽ کانئس پڇيائين پر منھنجو ته توسان رابطو ئي نه ھو، منھنجي ڪري ڪيئن توھان جي اھا مختصر شادي ٽٽي. ھن کلي کيس اطلاع ڪيو اوچريا تون مون کان جدا ڪٿي ۽ ڪڏھن ٿيو آھين؟ تون منھنجي روح ۽ جسم جو حصو رھيو آھين مان ھر وقت ان ڊاڪٽر مڙس سان ويٺي تنھنجيون ڳالھيون ڪندي ھيس نيٺ تنگ ٿي ان ويچاري چيو لڳي ٿو توھان جو جسم منھنجي بيڊ تي پر روح ڪٿي ٻئي ھنڌ رھي ٿو. سٺو آھي ھڪٻئي کي الوداع چئون وقت جي تيزرفتاري ھن کي بدلائي نه سگھي ھوءَ سچي ۽ سادي رھي ٽي مڙس ٻه دوست ڪرڻ کان پوءِ نيٺ ھن اھو فيصلو ڪيو ته دنيا ۾ ھن کي ان چرئي کان سواءِ ڪوبه سمجھي ۽ سک نه ڏئي سگھندو، جيڪو ميڊيڪل ڪاليج ۾ به کيس پنھنجي ڇپر ڇانو سڏيندو ھو.
”توکي خبر آھي ته جان ته مان ڪيترا ڀيرا اھو سوچي روئندي رھي آھيان ته ڪاش تنھنجو اڳواٽ نڪاح ٿيل نه ھجي ھا؟ پر شادين جي ذلت ڀوڳڻ کان پوءِ مان اھو سوچيندي رھيس ته ڪيترو نه ڀلو ٿئي ھا ھا جيڪڏھن تنھنجيون ٻه شاديون ٿين ھا ۽ منھنجي صرف ھڪ ٿئي ھا. پر ائين نه ٿي سگھي ھا، نه جان منھنجي ھٿ ۾ شادي جون ٽي لڪيرون آھن ته اھو ممڪن ئي نه ھو ته مان توسان ھڪڙي شادي ڪري ويھي رھان ھا.“
رات کان جاري اھا گفتگو ننڊ جو جھوٽو اچي ويو. ننڊ مان اٿڻ کان پوءِ ھنن ھڪٻئي کي صبح جون ننڊاکڙيون چميون ڏنيون ۽ ڇوڪري کيس پنھنجي فرمائش تي ڇاتي واريون چميون ڏياري مٿس سمھي رھڻ جو چيو. ان وقت ھن کيس اسپيني شاعري جي اھا سٽ ٻڌائي ته ”تون مون کي ايئن پياري آھين جيئن صبح واريون چميون تيرنھن سالن جون ڳالھيون ڪندي ٻنھي اڃان ناشتو ختم نه ڪيو ھو جو ڇوڪري سندس ھٿ پڪڙي لڪيرون ڏٺيون ھٿ جون لڪيرون ڏسڻ کان پوءِ ھن سندس چھري طرف ڏٺو ۽ خاموشي سان ٽوڙيندي صرف ايترو چيو ته ”ھاڻي سمجھي ويس ته پنھنجي شادي ڇو نه ٿي سگھي.“ ايترو چئي ھن ناشتي مان ھٿ ڪڍيا ۽ پنھنجو بئگ سنڀالڻ لڳي.
ھن حيرانگي مان سبب پڇيو پر بار بار چوندي رھي ته جانان تنھنجو ڏوھ ناھي تنھنجي ھٿ ۾ ٻي شادي جي لڪير ئي ناھي ته تون مونسان ڪيئن شادي ڪري سگھندين؟
ھن کيس ڊاڪٽري جي نوڪري اين جي او ۾ ڪيريئر ۽ ميڊيا جي نوڪرين کان آگاه ڪندي چيو ته ھو نوڪري ڪري بار بار شادين جي شيطاني چڪر کان آجي ٿي سگھي ٿي. ھن کيس عورتن جي غلامي جي بنيادي سبب مالي خودمختياري جا مثال ڏنا پر ھو ھٿ جي لڪيرن ۾ ڦاٿل رھي. ھن کي ايلاز ڪندي رھي ته ڏس دنيا ۾ شايد مون کي ڪير نه سمجھي سگھي ۽ مون کي سھاري خاطر اڇي مٿي ۾ متان چوٿين شادي ڪرڻي پوي، ته اھا شادي تون ئي ڇو نٿو مونسان ڪري وٺين.
ڊاڪٽرياڻي پنھنجو بيگ ٺاھڻ کان پوءِ نوڪر کي پيسا ڏئي سني پلاسٽ، ڊيٽول، ڪپھه ۽ ھڪ بليڊ وٺي اچڻ لاءِ موڪيلو، جڏھن سامان اچي ويو ۽ ھو به ناشتي مان ھٿ صاف ڪري پھتو ته ھن کيس بليڊ ڏيکاريندي چيو جيڪڏھن تو ۾ اڃا به پنھنجو پيار زندھ آھي ته پوءِ اچ ته تنھنجي ھٿ ۾ ھڪ ٻي شادي واري لڪير ٺاھيان ته جيئن پاڻ گڏرھي سگھون، بنا ڪنھن روڪ ٽوڪ جي ڇا تون ايئن ڪري سگھين ٿو.