نئين ديري جا بدلجندڙ منظر
بينظير ڀٽو جي قتل کان پوءِ ڀٽن جي سياسي ڳڙھ ۽ اباڻي شھر نئين ديري جا انتظام زرداري ۽ ان جي ماڻھن سنڀالي ورتا آھن. شروعاتي اطلاع آھن ته آصف علي زرداري، ڀٽو اسٽيٽ جي ھارين کي پنجاھ لک روپين جا قرض معاف ڪري ڇڏيا آھن.
نئين ديري جا مقامي ماڻھو آصف زرداريءَ کي اھڙي ھڪ اجنبي جيان ڏسي رھيا آھن جيڪو اوچتو دوست ٿي پيو ھجي. مٿس اعتماد ڪرڻ۽ نه ڪرڻ جي وچ وارا خيال رکندڙ نئين ديري واسي ۽ پيپلز پارٽي جا ڪارڪن زرداريءَ جي سمورين سرگرمين تي ڪرڙي نظر رکڻ لڳا آھن.
نئين ديري جو ڀٽو ھائوس ذوالفقار علي ڀٽو جي پھرين گھر واري شيرين امير بيگم جي رھائش گاھ ھئي، جيڪا ھن بينظير ۽ مرتضى جي اختلافن کان پوءِ بينظير ڀٽو کي وڪرو ڪري ڏني ھئي. بينظير ڀٽو جي آخري اقتدار وارن ڏينھن ۾ نئون ديرو ھائوس کي وزيراعظم ھائوس جو درجو به ڏنو ويو ھو. نئون ديرو ھائوس جي اندروني حصي ۾ ملاقاتين لاءِ چار ننڍا ڪمرا ٺھيل آھن. انھن سمورن ڪمرن جا دروازا ھڪ ھال ۾ کلن ٿا. پيپلز پارٽي جا اھم اڳواڻ ان ھال ۾ رکيل صوفن تي ويھن ٿا ۽ آصف زرداري سان ملاقات لاءِ پنھنجي واري يا وري ان جي نظر پوڻ جو انتظار ڪن ٿا. اھو استحقاق آصف زرداريءَ جو آھي ته ھو جنھن سان چاھي ان ھال ۾ ئي ملاقات ڪري ۽ جنھن کي چاھي ڪمري ۾ اندر ملاقات جو ٽائيم ڏئي.
نئين ديري ھائوس جي اندروني حصي جو اھو دستور بڻجي پيو آھي ته جڏھن آصف زرداري ڪمري يا ھال ۾ داخل ٿئي ته سمورا مھمان ان جي احترام ۾ پنھنجي ڪرسين تان اٿي بيھن. ھو ڏينھن ۾ ڪيترائي ڀيرا ھال ۾ اچي وڃي ٿو ۽ اتي موجود سمورا مرد توڙي عورتون اٿندا ويھندا رھن ٿا.
ان ھال ۾ ھڪ ڏينھن پيپلز پارٽيءَ جو ضلعي صدر اياز سومرو به منھنجي ڀرسان بيٺو ھو. ان ٻڌايو ته بينظير ڀٽو جي جيئري ھن کي ڪڏھن نئين ديري ھائوس تي ملاقات جو وقت گھرڻو پيو نه ئي ڪڏھن انتظار ڪرڻو پيو. بينظير ڀٽو سان ڪھڙا ماڻھو ملاقات ڪن ھو انھن جي چونڊ پاڻ ڪندو ھو. پر ھاڻي ھن لاءِ به حالتون بدلجي چڪيون آھن. اياز سومري ڳوڙھن ڀريل آواز ۾ چيو ته ”ڀائي جان اسان ته بي بي جا ماڻھو آھيون، جيڪا سمورن وفدن سان ملاقات کان پوءِ اسان کي ڊنر تي گھرائيندي ھئي پر نئين ديري ھائوس ۾ ھاڻي اسان جي ڪير ٻڌندو؟ ڪير اسان کي ڊنر تي گھرائيندو؟ اسان جو ته قصو ئي ڪوتاھ سمجھو ڀائي جان.“
پيپلز پارٽيءَ جي اندروني لغت ۾ بينظير ڀٽو جا وفادار بي بي جا ماڻھو ۽ آصف زرداريءَ جا ماڻھو سڏبا آھن. بينظير ڀٽو پاڻ سان گڏ روالپنڊي جي ناھيد خان ۽ ان جي مڙس لاڙڪاڻي واسي ڊاڪٽر صفدر عباسي کي پنھنجو ويجھو رکندي ھئي. بينظير ڀٽو سان ملاقاتن ۽ جلسن جو وقت پارٽي اڳواڻن لاءِ ٻنھي زال مڙسن جي معرفت طئه ٿيندو ھو. مگر بينظير ڀٽو جي ٽيجھي کان پوءِ ٻنھي زال مڙسن کي مون نئون ديرو ھائوس جي ڪمرن ۽ اڱڻ ۾ عام ڪارڪنن جيان ٽھلندي ڏٺو.
صفدر عباسي جو چوڻ ھو ته اسان جون خدمتون محترمه بينظير لاءِ ھر وقت حاضر رھنديون پر ھاڻي اھو آصف زرداري کي طئه ڪرڻو آھي ته ڪھڙي پارٽي اڳواڻ کي ڪھڙي زميداري سونپي وڃي. ھن جو چوڻ ھو ته ان بابت آصف زرداريءَ ئي بھتر فيصلو ڪري سگھي ٿو.
پيپلز پارٽي جي اندروني حلقن ۾ آصف زرداري ۽ ان جا ويجھا دوست ماضيءَ ۾ ٻين پارٽي ڪارڪنن جي تنقيدن جو نشانو رھي آھن پر بينظير ڀٽو جي قتل کان پوءِ پارٽي قيادت زرداري جي ھٿن ۾ اچي وڃڻ کان پوءِ سندس اھي بظاھر خاموش ٿي ويا آھن.
نئين ديري ھائوس جا سمورا انتظام آصف زرداري جي ويجھن دوستن ۽ پارٽي اڳواڻن آغا سراج خان دراني، ڊاڪٽر ذوالفقار مرزا ۽ ڊاڪٽر شفقت سومرو وغيره سنڀالي ورتا آھن. آغا سراج دراني جو چوڻ ھو ته محترمه بينظير ڀٽو جو مٿس اعتماد ھو ۽ زرداري صاحب کي به مٿس اعتماد آھي. ھن جو خيال ھو ته آصف جي اڳواڻي ۾ سندن پارٽي ھر چئلينج جو مقابلو ڪري وٺندي.
نئين ديري جي ماڻھن ڀٽو ھائوس تي سخت حفاظتي انتظام پھريون ڀيرو ڏٺا آھن. ھڪ سؤ جي لڳ ڀڳ ذاتي محافظن کان سواءِ حڪومت پاران پڻ ھڪ سؤ ڇويھه اھلڪار آصف زرداري جي حفاظت لاءِ نئون ديرو ھائوس تي مقرر ڪيا آھن. انھن پوليس اھلڪارن جو انچارچ پيپلز پارٽي جي اڳواڻن سان مشوري بعد پير فريد جان سرھندي کي بڻايو ويو آھي. نئين ديري ھائوس جي چئني پاسن کان اٺ پوليس چوڪيون قائم ڪيون ويون آھن.
ماضي ۾ آصف زرداري لاءِ نئين ديري شھر جي ايتري اھميت نه رھي آھي جيتري اڄ بڻجي وئي آھي. نئين ديري جي ماڻھن کي ته اھي ڏينھن به ياد آھن. جڏھن آصف زرداري جيل مان آزاد ٿيڻ کان پوءِ ڳڙھي خدابخش پھتو ھو. پر ھن نئين ديري ۾ رات ترسڻ بدران ڳڙھي ياسين ۾ پنھنجي دوست آغا سراج دراني وٽ آرام ڪيو ھو. ٻئي ڏينھن بينظير ڀٽو کيس سکر مان واپس نئين ديري روانو ڪيو ھو ته جيئن ھو مقامي ماڻھن سان ملاقات ڪري سگھي.
نئين ديري ماڻھن جي آصف زرداري سان تفصيلي ملاقات ڪجھه ڏينھن اڳ ٿي آھي. ھن نئين ديري کي ماڊل سٽي بنائڻ لاءِ شھرين کان مشورا گھريا آھن. شھرين جي آصف سان ملاقات جي باري ۾نئين ديري جي ماڻھن کي ٻڌايو ته محترمه بينظير ڀٽو پنھنجي وصيت ۾ نئين ديري وارن جو خاص ذڪر ڪيو آھي. ھو انھن ماڻھن کي اڪيلو نه ڇڏيندو.
آصف علي زرداريءَ مقامي ماڻھن ۾ پنھنجو تاثر مثبت بنائڻ لاءِ نئين ديري ۾ صنعتي يونٽ قائم ڪرڻ جو به ذڪر ڪيو آھي. ھن ڳڙھي خدا بخش ڀٽو واري قبرستان ۾ ذوالفقار علي ڀٽو جي مزار جو رھيل ڪم ٻيھر شروع ڪرڻ جون ھدايتون به جاري ڪيون آھن.
آصف علي زرداري کي نئين ديري ۾ پنھنجو سياسي ۽ خانداني ورثو سنڀالڻ ۾ بينظير ڀٽو جي چاليھي ۽ عام چونڊن کان پوءِ وڌيڪ ڏکيائيون پيش اينديون. ھن جي سامھون ذوالفقار علي ڀٽو جو سئوٽ ممتاز علي ڀٽو خاندان جي وڏي جي حيثيث ۾ سامھون ھوندو، جنھن تازو ئي بيان ڏنو آھي ته جڏھن کان زرداري ذات مٽائي ڀٽا ٿيا آھن تڏھن کان ھو شيخ سڏائڻ جو پيا سوچين.
جڏھن ته مير مرتضى ڀٽو جي بيواھ غنوي ڀٽو ۽ ڌي فاطمه ڀٽو جو به ھن کي مقابلو ڪرڻو پوندو. جن جو الزام آھي ته مرتضى ڀٽو جي قتل ۾ آصف زرداريءَ جو ھٿ آھي. نئين ديري ھائوس جي سخت حفاظتي پھري ۾ آصف زرداري پنھنجي زندگيءَ جي مشڪل امتحان مان گذري رھيو آھي. پيپلز پارٽي جا ڪارڪن ۽ نئين ديري جا ماڻھو ھن جي سمورين ڳالھين ۽ سرگرمين کي ويجھڙائي کان جانچي رھيا آھن. نئين ديري ھائوس جي ڀتين تي سر شاھنواز خان ڀٽو، ذوالفقار علي ڀٽو ۽ بينظير ڀٽو جي لڳل وڏين تصويرن وچ ۾ ويٺل زرداري ڇا انھن جھڙو مقبول عوامي اڳواڻ بڻجي سگھندو؟ ڇا نئين ديري جا ماڻھو ساڻس بينظير ۽ ذوالفقار ڀٽي جھڙي پنجھائپ سان ملي سگھندا؟
نئين ديري جي ماڻھن ۽ پيپلز پارٽي جي خاموشي ڪارڪنن جون ذھنن کي انھن سوالن گھيري ۾ آندو آھي، جن جا جواب آصف زرداريءَ جي آئينده قدمن سان ڳنڍيل آھي.
(سومر 21 جنوري 2008ع بي بي سي اردو ڊاٽ ڪام سکر)