بينن (Benin):
هن دفعي منهنجي بدلي واري (Warri) مان (Benin) ۾ ٿي آهي. جيڪو هن اسٽيٽ جي گاديءَ جو هنڌ (Capital) آهي. هتي مون کي اچڻ سان ڏاڍي خوشي ۽ مسرت محسوس ٿي آهي ڇو ته هڪ ته هي شهر تمام خوبصورت ۽ ماڊرن آهي ۽ ٻيو ته اسٽاف ۽ بالا عملدارن جو رويه انتهائي دوستانه آهي، هيءُ تمام نئين تيار ٿيل ۽ جديد فوجي اسپتال آهي جنهن جي قائم ڪرڻ ۾ منهنجو به گهڻو حصو (Contribution) آهي.
هن اسپتال جو ڪمانڊنگ آفيسر ميجر جنرل اي يو لولا آهي. مگر هو صرف انتظامي (Administration) جو ڪم سنڀالي ٿو. باقي ٻيو سمورو ڪم هن اسپتال جو منهنجي سپرد آهي. حالانڪه هو به سينئر ڊاڪٽر آهي مگر ڪنهن مريض کي منهنجي اجازت کانسواءِ داخل يا ڊسچارج نه ڪندو آهي. هيڏي ساري فوجي اسپتال جو ڪم اڪيلي سر سنڀالڻ ڪو آسان ڪم نه مگر سچ پڇو ته مون هتي جي ملازمت کي ڏاڍو پسند (Enjoy) ڪيو. هڪ ته تجربو گهڻو حاصل ٿيو آهي، تنهن کانسواءِ (Regard and authority) عزت ۽ اختيارات گهڻا هئا. تمام جديد ۽ خوبصورت اسپتال ۾ رائونڊ لڳائڻ سان دل خوش ٿي ويندي هئي، ويتر جو بالاحڪام جو اعتماد (Confidence) مونکي حاصل هو تنهن مون کي هتي گهڻي محنت ڪرڻ تي آماده ڪيو، ڪو به وڏي ۾ وڏو فوجي آفيسر اجازت کانسواءِ منهنجي ڪمري ۾ اچي نه سگهندو هو. هتي جي ملازمت جي ڪري مون کي وڏن فوجي آفيسرن جي دعوتن ۽ شادين ۾ به مدعو ڪندا هئا. هي الله تعاليٰ جو ڪيڏو ڪرم آهي جو مون پورا چار سال هتي گهڻي عزت ۽ آبرو سان گذاريا آهن. حالانڪ منهنجا ٻي دوست ڊاڪٽر ٻين سول اسپتالن ۾ ڪم ڪن ٿا ۽ پرائيويٽ پريڪٽس ڪن ٿا ۽ خوب ڪمائين پيا پر هتي خدا تعاليٰ مون کي جيڪا عزت ڏني آهي ان جي مقابلي ۾ دولت ڪجهه به نه آهي.
جنرل ايولولا سان اڄ ڏينهن تائين منهنجا دوستانه تعلقات قائم آهن. هن نائجيريا ۾ قيام دوران مون سان جيڪو دوستانه ناتو نباهيو تنهن خلوص ۽ شفقت کي مان لفظن جي صورت ۾ آڻي نٿو سگهان. سندس باوقار شخصيت ۽ عالي منصب (هو هينئر نائجيريا جي مسلح افواج جي ميڊيڪل سروس جو سبراه ۽ جنرل جي رينڪ تي فائز آهي) ان کان علاوه بحيثيت ڊاڪٽر ۽ بحيثيت هڪ انسان جي سندس شخصيت هڪ مثالي انسان وانگر آهي. نه صرف مان مگر هن اسپتال جا سمورا ڊاڪٽر ۽ اسٽاف ساڻس ائين پيار ڪن ٿا جيئن پيٽارو ڪاليج جا شاگرد ڪرنل ڪومبس سان پيار ڪندا هئا.
بينن ۾ جنهن بلڊنگ ۾ اسان رهون ٿا. اتي ڇهه لاڳيتا بنگلا آهن ڇهن ۾ ئي ڊاڪٽرن جا ڪٽنب رهن ٿا، جيڪي اتفاق سان ڇهن الڳ الڳ ملڪن مان آيا آهن، هڪ ۾ پولينڊ جو ڊاڪٽر ڪمناسِڪي رهي ٿو، هڪ ۾ مصري ڊاڪٽر گلال فتح الباب رهي ٿو. عرب جلال کي گلال ڪري سڏيندا آهن. پاڪستان کي باڪستان چون ٿا ۽ انڊونيشيا وارا وري پاڪستان کي فاڪستان چون ٿا.
خير، چوٿين بنگلي ۾ انڊيا جي ليڊي ڊاڪٽر نيناڪول (Dr. Nina Kol) رهي ٿي ۽ هڪ ۾ اسان پاڪستاني رهون ٿا. هڪ ۾ نائجيرين ڊاڪٽر ۽ ٻئي اُن جي ڀر واري ۾ روسي ڊاڪٽر برزنو رهي ٿو. سڀني بنگلن جي هڪ مختصر ڪالونيءَ کي فوجي گارڊ مهيا ڪيل آهي. اسان سڀ هڪ اسپتال جي اسٽاف جا رڪن آهيون. ٿوري ئي وقت ۾ اسان ائين محسوس ڪرڻ لڳا آهيون ڄڻ اسان سڀ باوجود جدا جدا مذهبن ۽ جدا جدا قوميتن ۽ نظرين جي هڪ ئي ڪٽنب جا ڀاتي آهيون، اسان مان هر هڪ وڌ کان وڌ ٻين لاءِ پنهنجي خلوص ۽ تعاون جو مظاهرو ڪري ٿو. اسان مان هر هڪ ٻين جي ٻوليءَ جا عام استعمال جا لفظ مثلاً اسلام عليڪم، خدا حافظ، چاهه، ڪوڪو، ۽ بيا اهڙا روزمره جا لفظ سکي ورتا. ائين ٿي لڳو ڄڻ هيءُ لاس پاماس ٻيٽ جي غير ملڪي جهازين لاءِ جوڙايل اسپتال آهي جنهن ۾ اتفاق سان هڪ ڀيرو سنڌباد جهازي الطاف شيخ زير علاج هو.
اسان جي گهرن جي ڀرسان ئي هڪ ٻيو انڊين مسلمان ڊاڪٽر، ضياءُ الاسلام پنهنجي فيمليءَ سان رهي ٿو. هي صاحب اقوام متحده جو ملازم آهي ۽ ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن (W.H.O) ۾ هڪ اعليٰ عهدي تي فائز آهي.
انهن ڏينهن ۾ اسان وٽ نئين مهمان جي آمد جو انتظار هو. بيگم ناهيد الاسلام جيڪا منهنجي گهر واريءَ جي سهيلي ٿي وئي آهي، اڪثر سار سنڀال پئي لهندي آهي ۽ اسان کي چئي ويئي آهي ته جڏهن به اسپتال وڃڻ جو ٽائيم ٿئي ته مون کي ضرور سڏ ڪجو چاهي ڪهڙو به ٽائيم هجي، بيگم ناهيد السلام اعليٰ تعليم يافته خاتون آهي ۽ سندس مڙس ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن ۾ وڏي آفيسر هئڻ ڪري جدا جدا ملڪن جي ماڻهن سان اٿڻ ويهڻ ۽ انهن جون پارٽيون ڪرڻ ڪري هڪ اهم، مصروف ۽ مقبول شخصيت بنجي چڪو آهي. بيگم ناهيدالاسلام اسان جي اصرار جي باوجود منهنجو گهر ۽ ٻار نوڪرن جي حوالي ڪري ٻه ڏينهن پورا اسپتال ۾ منهنجي گهر واريءَ سان گڏ هوندي هئي.