اسابا (Asaba) جولاءِ 1979ع
هي شهر چڱو پرفضا مقام آهي ۽ شاعرانه مزاج رکڻ وارن لاءِ هتي ڪافي رومانوي ڪيفيتون ۽ وارداتون وقوع پذير ٿينديون رهن ٿيون. هي شهر نائجير نديءَ جي ڪناري تي اڏيل آهي. جيڪا اوڀر کي اولهه سان ملائي ٿي.
هن نديءَ تي هڪ وڏي پراڻي پل اڏيل جنهن جي هُن طرف ٻي رياست جو مکيه شهر اونيشا آهي جيڪو واپار جي لحاظ کان نائجيريا جو مئنچيسٽر چئي سگهجي ٿو. هن جي تمام طويل ۽ قديم مارڪيٽ اولهه آفريقا جي وڏي مارڪيٽ آهي ۽ دنيا جي هر شيءِ هتي ملي سگهي ٿي.
اسابا جي هيءَ اسپتال نائجيريا جي چند ماڊرن ۽ وڏين اسپتالن مان هڪ آهي جنهن جو مان انچارج آهيان.
منهنجي ساٿين ۾ هتي هڪ بلغاريه جو ڊاڪٽر سواو (Savav) آهي، جيڪو Sofia يونيورسٽي هاسپيٽل ۾ گائني جو پروفيسر هو ۽ هاڻ اسان وٽ اسابا ۾ بدلي ٿي آيو آهي. تمام خاموشي طبئي ۽ خوبصورت لباس پائڻ وارو قداور جوان آهي. ٻيو دوست ڊاڪٽر شڪري مصر مان آيو آهي ٻه مقامي نائجيرين ڊاڪٽر آهن ۽ هڪ ليڊي ڊاڪٽر (Mrs Nwanbinli) آهي جنهن کي شاعري ۽ گلن پوکڻ جو ڏاڍو شوق آهي.
هتي اسان جي ڊاڪٽرن جي هيءَ ٽيم ڪافي دوستي ۽ لحاظ سان ڪم ڪري رهي آهي جنهن ڪري مون کي ايڊمنسٽريشن جو ڪو به مسئلو نه آهي. دراصل همت ۽ حوصلو آهي ته مسئلا پيدائي نه ٿيندا ۽ جيڪڏهن پيدا ٿيندا ته ازخود حل به ٿي ويندا آهن. اسان هنن دوستن جي تعاون سان ويڪ اينڊ (آچر) تي به اسپتال ساڳي طرح کليل رکون ٿا. آهستي آهستي اسان جي اسپتال جو باغ به بهتر ٿي رهيو آهي. در حقيقت نائجيريا جي موسم ۽ برساتون باغن لاءِ ساز گار آهن.
جنهن وقت اسان ارومي ۾ هئاسين ته ٻارن جي پڙهائيءَ لاءِ اُتي ڪو سٺو اسڪول ڪو نه هو تنهن ڪري مون جلد پنهنجي بدلي وڏي شهر ۾ ڪرائي آهي هتي سٺا اسڪول ۽ ڪاليج آهن. ٻڌو اٿم ته هاڻ ارومي ۾ به سٺا اسڪول کوليا اٿن.
هتي اسابا ۾ ٻيا به ڪافي پاڪستاني ۽ هندستاني دوست رهن ٿا جن مون کي ڳولي اچي هٿ ڪيو آهي جن ۾ خاص طور سان نيوي ۾ ليفٽيننٽ فيروز مجيب ۽ مسٽر حبيب جهڙا مخلص دوست قابل ذڪر آهن. هن شهر سان اسان جون ان ڪري به يادون هميشه وابسته رهنديون جو ٿورائي ڏينهن پهرين هتي منهنجي ٻي ڪڪي ڪامران جي ولادت ٿي آهي.
اسابا شهر ۾ اسان جي قيام جي دوران بي اها ڳالهه به قابل ذڪر ٿي آهي جو اڳوڻي پرائيم منسٽر سر ابو بڪر تفاوا بيلوا جي شهادت کان پورا 13 سال پوءِ ملڪ ۾ وري انتخابات ٿيا آهن ۽ الحاجي عثمان شيهو شگاري وڏي اڪثريت سان صدر منتخب ٿيو آهي. اهڙيءَ طرح هتي جي مبصرن موجب هيءَ دنيا جي ٽيو نمبر وڏي ۽ آفريقا جي پهريون نمبر وڏي جمهوريت جو قيام عمل ۾ آيو آهي.
1980 جي آخر ۾ اسان موڪل تي پاڪستان موٽياسين ۽ Sabina ايئرويز ۾ براسيلز، امسٽرڊم جنيوا ۽ پوءِ دبئي گهمياسين. بيلجم جي مشهور شهر براسيلز ۾ هڪ ميٽل جو ماڊل دنيا جي عجائبات مان هڪ آهي تيز رفتار لفٽ تي ان جي وڏي وچواري گولي مان سڄو براسلز ۽ ان جي پسگردائي نظر اچن ٿا. دبئي مان اسان ڪافي شاپنگ ڪري فارين ايڪسچينج مان کيسا هلڪا ڪيا جو ان بعد ٻي منزل ڪراچي هئي.
جڏهن اسان هن دفعي پاڪستان ۾ موڪل ختم ڪري نائجيريا جو عزم ڪيو ته مون سان پنهنجو پنجن ڀاتين جو ڪٽنب ساڻ هو. ڇو ته اسان جي ٻيو نمبر ڪڪي شازيه جيڪا پاڪستان ۾ رهي ٿي سا به اسان سان گڏ گهمڻ آئي آهي. واپسيءَ ۾ اسان بامبي، لنڊن، سئٽزرلينڊ، جينوا ۽ زيورڪ گهمندا سيئز ايئر سروس ۾ جون 1981ع ۾ نائجيريا پهچي ويا آهيون. هميشه وانگر جيستائين اسان جو پوسٽنگ آرڊر پهچي، اسان کي بينن جي هوٽل ۾ ٽڪايو ويو آهي، هتي هوٽل ۾ T.V تي برطانيه جي شهزادي چارلس ۽ ليڊي ڊايانه (Diana) جي شادي جي يادگار تقريب ڏسڻ جو موقعو مليو. هتي لڳ ڀڳ ٻه مهينا اسان کي هوٽل ۾ ٽڪندي اچي ٿيا آهن. 2 آگسٽ تي منهنجي ننڍي ڪڪي شازيه واپس پاڪستان رواني ٿي وئي آهي جو سندس اسڪول حيدرآباد ۾ کلڻ وارا آهن ۽ اسان اڃا پوسٽنگ آرڊر ملڻ تائين هتي ئي رهنداسين.