بي فڪري:
هتي عام ماڻهو تمام غريب ۽ وڏو عيالدار آهي. سندس سراسري آمدني 600 روپين ماهور کان هڪ هزار روپين ماهوار روپين تائين مس آهي. پر هميشه کلمک ۽ خوش مزاج رهي ٿو هو پنهنجي حالات تي قانع آهي. بلڪل بيفڪر مگن ۽ حال مست. هِتي جي ماڻهن جو خوش رهڻ ۽ شاڪر رهڻ سندن صحت ۽ عمر جي اوسط تي اثرانداز ٿئي ٿو. هتي جي ماڻهن جي صحت قابل رشڪ آهي. هو ڪٺن کان ڪٺن حالتن ۽ موسمن کي منهن ڏيڻ (Servive) ڪرڻ وارا آهن. سندس سراسري عمر 76 سال آهي.
هڪ عام نائجيرين کي ”نه اُڌيءَ جي نه کُٽيءَ جي.“ چاهي نوڪري اٿس يا نه چاهي ڪيتريون ڌيون اٿس يا ڪيڏو عيال اٿس. بلڪل توڪلي.
رب به کين ڪو نه ڇڏي. جيئن شاهه لطيف فرمائي ٿو:
جِنين ڏاند نه ٻِج، تن به تنهن جو آسرو،
پوءِ اُڀارين سج، اول ڏين اُن کي.
گهڻيون ڌيون ته مائٽن لاءِ ويتر ڪمائيءَ جو ذريعو آهن. قبيلن جي رواج موجب ڪنوار جي قيمت (Briede Price) پيءُ وصول ڪري جيڪا پنجن هزارن کان پنجاهه هزارن تائين ٿئي ٿي. جيڪا مڱڻي وقت ئي پيءُ کي مليو وڃي گهوٽ جي عمر يا حيثيت ڇا آهي تنهن سان پيءُ جو واسطو ڪونه يا اڳ ۾ گهڻيون زالون اٿس تنهنجو به فڪر ڪونهي مڙس جي وفات بعد عدت ۾ ڪو نه وهن جيئن مسلمانن ۾ رواج آهي بلڪ گهوٽ جا مائٽ ۽ وڏا فوتيءَ جون زالون پاڻ ۾ ورهائي کڻن. يا ڪنب لاءِ بوجه نه آهي. منهنجي گهر جو چوڪيدار جيڪو 65 60 سالن جو آهي ڇهين زال خريد ڪرڻ لاءِ پئسا پيو گڏ ڪري. مون پڇيومانس ”ته ڇا اها تنهنجي آخري زال هوندي؟“ چيائين: ”هروڀرو ضروري نه آهي.“
جيڪڏهن دارون (نشو) ۽ ميوزڪ ميسر اٿن ته بس دنيا جو کين ڪو فڪر ڪونهي دارونءَ ۾ مقامي شربا ۽ پام ٽريز جي تاڙي پي مست مگن ڳائيندا ۽ ٽهڪ ڏيندا وتن. جيئن عمر خيام پنهنجي رباعين ۾ هڪ هنڌ لکيو ٿو:
۽ شعرن جو ڪتبا، مانيءَ ڳڀو ۽ دريا جو ڪنارو،
بس اها ئي منهنجي جنت آهي.
انهي خوش مزاجي ۽ بي فڪريءَ جي ڪري هتي دل جي دوري جا ڪيس تقريباً نه جي برابر آهن.