نائجيريا جي ماڻهن جو لباس ۽ روايت پسندي
هتي نائجيريا جي مردن جي قومي پوشاڪ هڪ کليو ڪڙتو پچام وانگر آهي تمام ڍرين ٻانهن وارو جبو پائين ٿا جنهن کي اگباڊا (Agbada) سڏين ٿا جيئن جپان جي عورتن جو ڪمونو.
اڪثر ان اگباڊا کي ٻانهن جي پاسان ورائي ڪلهن تي رکندا آهن ۽ اهو عمل بار بار ڪندا رهندا آهن.
اگباڊا تمام باوقار (Prestegious) لباس آهي ۽ تمام مهنگي ڪپڙي مان ٺهي ٿو.
اڪثر ٻه يا ٽي هزار روپين کان ڏهه ٻارهن هزار روپين پاڪستاني ملهه جي برابر ٿئي ٿو. هن لباس جي مهانگائيءَ جي ڪري ئي هي چيپٽر مون خصوصي طور پڙهندڙن لاءِ ڊائريءَ ۾ شامل ڪيو.
هن لباس جي پائڻ سان ئي ان ماڻهوءَ جي عظمت ۽ برتريءَ ۽ ان جي وڏ ماڻهپائي ظاهر ٿئي ٿي. ماڻهو ان کي عزت جي نگاهه ڏسن ٿا.
هي لباس عام طور تي ٻاهر نڪرڻ يا ڪنهن تقريب يا جشن ۾ شرڪت ڪرڻ وقت پاتو ويندو آهي. نه ته گهرن ۾ عام طور لوز ڪڙتو ۽ پاجامو پيل هوندو اٿن.
جيئن پاڻ وٽ ٻاهر نڪرڻ وقت ڪڙتي پجامي مٿان شيرواني پائين ٿا.
هر هڪ قبيلي جي جدا جدا ٽوپي ٿيئ ٿي جنهن مان ان جي سڃاڻپ ٿئي ٿي. جيئن پاڻ وٽ بوهري دائودي عقيدي جي ماڻهن جي مخصوص ٽوپي ٿئي ٿي.
هائوسا (Housa) سڀ کان وڏو قبيلو آهي اهي هڪ وڏي ڊگهي گول ٽوپي پائين ٿا جنهن تي هٿ سان نقش نگار ٺهيل هوندا آهن. ڊگهي ٽوپي هائوسا قبيلي جي ماڻهن جي عظمت ۽ برتريءَ جي نشاندهي ڪري ٿي. سابق صدر الحاج شِهُو شاري جڏهن 1983ع ۾ پاڪستان جي دوري تي آيو هو ته توهان ٽي وي تي ان جي اها ٽوپي ۽ لباس ڏسي سگهيا هوندا.
ٻي ٽرائيب (قبيلو) (Uroba) يروبا آهي. اهي ڪپڙي جي ٽوپي پائين ٿا مگر مٿي ۾ وجهڻ کان پوءِ ان کي هڪ طرف کان ڇڪي هڪ ڪن جي پاسي ان ۾ گهٻ ڪري ڇڏيندا آهن جيئن T.V سيريل انڪل عرفي ۾ توهان حسنات ڀائي جي ترڪي ٽوپيءَ جو گهٻ ڏٺو هوندو. هنن جي لباس ۾ عام طرح ڳاڙها وڏا پٽا نظر اچن ٿا. پلين يا ننڍي پرنٽ يا گل ڦل جي بجاءِ وڏا وڏا ڳاڙها ۽ گهرا ۽ شوخ رنگ کين وڻن ٿا. جن کي ڏسي مونکي هالا جا پنج پٽا موٺڙا ۽ سوسيون ياد اچن ٿيون.
عورتون عام طور تي (Sleeve less) ٿين ٿيون. هيٺ ٽنگن تي گوڏ وانگر ڪپڙو ورائي ڇڏين جنهن کي هو بار بار سڀني جي اڳيان ئي بنان ڪنهن جهجهڪ ۽ حجاب جي ورئاي ورائي پيون ٻڌنديون آهن. شروع ۾ انهن جي اها عادت ڏاڍي عجيب لڳندي هئي ۽ اسان فوراً منهن ٻئي طرف ڪري ڇڏيندا هئاسون ٻيو ڇا ڪريون هڪ ٽنگي جي ملڪ ۾ جو آياسون.
مٿي تي قيمتي وڏي رومال کي نهايت نفاست سان ورائي پِنِ (Pin) هڻي ٻڌنديون آهن جنهن کي (Headtie) هيڊ ٽاءِ چون ٿيون. هن جي پائڻ سان عورت اٺ ڏهه انچ ڊگهي ٿيو وڃي ۽ ڪنهن تقريب ۾ اگر عورتون اڳين لائين ۾ ويٺل هجن ته پوين کي اسٽيج تي ڪجهه به نظر نه ايندو.
عام طور تي گهرن ۾ مرد صرف گوڏ ۾ نظر ايندا ۽ عورتون بلائوز ۽ گوڏ ۾.
ڪنهن وڏي ماڻهوءَ سان ملڻ وڃبو ته هو گهر ۾ صرف گوڏ ۾ ئي ويٺو هوندو. جيئن توهان ٻڌو هوندو ته يوگنڊا جو صدر عيدي امين پنهنجي ذاتي گهر ۾ اخبار وارن ۽ معزز مهمانن سان ڪيئن صرف گوڏ ۾ ئي ملندو هو جنهن تي غير ملڪين ۽ صحافين ڪافي اعتراض ڪيا ۽ ان کي پنهنجي توهين قرار ڏنو. مگر دراصل اها هن جي بي پرواهي نه مگر اتي جا رواج آهن.