ترڪي جو سير ڊسمبر 1978ع عيد رولي ۾
1978ع ۾ اسان وري موڪل تي وڃن جون تياريون شروع ڪيون هن دفعي اسان نائجيريا ايئرويز ۾ لئگاس کان روم پهتاسين ۽ پين ايم Pan Am ۾ ترڪيءَ جي گادي جي شهر استمبول ۾ پهتاسين جتان اسان کي ساڳي فلائيٽ ۾ تهران (ايران) جي رستي ڪراچي پهچڻو هو. اسان پنهنجي اچڻ جي تار حيدرآباد موڪلي ڇڏي هئي.
هي قوت شهنشاه ايران جي زوال جو زمانو هو آمريڪي سفارتخاني جا عملدار ايرانين وٽ يرغمال طور قبضي ۾ هئا حالات غير واضح ۽ ڪافي ڪشيده هئا. انهيءَ صورتحال جي پيش نظر پين ائم جي پائلٽ ايران وڃڻ کان صاف انڪار ڪري ڇڏيو.
ان ريڙهه پيڙهه جو جيسين ڪو حل نڪري تيستائين پورا اٺ ڏينهن اسان استمبول ۾ رهيا پيا هئاسين.
اسان کي سمنڊ جي ڪناري هڪ اعليٰ درجي جي هوٽل ۾ رهايو ويو ۽ سڄو هفتو اسان مصطفيٰ ڪمال پاشا ۽ ترڪيءَ جي سلطان جي سر زمين تي خوب سير ڪيو.
جيئن سائين پروفيسر سيد غلام مصطفيٰ شاهه جن فرمائيندا آهن ته گهمڻ ۽ سير سفر ڪرن ۾ ڏاڍو مزو آهي خصوصاً ان وقت جڏهن خرچ سمورو ميزبانن جي مٿان هجي ۽ کيسي مان ٽڪو به ڏيڻو نه پوي. (سير و سفر)
مون کي ترڪيءَ جي سر زمين سان هونئن به محبت آهي ڇو ته ترڪيءَ جي سلطان جي مدد لاءِ هندستان جي مسلمانن جيڪي قربانيون ڏنيون تن ۾ اسان جي عزيزن خصوصاً حڪيم شيخ شمس الدني (ڊاڪٽر ضياء الدين شيخ ۽ جناب سعيد شيخ ۽ آپا عائشه شيخ ۽ محترمه مريم آخوند جي والد صاحب) جن ڪافي رقمون ۽ چندا گڏ ڪري ترڪيءَ جي سلطان کي موڪليون هيون ۽ مرحوم حسن علي آفنديءَ سان گڏ ڪافي ڪم ڪيو هو. جيئن ته عيد مٿان هئي تنهن ڪري اسان حيدرآباد پهچڻ لاءِ ڏاڍا بي چين هئاسين. اسان سان گڏ ٻيا به ڪيترائي پاڪستاني مسافر هئا جيڪي آمريڪا مان اچي رهيا هئا. ان زماني ۾ جهاز فل وڃي رهيا هئا ۽ جتي به ڪا هڪ ٻه سيٽ ملي ٿي ته جهاز وارن Pan Am وارن مان ٿورا ٿورا ڪري پئسنجر موڪليا پئي. آخر تنگ ٿي چيائون ته توهان کي واپس يورپ (لنڊن يا پيرس) موڪليون ٿا اتان ڪراچيءَ لاءِ گهڻا جهاز وڃن ٿا ۽ توهان کي سولائيءَ سان جڳهه ملي ويندي.
ڪجهه ماڻهو ان تي به راضي ٿيا ته وري پيرس وارن هڪ نئون شرط وڌو ته فقط اهي مسافر جن وٽ آمريڪن يا برٽش پاسپورٽ آهي اچي سگهن ٿا. ايتري قدر جو هڪ پاڪستاني ڊاڪٽر جنهن وٽ آمريڪن پاسپورٽ هو ان کي کڻڻ لاءِ تيار ٿيا مگر ان جي زال جنهن وٽ پاڪستاني پاسپورٽ هو ان کي کڻڻ کان انڪار ڪري ڇڏيائون.
نيٺ مس مس اٺين ڏينهن هڪ J.A.L جپان ايئرلائينس جو جهاز جيڪو بينڪاڪ وڃي رهيو هو ان ۾ ڪافي جڳهه خالي هئي جيڪو اسان سڀني مسافرن کي کڻي پهرين بئنڪاڪ ويو ۽ اسان ڪراچيءَ جي مٿان گذري اوڀر ڏي هليا وياسين ۽ ڪراچيءَ جي شهر جو ٻڌي ائين تجاهل عارفانه سان ڪنٽار ڪئي سين ڄڻ ڪڏهن ڪو ڪنهن وقت اسان ڪراچيءَ جو نالو ڪٿي تاريخ جاگرافي يا اخبار جي ڪنڊ پاسي ۾ پڙهيو هوندو جنهن جي اسان کي ٻي ڪا وڌيڪ خبر نه هجي.
هڪ رات ۽ هڪ ڏينهن اسان بئنڪاڪ ۾ زبردستيءَ جي تفريح ڪئي جيئن اسان مريضن کي زبردستي آرام (Compulsory bed rest) ڪرائيندا آهيون.