نور محمد ھاءِ اسڪول حيدرآباد جي هيڊ ماستر پاران: محمد طاهر مغل، چيف هيڊ ماسٽر
نور محمد ھاءِ اسڪول حيدرآباد جي باني محترم نور محمد لاکير جي هن پوکيل ٻوٽي جو ڦل اڄ بہ سنڌ جي شعور کي مسلسل فائدو پھچائيندو رهي ٿو. سنڌ جو هي واحد تعليمي ادارو آهي جيڪو ماضي جيان اڄ بہ پنھنجي اوچي ڳاٽ سان هماليہ جبل جيڏو بلند قد، ڪاٺ رکي ٿو. تعليم جي ميدان ۾ اڃايلن جي اڃ پوري ڪندو ٿو اچي! سنڌ جي تعليمي نظام ۾ نصابي توڙي غير نصابي سرگرمين ۾ جن بہ چند اوائلي ادارن جو ڪردار رهيو آهي ان ۾ هي ادارو سرفھرست آهي.
محترم نور محمد لاکير هي ادارو ان دور ۾ کوليو جنھن دور ۾ برصغير اندر مسلمانن لاءِ تعليم جا دروازا مڪمل طور تي بند هئا. جنھن سبب مسلمانن جي زندگي ۾ بنيادي طرح تعليمي،سماجي ۽ مذھبي آزادي ممنوع بڻيل هئي، جتي شعور جا رستا مڪمل طرح بند ڪيل هئا. اهڙين بند ٿيل تنگ گهٽين ۾ اهڙي اداري جو ٺاھڻ هڪ اونداهي سماج ۾ لاٽ جو ڪردار ادا ڪرڻ لاءِ محترم نور محمد لاکير شانائتو قومي ڪردار ادا ڪري قوم ۽ ملڪ تي جيڪو احسان ڪيو آھي، اهو تاريخي ڪم ۽ سائين نور محمد لاکير صاحب جن جو ڪردار تا قيامت زنده ۽ عزتن لائق رھندو ۽ سندس نالو سدائين سونھري اکرن ۾ لکيل رھندو.
هلندڙ دور ۾ نور محمد ھاءِ اسڪول، سنڌ جي هر تعليمي محاذ تي پنھنجو پاڻ ملھائي رهيو آهي. هن تاريخي اداري ۾ هڪ ئي وقت ٽن ٻولين سنڌي، اردو ۽ انگريزي زبانن ۾ تعليم ڏني پئي وڃي. هن وقت 1600 شاگرد هن اداري ۾ داخل آهن ۽ داخلائون پڻ جاري آهن، ميرٽ کي مد نظر رکندي سينيئر استادن جي سربراهي ۾ ھڪ ڪميٽي پڻ جوڙي وئي آهي، جيڪا داخل ٿيندڙ شاگردن کان پھرين ٽيسٽ ۽ انٽرويو وٺي ۽ پوءِ ڪامياب شاگردن کي سندن ذھانت آڌار تي ڪيڊٽ، انگريزي، سنڌي ۽ اردو ٻولين جي حصن ۾ داخل ڪيو وڃي ٿو. ان کان علاوھ عزت ماب ڀرڳڙي صاحب نالي سان لائبريري جنھن ۾ ڪيترين ئي ٻولين ۾ زندگي جي مختلف شعبن سان لاڳاپيل هزارين ڪتاب موجود آهن ۽ اسڪول جي ٽائيم ٽيبل ۾ سمورن ڪلاسن جا لائبرريءَ پيرڊ پڻ شامل آهن، جتي شاگرد مختلف ڪتابن جو مطالعو ڪري پنھنجي ڄاڻ ۾ اضافو ڪندا رھن ٿا. ان سان گڏوگڏ اسڪول ۾ ٻہ جديد قسم جون ڪمپيوٽر ليبس ايليمينٽري ۽ سيڪنڊري ڪلاسز لاءِ الڳ الڳ مختص ٿيل آهن، جتي ڪمپيوٽرس موجود آهن، اسڪول ۾ ھڪ ڪميٽي ھال پڻ موجود آهي جتي شاگردن تائين جديد قسم جي ڄاڻ پھچائڻ لاءِ هڪ وڏو پروجيڪٽر نصب ٿيل آهي اتي شاگردن کي نئين جديد دور جي سائنسي تحقيقي ڄاڻ ڏيڻ لاءِ تربيت يافتہ استاد پنھنجيون پيشيوراڻيون ذميواريون سرانجام ڏيندا رھن ٿا.
اسڪول ۾ سر عبدﷲ حسين ھارون جي نالي سان قائم ٿيل سائنسي ليبارٽري پڻ قائم ٿيل آهي جتي شاگردن کي علم حياتيات، علم ڪيمياء ۽ علم طبعيات تجربن جي صورت ۾ سيکاريو ۽ سمجهايو وڃي ٿو. گذريل سال USAID پاران عالمي سطح تي سائنسي مقابلا ٿيا، انھن ۾ بہ نورين (نورمحمد ھاءِ اسڪول جا شاگرد) سرخرو رهيا بنگلاديش جي شاگردن سان مقابلو ٿيو ۽ بنگلاديش پاران تعريفي سرٽيفڪيٽ ڏنو ويو ۽ گڏوگڏ سائنسي ميلي ۾ بہ پھرين پوزيشن ماڻي.
هڪ بھترين آرٽ ھال پڻ قائم ٿيل آهي جنھن ۾ ٻارن کي آرٽ، مصوري ۽ تصويرن ٺاھڻ لاءِ سندن صلاحيتن کي اجاگر ڪيو ٿو وڃي. شاگردن کي هم نصابي سرگرمين ۾ شامل ڪري سندن شوق پٽاندر فيلڊ ۾ ھڪ کليل ميدان ڏنو ٿو وڃي جتي ھو پنھنجي لڪل صلاحيتن کي نمايان ڪري رهيا آهن.
اسڪول ۾ تمام مضمونن لاءِ بھترين، تجربيڪار، اعلي تعليم يافتہ ۽ پيشيوراڻي تربيت يافتہ استاد پنھنجون خدمتون سر انجام ڏئي رهيا آهن. جنھن جو مثال اوھان کي هر مقابلي جي ميدان ۾ ملندو، جھڙوڪ لطيف شناسائي، سائنسي ميلو، خطاطي، تقريري مقابلن ۾ هر فورم ۾ مختلف تدريسي و غير تدريسي مقابلن ۾ ڪاميابي ماڻي، ماضيءَ جيان سرخرو ٿيندا رھن ٿا. پوري سنڌ ۾ پنھنجي اسڪول، خاندان، وطن ۽ استادن جو نالو روشن ڪري رهيا آهن. تعليمي سرگرمين سان گڏوگڏ جسماني سرگرمين لاءِ اسان جي اسڪول جا استاد راندين، جھڙوڪ، ڪرڪيٽ، ھاڪي، ڊوڙ، اسڪائوٽنگ وغيره ۾ پنھنجو ڪليدي ڪردار ادا ڪندي شاگردن جي ذوق ۽ شوق کي اڀاري رھيا آهن ۽ انھن سڀني فيلڊن ۾ کڻي ڪھڙو بہ مقابلو ڇو نہ ھجي!!؟ ۽ نور محمد ھاءِ اسڪول جا شاگرد انعام گڏ کڻي نہ اچن اهو ممڪن ئي ناهي!!
اسان جي اسڪول ۾ هڪ بھترين آڊيوٽوريم پڻ موجود آهي، جتي تعليمي سيمينار، فنڪشن ۽ تعليمي سرڪاري گڏجاڻيون منعقد ٿينديون رھن ٿيون ۽ اتي هر هفتي اسڪول جي شاگردن لاءِ ڪيريئر ڪائونسلنگ وغيره جا سيمينار ڪرايا ويندا آھن، جنھن ۾ زندگيءَ جي مختلف شعبن سان وابستہ شخصيتون، مستقبل جي معمارن کي سندن ڪاميابي جي گس کان واقف ڪنديون رھنديون آھن.
بورڊ جي امتحانن ۾ نور محمد ھاءِ اسڪول جا شاگرد هميشہ بھترين پوزيشنون ماڻيون آهن. هن اداري جو مددگار ۽ غير تدريسي عملو پڻ تمام ذميوار آهي.سندن لڳن ۽ ڪم جي شاھدي اسڪول جي عمارت ۽ ان ۾ لڳايل وڻ،گل ۽ ٻوٽن مان ظاھر آھي. هن وقت هيٺيون اسٽاف اسڪول ۾ ڪم ڪري رهيو آهي:
سينئر HST.
سيد تاج علي شاھ
جناب حافظ ايم نعمان
جناب ضياءُ الدين ٽڳڙ
اعجاز علي قريشي صاحب
محترم محمد علي پٺاڻ
جناب رياض احمد خاصخيلي
مسٽر مشتاق علي آرائين
مسٽر مشتاق احمد ٽڳڙ.
جناب خالد احمد سيال
مسٽر مريد دل
سائين محمد اظھر
جناب فيض الله جوڻيجو
محترم عبدالوھاب بليغ
محترم شڪيل احمد
جناب ذوالفقار ميمڻ صاحب
جناب عطا محمد جمالي
محترم عبدالحفيظ سمون
محترم شفقت الله ڪوريجو
محترم علي مراد لاشاري
جناب عبدالحميد قاضي صاحب
جناب ايم عالم جمالي
محترم شوڪت علي ٽانوري
جناب نظام الدين ملاح
جناب ايم حسين شيخ
مسٽر ڪامران وحيد.
جناب نذر حسين صاحب
جناب اسرار احمد شيخ
محترم نور احمد بروهي.
جونيئر HST.
جناب ايم بشير شاھاڻي
جناب آصف احمد ميمڻ
جناب فرحان آرائين
فقير حسين صاحب
جناب رضوان گل
مسٽر دانش ميمڻ جونيئر
شفيق خان صاحب
جناب عبدالحڪيم لغاري
جناب ظفر علي ميمڻ
جناب جنيد احمد
جناب افتخار احمد صاحب
جناب حيدر علي ميمڻ
محترم اعجاز علي قادري
سائين صالح محمد شاھہ
جناب ذوالفقار علي ميمڻ
مسٽر انيل ڪمار ايس
جناب عبدالحق ميمڻ.
احمد صمد صاحب
سينئر JST
محترم ممتاز علي رند
مسٽر مھيش ڪمار
اڌر ڪيڊر جا استاد
جناب عبدالجبار ايس دل (SLT)
سائين نثار احمد لغاري
جناب آصف علي کوکر
جناب حافظ ايم يوسف (او ٽي)
جناب ذوالفقار علي (WI)
عبدالنعيم صاحب
جناب رياض احمد ميمڻ
جناب سيد منير شاھہ (AWI)
سائين نثار احمد پنھور
جناب هدايت الله ابڙو
مسٽر وينجهراج (DT)
جناب غلام رسول سومرو
اشفاق ايڇ جتوئي (پي اي ٽي)
مسٽر محمد اي ڀرڳڙي
جناب زاهد الحق صاحب
مسٽر تنوير سمي (LT)
اي سي ٽي.
محترمہ عافيه
محترمہ شيرين ابڙو
محترمہ ڪنيز فاطمہ
جيسٽ (JEST)
عمير قريشي صاحب
جناب فيضان علي
جناب سيد اسد الله شاھ
مسٽر رميش ڪمار جونيئر
مسٽر انيل ڪمار جونيئر
مسٽر رتن ڪمار
جناب ايم مڪي رضا
جناب حافظ ايم طيب
جناب مستقيم رحمان صاحب
مسٽر نريش ڪمار
جناب شاهد اعجاز
جناب فيضان علي سيد
جناب مدثر احمد
ڪمپيوٽر ليب / انچارج
سائين غلام مصطفيٰ سهتو
ليبارٽري حاضري.
مسٽر احمد علي انڙ.
مون کي تمام گهڻي خوشي محسوس ٿي رهي آهي تہ، مون جھڙي تعليم جي شاگرد کي اهڙي تاريخي اداري جي سربراهي جو اعزاز مليو آهي، ان لاءِ ﷲ تعاليٰ، والدين ۽ پنھنجي استادن جو ٿورائتو آهيان. مونکي اميد آهي ۽ آئون پنھنجون پيشيوراڻيون صلاحيتون ڪتب آڻي سڀ ڪوششون وٺندس تہ نور محمد ھاءِ اسڪول جا استاد پنھنجي بھترين قابليتن سان هن اداري کي سندس اعليٰ مقام طرف وٺي وڃن ۽ ماضيءَ جيان مستقبل ۾ بہ ڪاميابيون ماڻڻ ۾ پنھنجو پنھنجو ڪردار ادا ڪندا ۽ هي ادارو زندگي جي هر موڙ تي هر شعبي ۾ پنھنجي ترقي ۽ ناماچاري جو تسلسل جاري و ساري رکندو. آمين
مون کي سڀ کان وڌيڪ خوشي ٿي آهي تہ مان هن اسڪول جي بانيءَ جي شخصيت، ڪارنامن ۽ اسڪول جي تاريخ تي ڪتاب شايع ڪرائي رهيو آهيان، جيڪو اسان جي سنڌي ادب جي نالي واري محقق مختيار احمد ملاح، وڏي محنت سان مواد تلاش ڪري، ان کي ڇنڊي ڇاڻي ترتيب ڏنو آهي. سائين جڏهن مون سان رابطو ڪيو ۽ ڪتاب جي باري ۾ خواهش ڏيکاري تہ هيءُ ڪتاب نور محمد ھاءِ اسڪول پاران شايع ٿيڻ گهرجي تہ سچ تہ مون کي تمام گهڻي خوشي ٿي، ڇو جو هن وقت سائين نور محمد جي باري ۾ اسان وٽ ڪا معلومات جھڙوڪ موجود ئي نہ هئي. هن ڪتاب جي اشاعت اسان جي اسڪول جي خوش نصيبي آهي. ان سلسلي ۾ مان پنھنجي سموري اسٽاف جو شڪرگذار آهيان، جن هن ڪتاب جي اشاعت ۾ نہ صرف خوشي محسوس ڪئي، پر مواد جي تلاش ۾ پڻ مدد ڪئي. اميد تہ سائين نور محمد لاکير جي حياتي ۽ ڪارنامن جي باري ۾ شايع ٿيل ڪتاب کان پوءِ اسان نورمحمد ھاءِ اسڪول جي علمي ۽ ادبي خدمتن تي بہ ڪتاب ترتيب هيٺ آڻينداسين.