شخصيتون ۽ خاڪا

نور محمد لاکير جون سياسي، سماجي ۽ تعليمي خدمتون

ھن ڪتاب جي سھيڙ ۽ ترتيب ۾ سنڌ جي ھڪ اھم سياسي ۽ سماجي شخصيت نور محمد لاکير کي نروار ڪيو ويو آھي. نور محمد لاکير جي سڀ کان اھم خدمت تہ حيدرآباد ۾ قائم ڪيل نور محمد ھاءِ اسڪول ۽ مسلم ھاسٽل آھي پر ساڳي وقت سندس ڪيل ڪيترن ئي ڪمن کي جيڪي اسان کان اوجهل ھيا انھن کي پڻ اڳيان آندو ويو آھي. ڪتاب جي پھرين حصي ۾ نور محمد لاکير جي شخصيت ۽ ڪيل ڪمن بابت لکيل مختلف مضمون، ٻئي حصي ۾ نور محمد اسڪول ۽ مسلم ھاسٽل جي تاريخ، ٽئين حصي ۾ مختلف تقريرون ۽ مضمون، چوٿين حصي ۾ مختلف خط، پنجين حصي ۾ منظوم ڀيٽا ۽ ڇھين حصي ۾ اردو مضمون شامل ڪيا ويا آھن.

Title Cover of book نور محمد لاکير جون سياسي، سماجي ۽ تعليمي خدمتون

قوم جي ھاڻ ٻچن جي ڪندو ٻيو ياري ڪير؟ : محمد بخش واصف

ڪھڙي اي نور محمد ڪريان مد حت تنھنجي
جو ثنا خوان ڏسان ٿو سڄي خلقت تنھنجي
ھند ۽ سنڌ ۾ هر ڪنھن ڪئي عزت تنھنجي
قابل رشڪ رهي آھہ تہ شھرت تنھنجي
ڇا نہ خلق رکي سھڻي اھا فطرت تنھنجي
تون لڏئين لوڪ مان هر دل اهو ارمان ڪري
خانہ آباد جو هو سو وئين ويران ڪري
ھاءِ سارو وئين پر درد دبستان ڪري
ڪير آهي جو اچي درد جو درمان ڪري
چشمو صحت جو هئي چشم عنايت تنھنجي
ساري محفل کي ڏسون ٿا تہ سندءِ غم آهي- ھاءِ جنھن چشم کي ڏسجي ٿو تہ پر نم آهي.
آسمان ڏس رنو اڄ صورت شبنم آهي- پڻ زمين تي بہ نہ ٿيو بار الم ڪم آهي
ڇونہ ائين ٿئي جو مڙن آھہ محبت تنھنجي
سوز فرقت کان چمن ٿي پيو آهي گلخ- آتش رنگ جي پردہ ۾ جليو گل ٿا جلن
سر وشمشاد هي حيرت منجهان بيٺا ٿا ڏسن. بلبل ۽ قمري وري هيڏانھن پيون ٻئي ڦٿڪن
هئي مٺي جنکي گل و سرو کان صحبت تنھنجي
قوم مسلم کان ٿيو ناھہ خبر ڪھڙو گناھہ هستي تو جھڙي جدا جنھن کان ٿي اڄ اوچتو آھہ
گرچه تنھنجو هو وطن خير پور ناٿن شاھہ حيدرآباد ۾ پر تون رهئين ڪيئن سال ۽ ماھہ
ديس پنھنجي جان انھي ۾ ٿي سڪونت تنھنجي
نڪري جنھن وقت عليڳڙھہ مان ٿئي تون نروار دام تز وير ۾ مغرب جي ٿئين ڪين شڪار
پنھنجي جذبات جوڌو قوم اندر ڪيو اظھار توکي حاصل ٿي جو ياريءَ رئيس الاحرار
خوب قلم ازل ڪئي اھا قسمت تنھنجي
قوم مسلم کي ڪڏهن تو نہ فراموش ڪيو. ان جي ڏک درد ۽ غم کي ترهم آغوش ڪيو
تو شراب فدافي القوم کي بس نوش ڪيو پاڻ کي ملڪ ۽ ملت تي ڪف پوش ڪيو
نيٺ قربان ٿي هت ويئي وڪالت تنھنجي
تنھنجو مقصود ۽ مطلب سدا تعليم رهي دل ۾ تنھنجي انھي جي دائما اسڪيم رهي
ان جي هر وقت اڳيان تنھنجي تہ تنظيم رهي آھہ بلڪل هي بجا تنھنجي جي تعظيم رهي
ڳائي ڇاکون نہ سڄو لوڪ لياقت تنھنجي
شاهد جذبئہ ايمان سندءِ آھہ اسڪول جنھن ۾ هر وقت رهئين ٿي تون هم تن مشغول
جنھن جي لئي ڪيو تو گدائي کي خوشي ساڻ قبول زندگي تنھنجي جو جڏهين تہ مترهو هي مول
موت کان پوءِ اتيئي پڻ رهي تربت تنھنجي
قدر ڪنھن ڪيو يا نہ ڪيو، تون نہ وفادار رهئين. ڪرڙو نئين ڪين ڪڏهن قوم سان سچار رهئين.
دشمن ديس سان نت بر سر پيڪار رهئين حرفتن کان انھي جي تون سدا هشيار هئين
وسرڻي ناهي جھان کي اھا جريت تنھنجي
قوم جي ھاڻ ٻچن جي ڪندو ٻيو ياري ڪير تنھنجي لئي ننڊ ڦٽائيندو اٿي پياري ڪير
ملڻ ڀوڳيندو انھي بره جي بيماري ڪير وقف هن ڪم ۾ حياتي ڪندو ٻيو ساري ڪير
ڏيکاري اهڙي ٻيو ڪير صداقت تنھنجي
قوم جي ڪم ۾ تو ڌن من ڪيو اهڙو قربان گروي آخر رکيو پر تنھنجي رهڻ جو بہ مڪان
پيٽ پنھنجي کي پٽي تو ٻڌي اي نيڪ انسان قوم مسلم جو ڪيو نڪ مٿي دنيا جي اڳيان
قابل داد اي مخدوم تي خدمت تنھنجي
ڏس اتي پنھنجي روحاني پٽن جو هي روئڻ حسرت وياس سان تنھنجو تون اچڻ ڏس ۽ وڃڻ
ڏس اٿي ڏس درو ديوار جو خاموش بھڻ، ڏس اٿي پنھنجي تون اڄ قوم جي ڳوڙهن جو ڳڙڻ
جنھن جي رئي آھہ هٿئون سھڻي سنگت تنھنجي
گرچه ظاهر ۾ ستل آهين زمين جي اندر پر اڃا پردہ باطن ۾ رهين ٿو ٻاھر
خدمتون قوم جون جيڪي تو ڪيون هي اظھر زندگي جا ڇڏيا اهڙا اهي آهن تو اثر
جو چوي ڪونہ ٿو ڪوئي تہ ٿي رحلت تنھنجي
آھہ واصف جي دعا رب تو رحمان جي در مھر پنھنجي سان تہ مقبول سان منا تون ڪر
لطف، احسان جي ڪر نور محمد تي نظر روح ان جي کان ڪرين دور تون هر خوف و خطر
قرب پنھنجي ۾ رکي انکي تہ رحمت تنھنجي.

(رسالو الڪمال، ايڊيٽر ڪمال الدين ميمڻ، 12 سيپٽمبر 1937ع، حيدرآباد تان ورتل)