شخصيتون ۽ خاڪا

نور محمد لاکير جون سياسي، سماجي ۽ تعليمي خدمتون

ھن ڪتاب جي سھيڙ ۽ ترتيب ۾ سنڌ جي ھڪ اھم سياسي ۽ سماجي شخصيت نور محمد لاکير کي نروار ڪيو ويو آھي. نور محمد لاکير جي سڀ کان اھم خدمت تہ حيدرآباد ۾ قائم ڪيل نور محمد ھاءِ اسڪول ۽ مسلم ھاسٽل آھي پر ساڳي وقت سندس ڪيل ڪيترن ئي ڪمن کي جيڪي اسان کان اوجهل ھيا انھن کي پڻ اڳيان آندو ويو آھي. ڪتاب جي پھرين حصي ۾ نور محمد لاکير جي شخصيت ۽ ڪيل ڪمن بابت لکيل مختلف مضمون، ٻئي حصي ۾ نور محمد اسڪول ۽ مسلم ھاسٽل جي تاريخ، ٽئين حصي ۾ مختلف تقريرون ۽ مضمون، چوٿين حصي ۾ مختلف خط، پنجين حصي ۾ منظوم ڀيٽا ۽ ڇھين حصي ۾ اردو مضمون شامل ڪيا ويا آھن.

Title Cover of book نور محمد لاکير جون سياسي، سماجي ۽ تعليمي خدمتون

وفات حسرت آيات ميان نور محمد وڪيل: مولوي دين محمد اديب فيروز شاهي

 

تون قوم جو خادم ۽ فدا نور محمد

درويش صفت، مرد خدا نور محمد

منظور نظر شاھہ و گدا نور محمد

هن حال ۾ ٿئين ڪينءَ جدا نور محمد

ٿي گرم محبت ۾ ٿئين سرد وري ڇو؟

بي وجہ بڻئين قوم کان بيزار، بري ڇو؟

ڇورا تون ڪري ڇو وئين هي قوم جا فرزند

جي تنھن جا هوا جان و جگر، دلبر و دلبند

ٿي زار روئي تو لئي هي قوم سندي سند

هر عاقل و هر فاضل و هر زاهد وهر رند

ماتام سندءِ موت ۽ اندوه وڌو، درد

ٿيا خاڪ فشان برسر هر عورت و هر مرد

هو روز ازل کان تنھنجو پيمان محبت

ميثاق صداقت جو ۽ ميعاد مودت

هر رمز، ادا هئي تنھنجي محبوب نھايت

من موهڻي گفتار ۽ رفتار و ظرافت

نباض هئين قوم جو مرهم نہ جراح

خوش تنھنجي دوا کان ٿيا اجسام ۽ ارواح

اسڪول ۽ ھاسٽل جي عمارت ۾ ٿي ظلمات

جو مرگ مفاجات جي آندي آ مٿن رات

غمگين جي تسڪين جي توکي هئي طلب، تات

 واکاڻ ڪري ورد سندءِ خصم وڏي وات

شاگرد ٿيا ششدر و استاد الم ناڪ

سڪتہ ۾ زمين آئي ۽ زلزلن ۾ افلاڪ

لئي قوم ٿي اڪسير تنھنجي طرز سياست

تون بطل حريت جو هئين، شير شجاعت

جادو تنھنجي تحرير ۽ تقرير قيامت

سحار طلاقت سچ سخار بلاغت

ايثار مجسم هئين اخلاق معظم

تعليم جي شيرازہ جو استاد منظم

تقدير عطا ڪئي توکي هئي جرائت ايمان

توحيد، توڪل ۽ گهڻي قوت ايمان

دولت کي ڪيئي ترڪ رني طاقت ايمان

هر مال جي سرتاج اھا دولت ايمان

تو ترڪ وڪالت جو ڪيو يڪسر ڌنڌو

تسليم رضا وارو بڻئين بھتر بندو

يورپ سندي تقليد کي دائم تو ڌڪاريو

جدت سندي چمڪار ڏي تو ڪين نھاريو

هن مھر ملمع کي حذاقت سان پگهاريو

جيد کان رديءَ کي ڪري ممتاز ڏيکاريو

نت سوٽ کي ۽ هئٽ کي نفرت سان نھاريئي

ٿي اچڪن، طر بوش ۾ شھزادہ گذاريئي

دل صاف رکيئي يار ۽ اغيار سان دلدار!

هشيار ٿي لڙندو رهئين سرڪار سان دلدار!

جرار ٿي لڙندو رهئين ڪفار سان دلدار!

بدڪار ۽ اشرار ۽ فجار سان دلدار!

 

ٿيو نانءُ سندءِ دفتر احرار ۾ داخل

اختيار ۽ انوار ۽ ابرار ۾ داخل

ڪنھن سان نہ رکيئي ويرڪي ڪينو ۽ ڪدورت

غصي ۾ کڻي گرچہ وتيئي باه جي صورت

جي طيش ۾ آئين تہ ٿئين شينھن جو صولت

پر دل ۾ رکيئي ماءُ سندي مھر، مروت

تون جامع اضداد هئين ڪامل انسان

خور شيد فلڪ شفقت ۽ مظھر احسان

هر وقت دعاگو آ سندءِ امت مرحوم

تون يار، مدد گار سندو بيڪس مظلوم

منشور گهر علم ڪيا تو سدا منظوم

نڪات دقائق بہ ڪيا غور سان معلوم

الله ڪري توکي سدا مره سان مغفور

مسرور ۽ منصور ۽ منظور ۽ ماجور

بي روئي دل افروز ترشد ببتم بي نور

بي شمع جمال توچو شب روز م ديجور

از داغ فراق تو دلم دائم ناصور

مسموم من حيف کو ترياق زمن دور

صد آه زجور ر ستم اي دور جفا ڪار

فرياد زبيداد تو اي چرخ بلا بار!

 سچ زيست سندءِ زنده د لي جي ئي ٿي تعمير

بخشڻ هو سندءِ مقصد بي نور کي تنوير

نڪري نہ سگهي مونکان ٿي غم تنھنجي جي تصوير

ڪئن ڪلڪ، زبان وڌ ڪري تحرير ۽ تقرير

مقبول خدا! ڪر تون دعائون ۽ ثنائون

محتاج کي ڏي گنج مان تون نيڪ جزائون

تنھنجي موت کان افسردگي گلزار، چمن ۾

اشجار ۽ گلنار ۽ از ھار سمن ۾

هر گلشن و هر گلبن و هر لعل لبن ۾

گلفام، گل اندام ۽ هر غنچہ دهن ۾

شد نظم بہ يمن تو همين نالا همين رنج

هر چند “اديب” ست سخند ان نہ سخن سنج

منجهہ ماو جماد آخر تاريخ دو هفتہ (14)

آچر تي ڪيئي خستہ، جگر، قلب کي سفتہ

تيرهن سو ڇاونجاھہ ۾ هو مو تن نھفتہ

ڪلھہ بستر گل برگ تي اڄ خاڪ ۾ خنتہ

مغرور نہ هل يار! مٿي ڪنڌ ڪر تون

هن خاڪ جي تودي کان نہ ڏس پاڻ پري تون

“مغفور و دوري” تنھنجي تاريخ عجيب آھہ 1356

هر شام و سحر تنھنجو دعا گوئي “اديب” آھہ

هر رنج جو هر درد جو الله طبيب آھہ

شافع ٿيو محبوب خدا خاص حبيب آھہ

ڪر هردو جھان ۾ مون کي مسعود خدا يا!

مرزوق ۽ مقبول ۽ محمود خدا يا!

امين يا رب العالمين بحق نبيک الامين صلي اللو عليہ وسلم اليٰ يوم الدين

مادو تاريخ وفات در فارسي ايضا منہ

رفت چون نور محمد زين جھان گفتا اديب

بھريا دش سال رحلت “مھربان خوش نصيب”

 

(رسالو الڪمال، ايڊيٽر ڪمال الدين ميمڻ، 12 سيپٽمبر 1937ع، حيدرآباد تان ورتل)