95. وڏو، جڏو. (چوڻي، سنڌ)
جڏو ماڻھو، زور بار وارو ڪم ٻين کان ڪرائيندو آهي. گهر جو وڏو، پيءُ يا ڀاءُ به زور وارو ڪم ننڍن کان ڪرائيندو آهي. پاڻ کٽ تي ويٺو هوندو آهي. انھيءَ سبب ڪري وڏي کي به جڏهن ڪوٺيو ويندو آهي.
لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق
ننڍڙي روپ وارا چوڻيون ۽ پهاڪا
ڪتاب ”ننڍڙي روپ وارا چوڻيون ۽ پهاڪا“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هن ڪتاب جو ليکڪ ۽ سهيڙيندڙ انجنيئر عبد الوهاب سهتو آهي.
- 4.5/5.0
- 3744
- 988
- آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
- انجنيئر عبدالوھاب سھتو
- ڇاپو پھريون
بٽڻن کي دٻائيندي فونٽ سائيز مٽايو
- ترتيب
- سمورا حق ۽ واسطا اداري وٽ محفوظ
- سنڌ سلامت پاران :
- ٻه اکر
- انتساب
- سادا اکر
- ٻن لفظن تي مشتمل پهاڪا ۽ چوڻيون
- پهاڪا ۽ چوڻيون، ٻوليءَ جو زيب ۽ زينت
- 1. اتاولو، باولو. )اردو، چوڻي(
- 3. ان، ايمان (چوڻي، سنڌ)
- 4. انب، ڏنڀ )لاڙي، چوڻي(
- 6. انڌو، اونڌو (سرو، چوڻي)
- 7. انسان، نسيان (چوڻي، پنجابي)
- 8. انُ، نور (چوڻي، سنڌ)
- 9. بسياري، خواري (چوڻي، فارسي)
- 10. بکيو، ڏکيو. )لاڙي، پھاڪو/ چوڻي(
- 12. بندو، گندو (سرو، چوڻي)
- 13. ٻاجھر؛ ساجھر. (سنڌ، چوڻي)
- 15. ٻج: نج. (سنڌ، چوڻي)
- 17. ڀاڙي، ڀاڙيو (سرو، چوڻي)
- 18. ڀاڙي، ڀڄڻو (سرو، چوڻي)
- 19. ٺاري، کائجي. (سرو، چوڻي)
- 21. پلو، تپلو. (ٿري، چوڻي)
- 23. ججھا، جونجھار. (سنڌ، چوڻي)
- 24. جواني، ديواني (اردو، چوڻي)
- 25. جواني، مستاني (اردو، چوڻي)
- 26. جوھي، ڊوھي (سنڌ، چوڻي)
- 28. چاڪر، چياڪر (اترادي، چوڻي)
- 29. چٻيو، ڦٻيو (سنڌ، چوڻي)
- 30. حجامڙو، حرامڙو. (چوڻي، اترادي)
- 31. حجتي، لعنتي (چوڻي، عربي)
- 32. حرڪت، برڪت (اترادي، پهاڪو)
- 33. دادو، جادو (سرو، چوڻي)
- 35. ڌرتي، سرتي (سرو، چوڻي)
- 36. ڌرتي، ماتا (هندي، چوڻي)
- 37. ڏنو، ٻنو (اترادي، پهاڪو)
- 38. ڏوريندڙ، ڏسندڙ (اترادي، چوڻي)
- 39. ڏئي، پڇتاءِ (اترادي، چوڻي)
- 40. ڏي، ڏر (پهاڪو،لاڙ)
- 41. ڏيرپو، ويرپو (چوڻي، سنڌ)
- 42. ڏيرياڻي، ويرياڻي (چوڻي سرائڪي)
- 43. ڏيند، لهند (چوڻي، لاڙ)
- 44. ڏينهن شينهن (چوڻي، اتر)
- 45. ڊگهو، بيوقوف (چوڻي، انگريزي)
- 46. راھيندڙ، لڻندڙ (چوڻي، سنڌ)
- 47. رتائي، ٽِپتائي (چوڻي، سرو)
- 48. زال، سنڀال (چوڻي، سنڌ)
- 49. زنا، فنا (سنڌ، چوڻي)
- 50. ساڪرو، آڪرو (چوڻي، لاڙ)
- 51. سنجهو، ڏنجهو (چوڻي، سنڌ)
- 52. سول، ڪول (چوڻي، سنڌ)
- 55. شادي، تعدي (چوڻي، سنڌ)
- 56. شامي، حرامي (چوڻي، اتر)
- 57. ضامنگيري، تاوڻگيري (سرو، چوڻي)
- 58. عرض، مرض (سرو، چوڻي)
- 60. عشق، انڌو (چوڻي، سنڌ)
- 61. ڦِريا، ڦُريا. (چوڻي، سنڌ)
- 62. قرض، مرض (چوڻي، سنڌ)
- 63. ڪامورو؛ ماڪوڙو. (سرو، چوڻي)
- 64. ڪڇي، ڦاڙجي (سرو، چوڻي)
- 65. ڪرند، پسند (چوڻي، لاڙ)
- 66. کرندڙ، کاريندڙ (چوڻي، سرائڪي)
- 67. کير، پير (چوڻي، سنڌ)
- 68. گاسو، خاصو (پهاڪو، سنڌ)
- 69. گئو، ماتا (چوڻي، هندي)
- 70. ڳولهيندڙ، لهندڙ. (پهاڪو، فارسي)
- 71. گهر، گهرانءِ. (پهاڪو، سنڌي)
- 72. گهڙيا، اڪريا (پهاڪو سنڌي)
- 73. لاڙ، ساڙ (چوڻي، لاڙ)
- 74. لالچي، لانتي (چوڻي، سنڌ)
- 76. لچائي، بادشاهي (پهاڪو، سنڌي)
- 77. لوچيندڙ، لھندڙ. (چوڻي، سنڌ)
- 78. ليکو، چوکو )چوڻي ،سنڌ(
- 79. ماچي، ناچي (چوڻي، لاڙ)
- 80. مار، سنوار(چوڻي، انگريزي)
- 81. مالڪ، مالڪي. (چوڻي، سنڌ)
- 82. مال، لال (چوڻي، ٿر)
- 86. مُڙيا، جُڙيا. (چوڻي، سنڌ)
- 87. ميڙيندڙ، مٺا. (چوڻي، سنڌ)
- 89. نوندين، لھندين. (چوڻي، سنڌ)
- 90. نياڻي، نماڻي. (چوڻي، سنڌ)
- 91. وارا، ڄمارا. (چوڻي، سنڌ)
- 92. وار، ڍارا. (سرو، چوڻي)
- 93. وارا، ڦيرا. (سرو، چوڻي)
- 94. وارا، نيارا. (سرو، چوڻي)
- 95. وڏو، جڏو. (چوڻي، سنڌ)
- 96. ويجهي، ڪوجهي. (پھاڪو، سنڌ)
- 97. ويڙها، جهيڙا. (چوڻي، سنڌ)
- 98. هاٿي، ساٿي. (پھاڪو، اردو)
- 99. هجتي، لعنتي (چوڻي، سنڌ)
- 100. ھَريو، ڀَريو. (چوڻي، زرعي)
- 102. هنر، نر (چوڻي، سنڌ)
- هاڪاري ناڪاري لفظن جي جوڙي تي مشتمل پھاڪا ۽ چوڻيون
- سنڌي زبان جي حيثيت
- 1. اشتداقي، نه خالي. (فارسي، چوڻي)
- 2. انڌو، بي ايمان (ساهتي، چوڻي)
- 3. انڌو، اڻ سھو (ساهتي، چوڻي)
- 4. انڌو، اڻ سونھون (سنڌ، پھاڪو/ چوڻي)
- 5. بکيو، بي ايمان (ساهتي، چوڻي)
- 6- بي حيائي، بادشاهي (سنڌ، پھاڪو)
- 7- بيمار، بي ميار (سنڌ، چوڻي)
- 8- ٻاليتو، نه ماليتو. (هندي، چوڻي)
- 9- پڇندڙ، نه منجهندڙ. (سنڌ، پھاڪو/ چوڻي)
- 10- جستجو، لا تقنطوا (نصيحت، چوڻي)
- 11- ڄٽھو، نه وسھو (سنڌ، پھاڪو)
- 12- چرس، بي ترس (سرو، چوڻي)
- 13- چرسي، نه مرسي (سرائڪي، چوڻي)
- 14- چرند، نه مرند (لاڙ، چوڻي)
- 15- چُوڻو، نه اُوڻو (سنڌ، چوڻي)
- 16- ڏجي، نه پچارجي (نصيحت، چوڻي)
- 17- ڏنو، نه ڪنو (نصيحت، چوڻي/ پھاڪو)
- 18- ڏُهجي، نه ڪھجي. (واپاري، پھاڪو)
- 19- ڊگهو، بي وقوف (سنڌ، چوڻي)
- 20- زاني، نه مالي (فارسي، چوڻي)
- 21- سپھو، نه وسھو. (لاڙ، پھاڪو)
- 22- سڌڙيا، نه وڌڙيا (سنڌ، پھاڪو)
- 23- سوالي، نه خالي .(سنڌ، چوڻي)
- 24- صوفي، لا ڪوفي (عربي، چوڻي/ پھاڪو)
- 25- طامع، نه قانع (سنڌ، چوڻي)
- 25- قرض، بي غرض (سرو، چوڻي)
- 27- قوت، لا يمُوت . (عربي، چوڻي/ پھاڪو)
- 28- ڪري، نه ڀري! (لاڙ، چوڻي/ پھاڪو)
- 29- ڪوفي، لا يوفي . (عربي، چوڻي)
- 30- گمان، بي ايمان (لاڙ، چوڻي)
- 31- گهوٽ، اڻ موٽ . (سنڌ، چوڻي)
- ٽن لفظن تي مشتمل پھاڪا ۽ چوڻيون
- پھاڪو ڇاکي ٿو چئجي؟
- 1- آپگهات، مھا پاپ (هندي، چوڻي)
- 2- آمون، ڏهه گامون (لاڙ، زرعي، چوڻي)
- 3- آنڊي ۾ ٽانڊو (هندي، پھاڪو)
- 4- اُٺا، مڙيئي ڀلا. (ٿر، چوڻي)
- 5- اُٺي، بُھه چُٽي. (هندي، پھاڪو)
- 6- اسي، مت کسي (ساهتي، چوڻي)
- 7- اصفھان، نصف جھان (فارسي، چوڻي)
- 8- اڳي، سو تڳي (سرو، چوڻي/ پھاڪو)
- 9- انڌي، ملتان لڌو (سنڌ پھاڪو)
- -10 انسان، اکر بس (ساهتي، چوڻي/ پھاڪو)
- 11- انسان، اونڌي کوپري (ساهتي، چوڻي)
- 12- ايمان، آهي مھمان (سنڌ، چوڻي)
- 13- بڊو، اکين ڪڍو (هندي، چوڻي)
- 14- بڊو، بکن ڪڍو (هوندي، چوڻي)
- 15- بڊو، ڏيڻين ڍڍو (هندي، ٿر، چوڻي)
- 16- بيٺل پاڻي، ٻوڙي (سرو، پھاڪو)
- 17- بيک کي ٽيڪ (ساهتي، پھاڪو)
- 18- بي وڙو، لوڪ تڙيو (سرو، چوڻي)
- 19- ٻار، ٻاڪرو ڦر (ساهتي، چوڻي)
- 20- ٻه ته ٻارنھن (سنڌ، پھاڪو)
- 21- ٻڍاپو، ٻيو ٻالپو (هندي، چوڻي)
- 22- ڀاڻ، سدا جواڻ (زرعي، چوڻي)
- 23- ڀائرن ڀاڱا لھڻا (ساهتي، چوڻي)
- 24- ڀڳين، ڪھڙا سيڻ؟ (سنڌ، چوڻي/ پھاڪو)
- 25- تڪبر، ڪنڌ ڀر (نصيحت، چوڻي)
- 26- تندرستي، هزار نعمت (فارسي، پھاڪو)
- 27- ٿورو سڃاڻڻ گهرجي (ساهتي، چوڻي)
- 28- پڇن، سي پسن (سرو، چوڻي)
- 29- پڇن، سي وير (سرو، چوڻي)
- 30- پدرم، سلطان بود (فارسي، پھاڪو)
- 31-پنجن ۾ پرميشور (هندي، پھاڪو)
- 32- پوهه، کلن کوهه (هندي، چوڻي)
- 33- پوهه، لاڻا لوهه (ٿر، چوڻي)
- 34- پھريون ملھه، کستوري (واپاري، چوڻي/پھاڪو)
- 35- پسئو، پرين آهي (ساهتي، چوڻي)
- 36- پيءُ پٽ، ليکو (ساهتي، چوڻي)
- 37- جاڳ، لڳئي ڀاڳ (سرو، چوڻي)
- 38- جان ته جھان (طبي، چوڻي)
- 39- جان ته جوان (طبي، چوڻي)
- 40- ڄاڻ ته جواڻ (طبي، چوڻي)
- 41- جڙيءَ کي جس (سنڌي، پھاڪو)
- 42- جگر، نيٺ جگر (سرو، چوڻي)
- 43- جماعت ۾ ڪرامت (لاڙ، چوڻي)
- 44- جواريءَ، ميٺي هار (سرو، پھاڪو)
- 45- جواهر پرکي جوهري (سنڌ، پھاڪو)
- 46- جوڳي رمتا ڀلا (هندي، پھاڪو)
- 47- جيسوءَ کي تيسو (هندي، چوڻي/ پھاڪو)
- 48- جيءَ ته جھان (طبي، چوڻي)
- 49- ڄاٽا، ابتا ڏاٽا (سنڌ، چوڻي)
- 50- ڄاٽو، ڌونئرو مٺو (سنڌ، چوڻي)
- 51- ڄايا، کلڻ آيا (سرو، پھاڪو)
- 52- ڄيٺ، اکين ميٺ (هندي، چوڻي)
- 53- جهنگ، آهي ننگ (هندي، چوڻي)
- 54- جهنگ، پنھنجا رنگ (هندي، پھاڪو)
- 55- چِٽ، ڪڍي ٽِٽ (ساهتي، چوڻي)
- 56- چيٽ، لڱن ميٺ (هندي، ٿر، چوڻي)
- 57- ڇورو، پاڻ زورو (ساهتي، چوڻي)
- 58- حال، پريان نال (سنڌ، چوڻي)
- 59- حرڪت ۾ برڪت (سنڌ، پھاڪو)
- 60- حڪومت، فيل مست (سنڌ، چوڻي)
- 61- خفي سان نفعو (سرو، چوڻي)
- 62- خوشخطي، اڌ علم (فارسي، چوڻي)
- 63- دال، ٻچڙي پال (سنڌ، پھاڪو)
- 64- دام، ڪري ڪام (هندي، پھاڪو)
- 65- دستيءَ کي مستي (سرو، پھاڪو)
- 66- ڌاري، وجهي گهاري (سنڌ، چوڻي)
- 67- ڌرمي، ٿيا ڀرمي (هندي، پھاڪو)
- 68- ڌن بسيار، واپار (هندي، واپاري، چوڻي)
- 69- ڌيئون، آهن ڊڀوريون (ساهتي، چوڻي)
- 70- ڏاڍو، سو گابو (سنڌ، پھاڪو)
- 71- ڏٺا، منھن مٺا (ساهتي، چوڻي)
- 72- ڏنو، ٻنو آهي (سنڌي، چوڻي)
- 73- ڏنو، پنڌ ڇنو (ساهتي، چوڻي)
- 74- ڊڄي، سو مري (سرو، چوڻي)
- 75- ڏينھن، آهي شينھن (سنڌ، چوڻي)
- 76- ڍڳو، آرڙو ڀلو (لاڙ، چوڻي)
- 77- رات، پنھنجي تات (سنڌ، چوڻي)
- 78- رت، راڻو آ (سنڌ، چوڻي)
- 79- رڌي پڪي، يا نصيب (سنڌ، پھاڪو)
- 80- رڙهندي، روان باشد (سرو، چوڻي)
- 81- رکڻ، آهي رک (واپاري، چوڻي)
- 82- زن، جهيڙي جوڀن (سنڌ، چوڻي)
- 83- زندگي بي بندگي، شرمندگي (فارسي، چوڻي)
- 84- زور آڏو زاري (ساهتي، چوڻي)
- 85- سار، پاڻيءَ تار (لاڙ، زرعي، چوڻي)
- 86- ساري، ست مڙسي (زرعي، چوڻي)
- 87- سڄڻ، ٽُردي ڀلي (سرو، چوڻي)
- 88- سِر سِر ڪلا (هندي، پھاڪو)
- 89- سرڪار، اونڌي ڪوپري (سرو، چوڻي)
- 90- سفر، آهي سقر (سرو، چوڻي)
- 91- سفر، وسيله ظفر (فارسي، چوڻي)
- 92- سنتوکي، براهمڻو سـُکي (هندي، چوڻي)
- 94- سنڌيءَ سنڌو آهي (ساهتي، چوڻي)
- 95- سنسار، مھا ڄار (هندي، چوڻي)
- 96- سنگ جو پرسنگ (هندي، چوڻي)
- 97- سوال ويچارو آهي (سنڌ، چوڻي)
- 98- سوڀون، سر گهرن (سنڌ، پھاڪو)
- 99- سوئا پالڪ، چوڪا (لاڙ، چوڻي)
- 100- سيڻ، آهن نيڻ (سرو، چوڻي)
- 101- سيڻپو، ويڻپو، ويرپو (سنڌ، چوڻي)
- 102- شادي، خانه آبادي (فارسي، چوڻي)
- 103- شاهه واپاري، جوڳي (واپاري، چوڻي)
- 104- طمع، بڇڙائي ڪرائي (سنڌ، چوڻي)
- 105- طمع، بڇڙو ٽول (سنڌ، چوڻي)
- 106- عادت، عضوو آهي (سنڌ، چوڻي)
- 107- عرض، آهي مرض (سرو، چوڻي)
- 108- عقل بنان اوندهه (ساهتي، چوڻي)
- 109- عقل، کائي غم (سرو، پھاڪو)
- 110- علم، قوت آهي (سنڌ، چوڻي)
- 111- غرض، گولي آهي (لاڙ، چوڻي)
- 112- غلط العلم، صحيح (عربي، چوڻي)
- 113- فڪر، آزاد آهي (اشتراڪي، چوڻي)
- 114- ڦڙيءَ ڦڙيءَ تلاءُ (فارسي، پھاڪو)
- 115- ڪاٺيءَ ڪاٺيءَ، لڇڻ (سرو، پھاڪو)
- 116- ڪرسيءَ کي سلام (سنڌ، چوڻي/ پھاڪو)
- 117- ڪلام، ڪنڌ ڀر (ساهتي، چوڻي/ پھاڪو)
- 118- ڪلجڳ، ڪر جڳ (هندي، چوڻي)
- 120- ڪماليت کي زواليت (فارسي ، چوڻي)
- 121- ڪنڊيارو، ويٺو رو (ساهتي، چوڻي)
- 122- کلندڙ تان خير (ساهتي، چوڻي)
- 123- کيتي، سر سيتي (زرعي، پھاڪو)
- 124- گوني، سدا اونھي (لاڙ، چوڻي)
- 125- لاڙڪاڻو، ساه سيباڻو (سرو، چوڻي)
- 126- لالچ، بري بلا (سنڌي، چوڻي)
- 127- لڇمي، ڪلڇڻ ڍڪڻي (هندي، چوڻي)
- 128- لنب، مکڻ چنب (ٿر، زرعي، چوڻي)
- 129- مار، آهي ڏاتار (لاڙ، چوڻي)
- 130- مانگهه، ڇوڙا ڏاگهه (هندي، چوڻي)
- 131- مائٽي، آهي رت (سنڌي، چوڻي)
- 132- مايا، آهي ڇلڻي (هندي، چوڻي)
- 133- مڙس ته رتي (سنڌ، چوڻي)
- 135- ململ ته سنڌڻ (سنڌ، چوڻي)
- 136- مِني، ڪوڀ ڪني (هندي، پھاڪو)
- 137- ميوو، مندائتو ڀلو (سنڌ، پھاڪو)
- 138- ناڻو، بڻائي راڻو (هندي، چوڻي)
- 139- ناڻو، رتا وڇوڙي (سنڌي، چوڻي)
- 140- نـٿان، سدائين پرباش (سرو، پھاڪو)
- 141- نِمي، سو ڳورو (سنڌ، پھاڪو)
- 142- نياڻي، ست قرآن (سنڌ، چوڻي)
- 143- ويائي، آهي ڪھائي (ساهتي، چوڻي)
- 143- ويري، وڍيا ڀلا (سرو، چوڻي)
- 144- هٺ، مارائيندڙ آهي (سرو، چوڻي)
- 145- هر ميران رعيت (فارسي، پھاڪو)
- 146- هستيءَ کي مستي (سرو، چوڻي)
- 148- هنر، نر آهي (سنڌي، چوڻي)
- 149- هير، ڇني پير (ساهتي، چوڻي، پھاڪو)
- مددي ڪتاب:
جڏو ماڻھو، زور بار وارو ڪم ٻين کان ڪرائيندو آهي. گهر جو وڏو، پيءُ يا ڀاءُ به زور وارو ڪم ننڍن کان ڪرائيندو آهي. پاڻ کٽ تي ويٺو هوندو آهي. انھيءَ سبب ڪري وڏي کي به جڏهن ڪوٺيو ويندو آهي.