مختلف موضوع

درياءُ: منھنجو مُرشد (نوٽس)

ھن ڪتاب ۾ سنڌو درياءَ، سنڌ جي ڊيلٽا، سنڌ جي جر جي پاڻيءَ ۽ ايشيا کنڊ جي مٺي پاڻيءَ جي سڀ کان وڏي ڍنڍ منڇر سميت سنڌ جي پاڻيءَ جو ڪيس پيش ڪيل آھي. منظور ٿھيم جا لکيل ھي نوٽس رڳو تحريرون ناھن، پر اصل ۾ احتجاج، دانھون ۽ آھون آھن. ھن سڀني نوٽس ۾ سنڌ ۽ سنڌوءَ جو ڪيس لڙيو آھي. ھن دليلن سان لکيو آھي. اسان سڀني کي نہ رڳو ھي ڪتاب پڙھڻ گهرجي، پر سنڌ جي پاڻيءَ تي لڳل ڌاڙي، درياءَ ۽ منڇر سان زھريلي پاڻيءَ جي ڪيل ظلم خلاف آواز اٿارڻ گهرجي.

Title Cover of book درياءُ: منھنجو مُرشد (نوٽس)

درياءُ، منھنجو مرشد-27

دنيا ۾ ڪجهہ اھڙا بہ درياءُ ھئا جيڪي وقت سان گڏ لَٽجي ويا، انھن مان ڪيترا ھاڻ بہ بستر مرگ تي خاموش آھن، دنيا ۾ دريائن جي لپت (گم ٿيڻ) جا پنج بنيادي سبب آھن جيڪي پاڪستان ۾ پڻ موجود آھن، 1. انساني آباديءَ جو تيزيءَ سان وڌڻ. 2. ماحولياتي آلودگي 3. ٻيلن جو خاتمو 4. درياءَ جي قدرتي وھڪرن سان انساني ھٿ چراند 5. رياستي ناانصافي. اسانجي پاڙيسري ملڪ چائنا جا لڳ ڀڳ 28 ھزار درياءَ ان ڪري غائب ٿي ويا تہ انھن دريائن جي سنڀال ڪرڻ بجاءِ نون شھرن جي اڏاوت تي ڌيان ڏنو، 140،000 ميلن تي مشتمل اتر آمريڪا جو درياءُ ان ڪري لپت ٿيو تہ ان جي قدرتي وھڪرن تي انسانن قبضو ڪيو، چار ھزار سال اڳ گم ٿيل سرسوتي (تھذيب) جي پاڻيءَ جا نشان ھاڻ تائين موجود آھن، اھڙيءَ طرح ڪئنيڊا جو درياءُ سلمس سميت ٻيا اھڙا کوڙ درياءُ گم آھن جيڪي پنھنجن جاگرافي حدن ۾ شان و شوڪت سان وھندا ھئا، ھاڻ اچو سنڌو درياءَ تي، اسان سنڌين کي ان خوشفھمي مان نڪرڻ گهرجي تہ اسانجو سنڌو درياءُ (انڊس رور) سورج ديوتا جيان سدائين رھڻو آھي، ھا ائين ضرور آھي تہ اسان پنھنجي روزمرھہ جي زندگيءَ مان منرل واٽر جي بوتلن کي ٻاھر رکڻ ۾ ڪامياب ٿيون ٿا جنھن کي سرڪاري لائسنس مليل آھي ۽ درياءَ کي پنھنجي زندگيءَ ۾ داخل ڪيون ٿا، انجي ھستي ۽ مستيءَ جو بچاءُ ڪيون ٿا، ٻيلن جي حفاظت ڪيون ٿا، درياءَ جي سينڊ ۽ سلٽ شفٽنگ کان انڪار ڪيون ٿا، سنڌو درياءَ مٿان نوان ڊيم اڏڻ جي مخالفت ڪيون ٿا، درياءَ جي قدرتي لنگهن کي انساني آباديءَ، انساني دخل اندازيءَ کان محفوظ رکون ٿا تہ ممڪن آھي سنڌ جي ھن واحد درياءُ کي بچائي سگهجي، اسانجو سنڌو درياءُ ھن وقت ٻن اھم خطرن سان منھن ڏئي رھيو آھي. ان مان ھڪ آھي. درياءَ جي قدرتي ماحول کي تباھہ ڪرڻ، شھر ۽ صنعتن جي زھريلي پاڻيءَ کي درياءَ ۾ ڇوڙ لاءِ ڪرڻ جنھن جو مثال قديم ڦليلي واھہ ۽ پنياري واھہ آھن، جڏھن تہ ان جي ممڪن خاتمي جو ٻيو سبب ان جي قدرتي وھڪرن ۽ لنگهن تي قبضو. ھي اسانجا اھي ڪم آھن جنھن کي سرڪار جا ماڻھو بيحد ايمانداري، ٺيڪ طرح ۽ ظلمت سان ڪري رھيا آھن. حقيقت ھيءَ آھي دوستو، سنڌو درياءُ سنڌين لاءِ مٺي پاڻيءَ جو واحد ذريعو آھي، اسان وٺ ٻيو درياءُ ڪونھي نہ ٺاھي سگهنداسين ڇاڪاڻ تہ درياءَ قدرت جي وشال ۽ شاھڪار تخليق ھوندا آھن، انجو نعمل بدل ممڪن ئي ناھي ھوندو اھي يا گم (لپت) ٿي وڃڻا آھن يا باقي رھڻا آھن. اھو اسانکي فيصلو ڪرڻو آھي تہ اسان پنھنجي سنڌو درياءَ سان ڇا ٿا ڪيون؟