درياءُ، منھنجو مرشد-31

منرل واٽر، ھڪ اھڙو (جن) جنھن کي سرڪاري لائسنس حاصل آھي، پلاسٽڪ جي بوتل ۾ ڀريل پاڻي (جن ڀوت) ئي تہ آھي. دراصل ھي اھڙو جن آھي جنھن کانپوءِ ڪنھن زھر جي قدر قيمت ختم ٿي وڃي ٿي. موجودہ حڪومتون جيڪڏھن زھر ورھائڻ جو ڪم ڪري رھيون آھن تہ اھو منرل واٽر آھي، اھڙو جن جيڪو ھاڻ اسانجي پوري وجود ۾ ڊوڙي ٿو. پاڪستان ۾ پلاسٽڪ پاڻي بوتل جي مارڪيٽ جو ھجم يا ان جي ڪاروبا جو ڦھلاءُ 327.6 ملين ڊالرس آھي جيڪو ممڪن آھي تہ 2029 ۾ وڌي 557.68 ملين ڊالرس تائين پھچي. مختلف نالن جي شڪل ۾ قائم منرل واٽر جون ڪمپنيون بظاھر ماڻھن کي صاف پاڻي فراھم ڪرڻ جي دعوا ڪن ٿيون پر اصل حقيقت ھيءَ آھي تہ اھي ساڳيون ڪمپنيون زرعي ڪيميڪل، پيسٽيسائيڊ (جيت مار دوائون) ڪلوريفارم (زھر جو ھڪ قسم) جيڪو جيت مار ڪيميڪل ۽ ليبارٽي ايڪسپريمينٽ ۾ ڪم اچي ٿو ۽ ان سان وابسطہ ٻين ڪيترن قسمن جي پراڊڪٽ تي ڪم ڪن ٿيون، تہ وري اھي ساڳيون ڪمپنيون منرل واٽر جي نالي تي ڪاروبار ڪن ٿيون، جن کي سرڪاري لائسنس حاصل آھي، ھي اھي ئي ڪمپنيون آھن جن وڏي پئماني تي جيت مار دوائن جي ترغيب ڏني پنھنجن ڊيلرس کي مفت جا ٽوئر ڏنا، مٺي پاڻيءَ جي ذريعن کي تباھہ ڪيو، زمين جي جر کي زھريلو ڪيو، جنھن ڪارڻ جيتن، پکين، ۽ جانورن جا ڪجهہ قسم لڳ ڀڳ ختم ٿيا آھن، موجودہ سرڪار قدرتي ماحول خلاف ٿيندڙ ان سازش ۾ برابر جي شريڪ آھي. عام ماڻھو منرل واٽر جي حق ۾ نہ ھجڻ جي باوجود ان کي مجبوري جي حالت پيئڻ تي مجبور آھي، ڇاڪاڻ تہ ان وٽ ان کانسواءِ ٻيو ڪو رستو ڪونھي. پلاسٽڪ جي بوتل جنھن جو پاڻي اسان روزانو استعمال ڪيون ٿا، اھا ھڪ خاص قسم جي ڪيميڪل مان تيار ٿئي ٿي، جيڪو انسان جي جسم جي ھارمون کي غير متوازن ڪري ڪيترن بيمارين کي پيدا ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿو، ڇاڪاڻ تہ اھو ريسائيڪل مٽيريل آھي جنھن ۾ انساني صحت کان وڌيڪ مارڪيٽ جي ضرورت پوري ڪرڻ جي خيال کان تيار ڪيو وڃي ٿو. پاڻيءَ جھڙي بنيادي انساني ضرورت کي جھڙيءَ ريت ڪاروبار ڪمپنين جي حوالي ڪيو ويو آھي ان سان سنڌ جي مٺي پاڻيءَ جا ذريعا تہ ڪڏھن بہ صاف ۽ استعمال جھڙا ٿي نہ سگهندا. ھي ھڪ قسم جو خاموش ايٽم بم آھي ۽ سرمائيدار ڪمپنين جي اجارا داري پڻ، جن اسانجي مٺن پاڻيءَ جي وسيلن کي ڄاڻي واڻي آلودہ ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آھي، جنھن سان جيڪوڪجهہ زمين تي آھي آھستہ آھستہ ختم ٿيندو ويندو. موجودہ سرڪار جا ڪيترا ڪارندا ھن ڪاروبار ۾ شريڪ آھن. انساني آبادي اڄ جنھن خطرناڪ صورتحال کي منھن ڏئي رھي آھي اھو آھي پاڻيءَ جو آلودہ ھجڻ جنھن جي سرڪار کي ڪا پريشاني ڪانھي ڇاڪاڻ تہ اھي ان ڪاروبار ۾ شريڪ آھن. سنڌو درياءَ جو متبادل منرل واٽر بوتل جون ڪمپنيون ناھن، پر درياءُ کي آلودہ تہ ڪري سگهجي ٿو ان ڪري پوري شھر جي ڊرين جو رخ درياءُ يا واھن ڏانھن ڪيو ويو آھي. حقيقت ھيءَ آھي دوستو! سنڌو درياءُ ڪاروبار ڪندڙ منرل واٽر ڪمپنين لاءِ اھم نہ ھجي پر اسان کي فرق پوي ٿو اسان لاءِ اھم آھي، ھي ئي آھي جنھن سنڌين کي آزاديءَ جا سبق ڏنا، عزت وقار جي زندگي ڏني،تھذيب، ٻولي، ڏني ۽ جيئڻ جا طريقا ڏنا. ڇا اسان ان سان اھڙو سلوڪ ڪنداسين؟ پلاسٽڪ جي بوتل عيوض.

مختلف موضوع

درياءُ: منھنجو مُرشد (نوٽس)