مختلف موضوع

درياءُ: منھنجو مُرشد (نوٽس)

ھن ڪتاب ۾ سنڌو درياءَ، سنڌ جي ڊيلٽا، سنڌ جي جر جي پاڻيءَ ۽ ايشيا کنڊ جي مٺي پاڻيءَ جي سڀ کان وڏي ڍنڍ منڇر سميت سنڌ جي پاڻيءَ جو ڪيس پيش ڪيل آھي. منظور ٿھيم جا لکيل ھي نوٽس رڳو تحريرون ناھن، پر اصل ۾ احتجاج، دانھون ۽ آھون آھن. ھن سڀني نوٽس ۾ سنڌ ۽ سنڌوءَ جو ڪيس لڙيو آھي. ھن دليلن سان لکيو آھي. اسان سڀني کي نہ رڳو ھي ڪتاب پڙھڻ گهرجي، پر سنڌ جي پاڻيءَ تي لڳل ڌاڙي، درياءَ ۽ منڇر سان زھريلي پاڻيءَ جي ڪيل ظلم خلاف آواز اٿارڻ گهرجي.

Title Cover of book درياءُ: منھنجو مُرشد (نوٽس)

درياءُ، منھنجو مرشد-28

اسان کي اھو وسارڻ نہ گهرجي تہ قومن ۽ ملڪن جي تاريخ مٺي پاڻيءَ جي وسيلن ۽ انھن جي وھڪرن سان زندھہ رھي ٿي، اسان مان جيڪي ماڻھو اھا ڳالھہ نہ ٿا سمجهن، اھي نہ صرف پنھنجن ارادن ۽ اصولن کان ڪمزور بلڪہ بزدل آھن، ھي ان ڳالھہ کي سمجهڻ لاءِ تيار ئي ناھن تہ بني نوع انسان پنھنجي آسائش لاءِ جيترا شھر ۽ قلعا اڏيا دريائن جي رخ مٽائڻ سان يا ختم ٿيا يا برباد ٿيا. جنھن جو مثال رني ڪوٺ، موھن جو دڙو، چانھونءَ جو دڙو، اروڙ، اگهم ڪوٽ آھن. دنيا جا سمورا انسان مقابلي جي رفتار ۾ ھجڻ ڪري پنھنجا پاڻ دشمن ٿيندا پيا وڃن. حقيقت ھيءَ آھي تہ اسين گهڻو اڳ پنھنجي جيئڻ جو حق ختم ڪري چڪا آھيون ڇاڪاڻ تہ اسين فطرت جي سمورن عنصرن آسمان، فضا، زمين، پھاڙن، ٻيلن، ھوا پاڻيءَ، دريائن، ڍنڍن ۽ سمنڊ خلاف صفون ٻڌي بيٺا آھيون، انھن سمورن عنصرن جي حقن کي پائمال بلڪہ تباھہ برباد ڪيو آھي، اسين ھڪٻئي کي ماريندا فتح ڪندا پيا وڃون، ان بيوقوفيءَ واري خيال سان تہ ان سان وڌيڪ محفوظ ۽ وڌيڪ ترقي ۽ وڌيڪ طاقتور ٿينداسين، اسانجا ڳوٺ، ٻنيون جن ۾ زندگي ڪنھن طلسم يا جادو کان گهٽ ڪو نہ ھئي سڀ سڙي برباد ٿي ويران ٿي رھيا آھن، جنھن بي سمجهيءَ سان اسان پنھنجن ٻنين جو علاج جيت مار زھر ڪيميڪل ڀاڻ ۽ ھائبرڊ سيڊ ۾ سمجهيو، ان سان اسان پنھنجي زندگيءَ جو وقت وڌيڪ گهٽايو آھي، ھي جيڪو زھر اسان پنھنجن ٻنين، ندين، دريائن ۽ ڍنڍن ۾ ڀري رھيا آھيون، اھو زمين جي تھہ کي ڦاڙي ھيٺ لھي پاڻيءَ جي ذخيرن کي آلودہ ڪري ٿو جنھن سان انساني آباديءَ سميت ڪيئي زندھہ شيون، جانور ۽ پکي مري سگهن ٿا، باقي بچيل انسان يا تہ اکين جي روشنيءَ کان محروم ٿيندا يا جسم جي کل سڙيل يا ڪينسر زدہ ھوندي. پاڪستان جا زرعي تحقيق جا ادارا، ايٽامڪ انرجيءَ جا سربراھہ قدرتي ماحول کان وڌيڪ اھميت في ايڪڙ پيداوار وڌائڻ کي ڏئي رھيا آھن. انھن جي نئين تحقيق ۽ سندس تدبيرون بني نوع انسان کي بچائڻ بجاءِ ٻين ڪيترن پوشيدن بيمارين ۾ مبتلا ڪري ڇڏيو آھي، حيرت جي ڳالھہ ھيءَ آھي تہ انھن ماڻھن کي ڪو پڇتاءُ بہ ڪونھي. اھي انسان سان ۽ قدرتي ۽ ماحولياتي وسيلن سان ڇا ڪري رھيا آھن انجي اسان کي پوري سڌ ئي ناھي. اھڙي صورت ۾ اوھان ڇا ڪندئو؟ سنڌ وٽ سنڌو درياءُ آھي، حقيقت ھيءَ آھي تہ ٻيون سموريون شيون ان کانسواءِ ڪجهہ بہ ناھن، ھن جو ڪو نعمل بدل ڪونھي، ھن کي وڪڻي خوراڪ خريد ڪري نہ ٿا سگهون، ڇاڪاڻ تہ ھي خود خوراڪ جو ذريعو آھي، موجودہ سرڪار بيشڪ ائين چاھيندي ھجي. پر انجي قيمت مقرر نہ ٿي ڪري سگهجي. ڇاڪاڻ تہ ھي اسانجي روح مان گذري وھي ٿو.