ٻاراڻو ادب

سنڌ جون تاريخي ڪهاڻيون

ھي ڪتاب نامياري ليکڪ ۽ تاريخدان دادا سنڌيءَ جو لکيل آھي. ڪتاب ۾ سنڌ، سنڌ جي تاريخ، سنڌ جي روايتن ۽ سنڌ جي تاريخي ڪردار ن بابت ٻارڙن لاءِ لکيل 46 ڪهاڻيون شامل آھن. دادا سنڌي مهاڳ ۾ لکي ٿو:
”هنن ڪهاڻين لکڻ مان منهنجو خاص مقصد هي آهي ته، اسان جو نئون نسل عشق، محبت وارا رومانوي، فرضي، ڪوڙا ۽ ناقص ڪتاب ۽ رسالا پڙهڻ ڇڏي، پنهنجي عظيم ۽ تاريخي ورثي جي سنڀال ڪري ۽ پاڻ ۾، پنهنجن وڏڙن وارو جذبو ۽ ولولو پيدا ڪري، زندهه رهڻ جا گر سکي، ساڻيهه ۽ ساڻيهين لاءِ زندگي وقف ڪري. هن ڪتاب ۾ ٻارڙن کي اهڙيون تاريخي ڪهاڻيون پڙهڻ لاءِ ملنديون، جن کي مشعل راهه بنائي، اسان جو نئون نسل هن سون ورني ڌرتيءَ تي پنهنجو وجود برقرار رکي سگھندو ۽ هڪ سٺو شهري بڻجي انسان ذات لاءِ پنهنجي زندگي وقف ڪري پنهنجي مفاد لاءِ نه، پر ٻين لاءِ جيئڻ جي ڪوشش ڪندو.“
  • 4.5/5.0
  • 1317
  • 442
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • دادا سنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book سنڌ جون تاريخي ڪهاڻيون

پارڪر جا پهلوان

پيارا ٻارو! پارڪر جي نالي کان اوهان واقف هوندا. هي ٿر جو هڪ مشهور شهر آهي. گهڻا گهڻا سال اڳ هتي سوڍن جو راڄ هوندو هو ۽ ڪيترن ئي سوڍن هتي حڪومت ڪئي. هنن پنهنجي دور۾ ٿر ۽ پارڪر کي وڏي ترقي وٺرائي ۽ اهڙي طرح هر طرف کان خوشحالي ۽ سلامتي جي هٻڪار اچڻ لڳي. 1832ع جي ڳالهه آهي ته انگريزن جي هڪ وڏي لشڪر اوچتو ڪاهه ڪري، سوڍن کي پارڪر مان هڪالي ڪڍيو ۽ هن ايراضي تي قبضوڪري پنهنجون فوجي چوڪيون قائم ڪيون. سوڍن کي پنهنجي وطن سان محبت هئي، پيار هو. ”سڄڻ ۽ ساڻيهه ڪنهن اڻاسي وسري.“ آخر پنهنجي جنم ڀومي ته هر هڪ کي وڻندي آهي، ڀلا ڪير پنهنجي ديس تي ڌارين جو غلبو سهندو آهي. سوڍن کي به ڪاوڙ لڳي. هنن نه ٿي چاهيو ته انگريز کين غلام بڻائي مٿن حڪم هلائين. سندن اڳواڻ راڻي ڪولهي، سڀني سوڍن کي گهرائي اعلان ڪيو ته اهو اسان جو وڙ نه آهي، جو وطن ڌارين جي حوالي ڪري پاڻ ويهي روٽي کائون، هتي يا ته انگريز رهن يا پاڻ رهون، اچو ته گڏجي سندن مقابلو ڪريون، جيڪڏهن پنهنجي جيت نه به ٿئي، پر بهادرن وانگر سر ڏيئي ساڻيهه تان قربان ٿيون. آخر هنن سڀني گڏجي انگريزن جي فوجي چوڪين تي حملا ڪيا. ڪيترن ئي سرڪاري عملدارن کي ماري خزاني کي لٽي انگريزن کي پريشان ڪيائون. انگريزي حڪومت جو ان وقت (1859ع) سنڌ صوبي جو ڪمشنر سر بارٽل فريئر هو. هن هڪ وڏو لشڪر ڪرنل ايونس جي سرڪردگي هيٺ اوڏانهن موڪليو. سوڍن ڏاڍي سورهيائي سان مقابلو ڪيو پر انگريزي فوجون مٿن غالب پئجي ويون. هن جنگ ۾ راڻي ۽ مهاسينگ وڏي بهادري ڏيکاري. مهاسينگ دشمن سان مقابلي ۾ مارجي ويو. ان کانپوءِ اڌ سينگهه ۽ روپلو ڪولهي ميدان ۾ ڪاهي آيا. هنن جڏهن ڏٺو ته انگريز بارود ۽ لشڪر ۾ هنن کان وڌيڪ آهن ۽ دوبدو لڙائي ٿيڻ ڪري متان پاڻ ختم ٿي وڃن ۽ مقابلو ڪرڻ وارو ڪو به نه رهي ۽ اهڙي طرح آزادي جي تحريڪ بنهه رڪجي نه وڃي، ان ڪري راڻو ٻين سوڍن کي ساڻ ڪري ڪارونجهر جبلن تي چڙهي ويو ۽ اتان انگريزن تي گوليون هلائڻ شروع ڪيون. انگريز اچي ششدر ٿيا ۽ راڻي کي پڪڙڻ جي ڪوشش ڪيائون پر سندن دال نه ڳري، هنن کي ٻن سوڍن روپلي ۽ راڻي جي ڳولا هئي، جيڪي ٻئي هن تحريڪ جا اڳواڻ هئا. آخر هڪ غدار سوڍي جنهن کي هنن لالچ ڏني، جنهن ٺڳي سان روپلي کي گرفتار ڪرايو. جڏهن انگريزن وٽ آيو تڏهن انهن کانئس راڻي لاءِ پڇيو ته هو ڪٿي آهي؟ انگريز حڪومت ان لاءِ کيس نقد انعام، جاگيرن ۽ عهدا ڏيڻ جو واعدو به ڪيو پر هن بهادر، غيور ۽ محب وطن سوڍي نه سليو. آخر انگريزن کيس دردناڪ عذاب ڏيڻ شروع ڪيو. هنن ڇا ڪيو جو روپلي جي هٿ جي تري تي تيل وجهي آڱرين تي وٽون ٺاهي تيلي ڏني پر روپلي ايڏو سخت سور سهندي به جواب ڏنو ته ”چند چاندي جي سڪن ۽ دنوي عزت تي موهجي يا تنهنجي عذابن کان ڊڄي پنهنجي ضمير ۽ وفا کي وڪڻي، راڻن، سوڍن ۽ پنهنجي ديس واسين ۽ وطن سان ڊوهه نه ڪندس، ان کان ته مونکي موت لک بار بهتر آهي پرواهه ناهي، جي پنهنجي جنم ڀومي ۽ راڻي لاءِ قربان ٿي ويس، بزدلي ۽ بي غيرتي واري زندگي کان مونکي بهادري جو موت قبول آهي.“ اهو جواب انگريزن نه سٺو ۽ هن غيور سوڍي کي چيچلائي ماري ڇڏيو، روپلو ڪولهي وطن جو جان نثار ۽ وفادار فرد هو. هن مرڻ قبوليو پر بيوفا ۽ بزدل نه ٿيو، سندس نالو سنڌ جي تاريخ ۾ زندهه رهندو. روپلي کي مارڻ کانپوءِ انگريزن مهاوجي ۽ ٻين غدارن جي مدد سان راڻي ۽ اڌ سينگهه جهڙن سوڍن ۽ سورمن کي گرفتار ڪيو. حڪومت سڀني سوڍن کي جاگيرن جون لالچون ڏيئي، پنهنجو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر سوڍن غلامي ۽ بي عزتي جي نذرانن ۽ القابن کي ٿڏي ڇڏيو ۽ انگريزن جي ”جي حضوري“ نه قبولي، ان ڪري هو سڀئي حيدرآباد سينٽرل جيل ۾ نظربند رهيا ۽ اتي ئي مري وطن لاءِ ساهه ڏنائون.
هي ٺڪر سنڌي سوڍا، پارڪر جا پهلوان سنڌ جو سينگار آهن جن پنهنجي وطن جي آزادي لاءِ مرڻ ۽ ڌارين جي جتين چٽڻ کان عزت جي موت کي بهتر سمجهيو ۽ زندگي کي قربان ڪري تاريخ ۾ پنهنجو مقام حاصل ڪيو، جيڪو ملڪ ۽ ملت لاءِ لڙندو آهي، اهو امر بڻجي ويندو آهي ۽ ان جو نالو هميشه ڳائبو رهبو آهي.