ٺاروشاه ۾ درزڪو هنر
ڪپڙا انسان جي زينت هوندا آهن. بنا ڪپڙن جي انسان جي سڃاڻپ هڪ وحشيءَ کان وڌيڪ ڪجهه به نه آهي. سڄي سنڌ سميت ٺاروشاه ۾ ڪپڙي سبڻ جا مها ڪاريگر ٿي گذريا آهن، جن پنهنجي وقت ۾ ڪپڙن پائڻ جا نوان فيشن متعارف پڻ ڪرايا. هونءَ به سنڌي ٻوليءَ جي هڪ چوڻي آهي ته ”درزي جي غلطي فيشن بڻجي وڃي ٿي.“ ٺاروشاه ۾ ڪو دؤر هو جو فقير عالم جيلاني، محمد يوسف ميمڻ، محمد هارون ميمڻ، حاجي غلام سرور عرف ڪوڙل خان ميمڻ، استاد عليم ميمڻ، وريل ميمڻ، سليمان موريو، رمضان راڄپر، احمد سومرو، موسى ميمڻ، انور قريشي، منظور شاه، شمشاد قريشي ۽ عبدالجبار ميمڻ جي سبيل ڪپڙن جي هاڪ هوندي هئي. پري پري کان ماڻهو هنن ڪاريگرن جي هٿ جا سبيل ڪپڙا پائڻ لاءِ سلائي ڪرائيندا هئا. وقت گذريو مٿي ڄاڻايل ڪاريگرن مان ڪن اجل جي راهه ورتي، ته ڪي پيريءَ جي ڪري ڌنڌو ڇڏي ويا. انهن جي جاءِ نون درزين والاري، جيڪي به پنهنجي هنر ۾ ڪنهن کان گهٽ نه آهن. نون ڪاريگرن ۾ جيڪي هن وقت درزڪي جي هنر سان لاڳاپيل آهن. انهن ۾ استاد جوهر لال جيڪو پريميءَ جي نالي سان مشهور آهي. ان کانسواءِ غلام سرور سيال، علي نواز لانگاهه، بخشل سولنگي، طارق سهتو، لال بخش چانڊيو، اطهر ميمڻ ۽ رجب شينو هن شهر جا مشهور درزي آهن. انهن ناليارن ڪاريگرن کانسواءِ به سوين هنرمند درزڪو ڪم ڪري پنهنجو پيٽ گذران ڪن ٿا. ٺاروشاه ۾ درزڪيءَ کانسواءِ مشين تي ڪڙهائي جو ڪم به سٺو انداز ۾ ٿئي ٿو. رشيد ڀان، غلام حيدر ڀان، غلام سرور سولنگي، جميل خانزاده، شاڪر خانزاده ۽ گل حسن ٻاٽ ڪڙهائي جي ڪم ۾ سٺن ڪاريگرن منجهه شمار آهن. ٺاروشاه شهر ۾ درزين جي ڪم جي ايتري ته ترقي آهي جو شاهي بازار کان ٻاهر ايندڙ ٻه گهٽيون درزين جي گهٽين جي نالي سان سڏجن ٿيون. ٺاروشاه جي بهترين درزي استاد پريميءَ مطابق ڪو وقت هوندو هو جو هتان جا درزي هٿ جي مشين تي سلائي ڪندا هئا، جنهن کي هٿ تختي چيو ويندو هو پوءِ پيرن جي مشين جو رواج پيو، جنهن تي ئي ننڍڙو موٽر لڳائي ڪاريگرن پنهنجي ڪم ۾ آساني پيدا ڪئي. هاڻي وڏي مشين تي ڪم ڪرڻ جو زمانو آهي. ان مشين کي جوڪيءَ جي نالي سان سڏن ٿا. درزڪي جي ايتري تڪڙي ترقي مان اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته ٺاروشاه ۾ به مستقبل ۾ اهڙيون مشينون اچي وينديون جو درزين کي جسماني محنت کانسواءِ فقط پنهنجي ذهن جو استعمال ئي ڪرڻو پوندو. اسان جڏهن وري ڪپڙن جي فيشن ڳالهه ڪريون ٿا ته اهو هر زماني جو پنهنجو آهي. ڪڏهن ويڪرا ڪپڙا سبائڻ فيشن هو ته هاڻي سوڙها لٽا ڄڻ وقت جي تقاضا بڻجي وئي آهي. ڪو زمانو هو جو هتان جا سٺا درزي 20 والن جي سلوار سبندا هئا. پوءِ وري اها ڪانچ 2 ميٽرن تي پهتي هاڻي وري وڏين سلوارن جو فيشن عام آهي. مطلب ته ٺاروشاه جي درزين جي اها به ڀلي ڳالهه ته فيشن مطابق پنهنجو هنر به تبديل ڪندا رهن ٿا. جنهن سان ئي انسان زماني کي منهن ڏئي سگهي ٿو.