ٺاروشاه جا حجام
ٺاروشاه ۾ حجامڪي ڪم جي تاريخ به تمام پراڻي آهي. ڪو زمانو هوندو هو جو هن شهر جا حجم نه فقط ماڻهن جي وارن جي سنوارت ڪندا هئا پر عوام جي ڪاڄن جا سونهان پڻ هوندا هئا. ايتري تائين جو راڄ ڀاڳ ۾ سڏ ڏيڻ به حجمن جي ڊيوٽين منجهه هوندو هو. جيڪو هاڻي گهڻي قدر ختم ٿي چڪو آهي. باقي هنن جي وارن جي سنوارت جو ڪم ۽ ڀت ٻوڙ ۾ طعام جي تياري جو سلسلو اڄ به هلي پيو. پراڻن وقتن ۾ سنڌ جي ٻين حصن جيان ٺاروشاه جا حجم به فقط ماڻهن جي ٺوڙهه ڪرڻ ۽ ڏاڙهي جي سنوارت ڪرڻ تائين محدود هئا. 1843ع ۾ انگريزن جي سنڌ فتح ڪرڻ کانپوءِ هتان جي حجمن وٽ به انگريزن جيان وارن ڪٽڻ جو هنر آيو جنهن کي شروع ۾ ته انگريزي ڪٽ بعد ۾ زماني جي فيشن مطابق مختلف نالا ملندا رهيا. جيڪي اڄ تائين رائج آهن. ٺاروشاه ۾ هن وقت هڪ اندازي مطابق حجمن جا 100 کان وڌيڪ دڪان آهن. جيڪي پورهيو ڪري پنهنجي حق حلال جي روزي ڪمائن ٿا. شهر جي ڪجهه مشهور حجمن جا نالا هي آهن: استاد غلام قادر منگي عرف گُلي، استاد توڪل منگي، حاجي خدا بخش سيال، مولا بخش سيال، بشير احمد منگي، انور سيال، شفيع محمد سيال، غلام عباس منگي، الاهي بخش منگي، گلبهار سيال، جلال الدين سيال، شمن سيال، محمد بخشل منگي، عبدالله منگي، نظام الدين عرف بگو منگي، شير محمد سيال، رستم منگي، محمد صالح اڄڻ، اسلم راجپوت، منير احمد منگي، اشفاق منگي، مشتاق راجپوت، ممتاز منگي نواب سيال، اڪرم چوهاڻ راجپوت ۽ احمد سيال. ٺاروشاه ۾ وارن ٺاهڻ جا تقريبن سڀ ڪاريگر استاد گلي کي پنهنجو استاد ۽ هڪ بهترين ڪاريگر طور تسليم ڪن ٿا. استاد گلي جيڪو هاڻي پوڙهو ٿي ويو آهي پر هن جو هنر اڄ به سلامت آهي. هن جي وارن ٺاهڻ ۾ هڪ خاص ڳالهه هي آهي ته هن ڪڏهن به بليڊ يا ريزر جو استعمال ناهي ڪيو. هن هميشه پاڻ وٽ وار ٺهرائڻ لاءِ ايندڙن جي سنوارت اُستري يا پاڪي سان ڪئي آهي. ساڳي ڳالهه استاد توڪل سان به منسوب ڪئي وڃي ٿي. استاد گُلي لاءِ اها ڳالهه به مشهور آهي ته هن جي وارن ڪٽڻ جو انداز سڀني کان نرالو آهي. هو ٽائيم ته تمام گهڻو وٺي ٿو پر هن جو هٿ نهايت صاف آهي. هن جي ڪاريگري جو ڪمال هي آهي جو هن پاران ڪيل سنوارت ٻيا ڪاريگر آساني سان سڃاڻي وڃن ٿا. ٺاروشاه ۾ گهڻو ڪري منگي ۽ سيال برادرين جا ماڻهو هن هنر سان سلهاڙيل آهن. انهن ٻنهي برادرين وچ ۾ وري اڻ اعلانيل هڪ سرحدي ليڪ پڻ آهي. جنهن ڳالهه تي شايد هنن به ڪڏهن غور نه ڪيو هجي ته ٺاروشاه جي ٻاهرين پاسن يعني روڊن ۽ اسٽاپن تي سيالن جا دڪان جڏهن ته شهر جي اندر منگين جو هولڊ آهي. هن وقت ٺاروشاه ۾ وارن ٺاهڻ جون مختلف ڪٽون رائج آهن. جن ۾ سلوپ، برگر، اسپائيڪ، سيزر ۽ بقول منهنجي دوست جلال سيال جي ته سنڌي سليمي ڪٽ شامل آهي. ان کانسواءِ نوجوان بالي ووڊ جون فلمون ڏسي به پنهنجي وارن جو اسٽائيل سيٽ ڪرائن ٿا. جهڙي ريت تيري نام يا گجني اسٽائيل آهن.