ڊاڪٽر غلام قادر سومرو
ٺاروشاه جو رهواسي هي شخص پنهنجي اندر سنڌي ٻوليءَ لاءِ جهڙي ريت محبت رکندو هو ۽ جهڙي طرح ٻوليءَ جي معاملي ۾ ڳنڀير هو، ان جو اندازو سندس جو مختلف رسالن ۾ ڇپيو ويندڙ سلسلو ’اسان کي اسان جي اخبارن کان بچايو‘ جهڙي ريت ڊاڪٽر صاحب لغت جي ماهر جي حيثيت ۾ انهن خبرن ۾ استعمال ٿيندڙ ٻوليءَ ۽ گرامر تي ٽيڪا ٽپڻي ڪندو هو، اڄ به جڏهن پنهنجي زبان بابت سنجيده رويو رکندڙ ماڻهو اخبار پڙهي ٿو ته هن کي بي اختيار، سومرو صاحب ياد اچي وڃي ٿو. غلام قادر ولد نبي بخش سومرو 15 جنوري 1933ع تي ڳوٺ ڏيٿا تعلقي ڪنڊياري ۾ پيدا ٿيو. بعد ۾ خاندان سميت لڏي اچي ٺاروشاه ويٺو. سومري صاحب کي ننڍپڻ کان علم و ادب سان خصوصي چاهه هو. روزانه ’نواءِ سنڌ‘ ۾ ادب نواز جي عنوان سان سنڌي زبان جي موجده تڪڙي تبديليءَ تي ڳنڀير نموني ڪالم لکندو رهيو. غلام قادر سومري جو سنڌي ادب ۾ مشهور ڪم ناول ’رٽن آف شي‘ جو ’سائنڻ‘ نالي سان سنڌيءَ ۾ ترجمو آهي. هن سنڌي ٻوليءَ کي ٻٽن لفظن جي لغت سان گڏ ڪيتريون ئي ڪهاڻيون پڻ ڏنيون. سومري صاحب ’سنڌي ادب ۾ طنز و مزاح‘ جي عنوان هيٺ پي ايڇ ڊي به ڪئي. هن جو سڀ کان مشهور سلسلو اسان کي اسان جي اخبارن کان بچايو جي نالي سان ماهوار ’اديون‘ ۾ مستقل ڇپندو رهيو. جيتوڻيڪ ڊاڪٽر غلام قادر سومرو هاڻي اسان جي وچ ۾ نه رهيو آهي پر سنڌي زبان سان هن جي ڪمٽمينٽ اسان سڀني لاءِ ايندر وقت ۾ وڏي اتساهه جو ڪارڻ رهندي ۽ صدين تائين ٺاروشاه پنهنجي هن مهان پٽ جي علمي قابليت تي فخر ڪندو رهندو.