مسافر طرفان
ڪجهه ملڪ جپان، انگلينڊ، ملائيشيا ۽ انڊيا جھڙن لاءِ چيو وڃي ٿو ته اهي اهڙا ملڪ آهن، جن جون ڳالهيون لکيو نٿيون کٽجن. شايد ان ڪري مون وٽ به ڳالهين جا انبار آهن. هينئر نوڪري يا جھاز هلائڻ جي پابندي ناهي، ته پاڻ هيڪاندو آزاد سمجهان ٿو ۽ جنھن وقت ڪا ڳالهه ياد اچي ٿي، ته لکڻ ويھيو رهان. ڪڏهن ڪڏهن سڄو ڪتاب لکڻ ڪو ايڏو ڏکيو ڪم نٿو لڳي، جيڏو ان لاءِ نالو ڳولڻ. هينئر به جپان جي سفرنامن جا چار ڪتاب ڪمپوز ٿي ويا پر مس مس هڪ نالو ”جپان پنجويھن ورهين بعد“ دماغ ۾ اچي سگهيو آهي، سو به روشني پبليڪيشن جي علي نواز گهانگهري جي مدد سان.
”باقي ٽن ڪتابن جا نالا ڪھڙا رکجن؟“ اسان هڪ ٻئي کان پڇندا رهياسين ٿي. آخر هڪ ڏينھن علي نواز (هن ڪتاب جي پبلشر) فون تي چيو : ”هاڻ هيئن ٿا ڪريون جو چئن ڪتابن جي مواد کي گڏ ڪري کڻي ٿا ٻه ڪتاب ٺاهيون. گهٽ ۾ گهٽ ٻن ڪتابن جي نالن ڳولڻ کان بچي پونداسين.“
مون کي آئيڊيا پسند آئي ۽ ڪجهه مضمون گهٽائي چئن بدران ٻه ڪتاب ٺاهيا ويا آهن، جن مان پھرين ”جپان پنجويھه ورهين بعد“ ڇپجي پڌرو ٿي چڪو آهي ۽ ٻئي جو نالو في الحال ”جپان کان موٽندي“ طئه ڪيو ويو آهي.
جپان جي هن سفرنامي ۾ ٻه مھاڳ ڏنل آهن، جو جيئن مٿي لکي آيو آهيان ته هي سفرنامو در اصل ٻن ڪتابن جو جوڙ آهي، جنھن مان هڪ لاءِ مھاڳ محترمھ ج. ع. منگهاڻي لکيو آهي ۽ ٻئي لاءِ محترمھ ماهين هيسباڻيءَ. آئون ٻنهي جو ٿورائتو آهيان. ٻئي منھنجيون دلپسند شخصيتون آهن. منگهاڻي صاحبھ سنڌ جي اعليٰ درجي جي معروف شاعره، اديبھ ۽ اسڪالر آهي ۽ اڳتي هلي هوءِ ضرور هڪ دانشور ۽ محقق به مڃي ويندي. سندس شاعريءَ جا ڪتاب توڙي ڀٽائيءَ جي شاعريءَ تي سندس تحقيقي مضمون، ڪالم ۽ مجموعا هر وقت منھنجي بستري جي سيرانديءَ کان هوندا آهن. بقول هڪ سگهڙ جي ج. ع. منگهاڻيءَ لطيف جي حوالي سان جنھن خوبصورت ۽ پنھنجائپ واري انداز سان سجاڳ ڪيو آهي، جيڪڏهن اسان سندس ڳالهيون هينئين سان هنڊايون ته اسان جا چوڏهن طبق روشن ٿي وڃن. پاڻ نه فقط سوجهرو رسالي جي چيف ايڊيٽر آهي، پر سوجهري جھڙي ادبي ۽ واحد ريگيولر رسالي کي بچايو ويٺي آهي، نه ته ان جو حشر هاڻ سومناٿ مندر وارو ٿي چڪو هجي ها.
ماهين هيسباڻي جا ڪالم، شاعري ۽ KTN ٽي وي چئنل تان ”سوال“ ۽ ”اُڏار“ جھڙا بحث مباحثي جا ۽ سوچ اڀاريندڙ، ۽ ”شعر ستارا“ جھڙا شاعريءَ جا پروگرام، منھنجي لاءِ ديس پرديس ۾ بھتر وندر رهيا آهن. هوءَ سٺي شاعره آهي، هن جو سٺو مطالعو آهي، سٺي ڪمپيئر آهي. ماهين اسان جي مستقبل جي ذهين ۽ محنتي ڇوڪرين مان هڪ آهي. حالتون سازگار نصيب ٿيڻ تي هن جھڙيون ڇوڪريون هن ملڪ ۽ هن قوم لاءِ گهڻو ڪجهه ڪري سگهن ٿيون.
۽ اهڙين سنڌ جي ڄاين مان هڪ ٻي ذهين، پڙهيل ڳڙهيل، ڪالم نويس، اديبه ۽ وڏيءَ همت واري ڊاڪٽر نازيھ ميمڻ آهي، جنھن کي اسين هر وقت خبرون پڙهندي ڏسون ٿا. ولايت ۾ گهمڻ لاءِ وڃڻ ٻي ڳالهه آهي، پر ٿائلينڊ ۾ جنھن جوابداريءَ ۽ محنت سان هوءَ KTN جي ڊيوٽي ڏئي رهي آهي، ان لاءِ اسان کي کيس ساراهڻ ۾ بخيل ٿيڻ نه کپي. ڪڏهن ڪڏهن آئون سوچيندو آهيان ته هر ڪلاڪ کانپوءِ خبرون پڙهڻ، پاڻي جي جھاز کي رات جا ۽ ڏينھن جا ڪجهه ڪلاڪ هلائڻ واري ڊيوٽيءَ کان به ڏکيو ڪم آهي، جو جھاز هلائڻ وارن کي ته وري به سمنڊ جي ڪجهه ڏکين ڏينھن بعد ڪي ڏينھن بندرگاهه جي سُک جا ته مليو ٿا وڃن، هتي ته هر ڪلاڪ بعد نيوز روم ۾ حاضر ٿيڻ جو لڙڪيل خنجر سخت پريشر ۾ ٿو رکي ۽ ٿائلينڊ جھڙو ٻڌن جو ملڪ گهمڻ ڦرڻ ۽ موسم کان ته کڻي دبئي کان به سٺو هجي، پر اهو حيدرآباد يا سکر جھڙو ته ٿي نٿو سگهي، جتي جي ڪنھن به هوٽل تان ماني گهرائي کائي سگهجي ٿي. ۽ نه وري ڪا هتي نوڪرياڻي يا بورچياڻي رکي سگهجي ٿي، جيڪا گهر جي ڪمن ۾ مدد ڪرائي. هتي ته خبرون پڙهڻ جي ڊيوٽي بعد رڌ پَچاءَ جو هر ڪم به پاڻ ٿو ڪرڻو پوي ۽ انهن مڙني ڪمن بعد جيڪو وقت بچي سگهي ٿو ان کي سڦل ڪرڻ لاءِ ڊاڪٽر نازيھ ڪاوش اخبار لاءِ ڪالم لکي ٿي ۽ انهن خوبصورت ڪالمن مان هڪ ڪالم جيڪو هن منھنجن سفرنامن بابت لکيو آهي، سندس ۽ ڪاوش جي ٿورن سان هن ڪتاب ۾ شامل ڪيو پيو وڃي.
الطاف شيخ
altafshaikh2005@gmail.com
Tel no: 0300 9241 666