جيل ڊائري

ڪَتيون ڪيئن قيد ۾ گذريون

ڏاڏو متارو ڏاھري 1979ع ۾ گرفتار ٿيو. هن کي اذيتناڪ جسماني ٽارچر ڪيو ويو ۽ پوءِ لاڳيتو 5 سالن تائين جيل ۾ رهيو. متاري ڏاھري جي ھن ڊائريءَ جو وچور رڳو سندس جيل ياترا جو ذاتي احوال نہ پر ضياء جي فوجي آمريت جي ھڪ ڪاري دور خلاف خاص طور سنڌ جي قومي جمھوري ۽ ترقي پسند تنظيمن، اڳواڻن ۽ شخصيتن جي جدوجھد جي ھڪ تاريخ پڻ آھي. ھن ھڪ وڏي اڳواڻ کان وٺي ننڍي ڪارڪن جي موجودگي جو ذڪر ڪيو آھي،

  • 4.5/5.0
  • 273
  • 48
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • ولي ڏاهري
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Katyun Keay Qaid Mein Guzryun

جيل ۾ بک هڙتال

08 مئي 1982 اڄ وراڊ مان ڪجهہ دوست پيشي تي ويا آهن، جن ۾ امداد چانڊيو، شير محمد مڱريو ۽ خان محمد لغاري هنن دوستن جو اسپيشل مليٽري ڪورٽ ۾ پھريون دفعو ڪيس هليو آهي، ڪورٽ ۾ هڪ مئجسٽريٽ ۽ هڪ ميجر ۽ هڪ ڪرنل فوجي آهن، ڪيس پمفليٽ ڪڍڻ جي ڪري هلايو پيو وڃي، اڄ سرڪاري وڪيل جرح ڪئي هڪ شاهد پوليس جي بيان قلم بند ٿيو.
اڄ اٽڪل يارنھن بجي چاچي شمس گوپانگ جي چٺي اسپتال مان آئي چٺي ۾ لکيو اٿس تہ اک جي حالت نازڪ آهي، ان ڪري نظر گهٽ ٿي پئي آهي ۽ پاڻي مسلسل وهندو رهي ٿو، ڊاڪٽر ايمرجنسي ڏيکاريندي جيل جي 32 نمبر لاءِ لکيو آهي، مگر پوليس ٻاهر کان نٿي اچي جيل انتظاميہ جو چوڻ آهي تہ اسان اي ايس پي پوليس واحدي کي لکيو آهي ۽ ٽيليفون بہ ڪئي آهي پر اي ايس پي جو چوڻ آهي تہ هي شاگرد ڀلي تڙپي مرن ڇو تہ انھن بہ ظلم ڪيو هوندو اهڙي صورتحال ڪري مون فورن سڄي وارڊ جي دوستن سان رابطو ڪيو کين سمجهايو تہ پاڻ سان غير انساني ۽ غير اخلاقي طريقو استمعال ٿي رهيو آهي، جڏهن تہ هڪ ميڊيڪل سائنس جي شاگرد جي اک جو نازڪ مسئلو آهي، مگر جيل انتظاميا هٿ وٺي ان کي وڌيڪ تڪليف ۾ رکڻ جو ناٽڪ ڪري رهي آهي، جيل ۾ پاڻ مجبور آهيون پر پاڻ وٽ صرف هڪ طريقو آهي تہ بک هڙتال ڪريون، ان تي متفق ٿي جيل جي سپرنيٽينڊنٽ نورالاهي کي آگاھہ ڪيو ويو تہ هي ظلم آهي هي غير انساني طريقا ڇو اختيار ڪيا پيا وڃن، خاص طرح سياسي شاگردن سان اها ويڌن ڪئي پئي وڃي، اسين سمجهون ٿا تہ مارشل لا اسان کان انتقام وٺڻ جو هاڻي اهو گهٽيا طريقو اختيار ڪري رهي آهي، ڇو تہ اسين جهموريت جي ڳالھہ ڪريون ٿا، اگر جي اسان جي دوست کي سھولت نہ ڏني وئي تہ اسين احتجاجن جيل ۾ بک هرتال تي ويھون ٿا، اهڙي پيغام تي جيل سپرنيٽينڊنٽ يڪدم جيل جي پوليس مان ٻن سپاهين کي حڪم ڏنو تہ توهان شمس کي اسپتال وٺي وڃو، پر اسان هن جي ان حڪم کان اڳ بک هرتال ڪري ڇڏي هئي، ڇو تہ جيل جي مليل ماني ۽ ٻيو راشن اسان واپس ڪري ڇڏيو هو، منجهند جي ماني کان پوءِ ڪجهہ دوست مشتعل ٿي ويا، جيئن تہ بک هڙتال جا ڪجهہ اصول هوندا آهن پر ڪجهہ دوست رڳو رسمي طور تي بک هڙتال ڪري رهيا هئا، باقي دوست لڪ ڇپ ۾ ماني کائي رهيا هئا، جيڪا برداشتن تيار ڪئي هئي ۽ فروٽ بہ کائي رهيا هئا، خاص طور تي غلام نبي خشڪ جيڪو مايوسي جي ڪري هميشہ بک هڙتال ۾ شريڪ نہ ٿيندو آهي، ان کان پوءِ خان محمد لغاري، غلام رسول زرداري، اڪبر جسڪاڻي ۽ عبدﷲ شاھہ سان گڏ ڪجهہ ٻين دوستن بہ لڪ ڇپ ۾ ماني کاڌي، اصل ۾ ڪجهہ دوست پيٽ پرست هجڻ ڪري پاڻ تي گهٽ اعتماد رکن ٿا، بحرحال ٽين بجي معلوم ٿيو تہ همراھہ اسپتال مان موٽي آيو آهي ۽ نياپو موڪليائين تہ هاڻي ڀلي بک هڙتال ختم ڪريو، حالانڪ اسان سان اڃان جيل جي انتظاميہ ڪونہ ڳالھايو هو ڪجهہ دوستن چيو تہ غيرمشروط بک هڙتال ختم ڪرڻ گهرجي پر اسان چيو ائين صحيح نہ آهي نہ تہ بک هڙتال جي اهميت ختم ٿي ويندي مگر روم نمبر يارنھن، جيڪو اڪبر جسڪاڻي جو آهي اتي دودو مھيري، حفيظ قريشي ۽ نورالدين عباسي ويٺا هئا انھن چيو تہ سپرنيٽينڊنٽ کي صرف لکي ٿا ڇڏيون تہ اسان جو مطالبو پورو ٿي ويو آهي اسين بک هڙتال ختم ٿا ڪريون، مون همراهن جو حال ڏسي امداد چانڊيو کي گهرايو کيس همراهن جو حال ڏنم امداد چيو اها تہ نڪ جي ڏاڍائي آهي، پر همراهن جي زور تي امداد انگلش ۾ هڪ درخواست سپرنيٽينڊنٽ کي لکي تہ اسان جو مطالبو پورو ٿيو آهي هاڻ ڪو بہ جواز نہ آهي تہ اسين بک هڙتال تي ويھون ان ڪري اسين هڙتال ختم ڪري رهيا آهيون، اهڙي طرح اسان هڙتال ختم ڪئي، جيڪا بنا جيل انتظاميہ سان ڳالھائڻ جي ختم ڪئي جيڪا مناسب ڳالھہ نہ هئي.