جيل ڊائري

ڪَتيون ڪيئن قيد ۾ گذريون

ڏاڏو متارو ڏاھري 1979ع ۾ گرفتار ٿيو. هن کي اذيتناڪ جسماني ٽارچر ڪيو ويو ۽ پوءِ لاڳيتو 5 سالن تائين جيل ۾ رهيو. متاري ڏاھري جي ھن ڊائريءَ جو وچور رڳو سندس جيل ياترا جو ذاتي احوال نہ پر ضياء جي فوجي آمريت جي ھڪ ڪاري دور خلاف خاص طور سنڌ جي قومي جمھوري ۽ ترقي پسند تنظيمن، اڳواڻن ۽ شخصيتن جي جدوجھد جي ھڪ تاريخ پڻ آھي. ھن ھڪ وڏي اڳواڻ کان وٺي ننڍي ڪارڪن جي موجودگي جو ذڪر ڪيو آھي،

  • 4.5/5.0
  • 273
  • 48
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • ولي ڏاهري
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Katyun Keay Qaid Mein Guzryun

يونيورسٽي ۾ منھنجي سياسي ڪيريئر خلاف دوستن جون سازشون

اڄ 82-12-7 تي صبح جو سويل ورزش کانپوءِ وهنجي ناشتو ڪري اسٽيڊي سرڪل ۾ پڙهياسين اسٽيڊي ۾ ويٽنامي ورڪرز پارٽي وارو ڪتاب پڙهي پورو ڪيوسين، اخبارون پڙهي منجهند جي ماني کائي اچي ڪمري ۾ ننڊ ڪرڻ لاءِ کٽ تي ستس، اوچتو ملاقات لاءِ منشي اچي رڙ ڪئي تہ ڏاڏا تنھنجي ۽ غلام نبي خشڪ جي ملاقات آهي، اٿي ڪپڙا تبديل ڪري غلام نبي خشڪ کي سڏ ڪري ٻاهر نڪتس، ڇا هو جو سڀاڻي صبح جو اسانجي وارڊ جي ڀرسان ڦاسي گهاٽ وارڊ ۾ ٻہ قيدي ماڇي آهن جن کي صبح 5 بجي ڦاسي تي لٽڪايو ويندو، جن کي خون جي الزام ۾ سزا آئي آهي، آمر جنرل ضياءُالحق سندن رحم جي اپيل بہ رد ڪري ڇڏي آهي، ان ڪري ڦاسي تي چڙهندڙن جي سڄو ڏينھن ملاقات پئي هلي. سند عزيز ۽ دوست مائرون ۽ ڀينرون روئندي اچي ۽ وڃي رهيون آهن، اسانجي آيل دوستن ڇا ڪيو جو انھن ڦاسي کائيندڙ دوست قيدين جي لاءِ ملاقات لکرائي اچي انھن سان مليا، پوءِ اسان جي وارڊ جي اڳيان اچي بيٺا ۽ اسان کي سڏ ڪرايائون اسين ٻاهرنڪتاسين تہ همراهن اشارو ڪيو تہ ماٺ ڪجو اسين چوريءَ آيا آهيون، جن ۾ گل جوڻيجو، اصغر وڳڻ، حسن لغاري، غلام رسول مغيري ۽ هڪ ٻيو شاگرد هو، هنن سان ڀاڪر پائي ملياسين کين اندر وارڊ ۾ وٺي اچڻ جي ڪوشش ڪئيسون، مگر ڊيوٽي جيلر پھچي ويو، تنھن کي شڪ پئجي ويو ۽ پوءِ اڳتي ماڙي ڏانھن روانہ ٿياسين همراھہ دروازي مان لنگهي ٻاهران اچي بيٺا جتي شفقت ڏاهري بہ آيل هو، همراهن ڪچھري ۾ خاص طرح چيو تہ پنھنجي تنظيم جو ڪنوينشن 12 جنوري 1983 تي آهي جنھن لاءِ ٻاهر هلچل متل آهي، شاھہ محمد شاھہ، قمر راڄپر ۽ ابوبڪر زرداري ظاهر طرح گروپنگ ڪري ڏني آهي ۽ چون ٿا تہ جيل مان ڪير بہ نٿو بيھي سگهي، مگر شاگردن جي ميجارٽي اهو فيصلو ڪري ڇڏيو آهي تہ جيل وارا بہ بيھي سگهن ٿا. ان ڪري هنن وري ٻي پلاننگ ٺاهي آهي، ڪھڙي بہ حالت ۾ پنھنجي ڊسيپلين ۾ هلڻ وارا ڇوڪرا آڻجن جن کي جيئن چئجي تئين ڪن، انھي مقصد لاءِ انھن کي صرف توهان مان خوف آهي تہ جيڪڏهن چيئرمين لاءِ بيٺو تہ پوءِ هن جي مقابلي ۾ ڪير بہ نہ کٽي سگهندو، ان ڪري پروگرام ٺاهيو اٿن تہ جيڪڏهن ڏاڏو متارو بيھي ٿو تہ پوءِ سندس مقابلي ۾ علي حيدر شاھہ کي بيھارينداسين، جئين تہ ان کي 25 سال سزا آيل آهي ۽ پنجاب ۾ ساهيوال جيل ۾ آهي، ڪم وري بہ وائيس چيئرمين ڪندو ان ڪري علي حيدر شاھہ کي ڏاڏو متارو اليڪشن ۾ شڪست ڏئي ويو تڏهن بہ ڳالھہ ٿيندي تہ شاگردن صحيح فيصلو ناهي ڪيو ۽ علي حيدر شاھہ گروپ ٺھي ويندو ۽ هن کي تنگ ڪندو، جيڪڏهن ڏاڏو متارو نٿو بيھي تہ پوءِ رحمت ﷲ هيسباڻي کي بيھارينداسين جنھن کي ذاتي طور تي ووٽ وٺرائي کٽائينداسين. اسان سان گڏ ڪيترن ئي باشعور ۽ با ضمير شاگردن جو خيال آهي تہ ڏاڏو متارو اليڪشن ۾ بيھي، ان ڪري تنھنجو ڇا خيال آهي...؟ مون کين چڱي طرح ٻڌي چيو تہ يار مونکي ٽي سال جيل ۾ ٿي ويا آهن 19 آگسٽ 1979 ۾ جڏهن اسين جيئي سنڌ (جي ايم سيد) کان الڳ ٿيا هئا سين تہ اهو بنيادي نقطو هو تہ فيڊريشن ۾ صالحين يعني آرسير گروپ جي غير جمھوري بالا دستي آهي ان کي ختم ڪرڻ جو ٻيو ڪو چارو ڪونھي ان ڪري تنظيم ۾ جمھوريت بحال ڪرڻ لاءِ الڳ آرگنائيزنگ ڪميٽي ٺاهي ڪنويشن لاءِ پروگرام ڪجي، جنھن ۾ 50 شاگردن ڪراچي ۾ پريس ڪانفرنس ڪئي هئي، پاڻ کي خاص طرح ۽ عملي طرح ثابت ڪرڻو آهي تہ واقعي اسين جمھوريت پسند آهيون ان ڪري ڪارڪن صرف اهي هجن جن جو ڪردار هجي ۽ گڏ انقلابي عمل هجي، ٻي صورت ۾ جيڪڏهن مخصوص ماڻھو آڻيندا تہ پوءِ پاڻ ۾ ۽ هنن ڪو بہ فرق نہ رهندو، اهوخيال اوليت جي بنياد تي ڪيو وڃي، باقي مون کي ٽي سال جيل ۾ ٿي ويا آهن نتيجي ۾ آئون هن وقت نوان شاگرد تہ سڃاڻان بہ ڪونہ ٿو، وڌيڪ جيڪا سچن دوستن ۽ ڪارڪنن جي مرضي يونيورسٽي ۾ پراڻن ۽ نون شاگرد دوستن سان ميٽنگون ڪريو انھن سان بحث مباحثو ڪريو، اگر اڪثريت جو خيال آهي تہ مون کي اليڪشن ۾ بيھڻ گهرجي تہ آئون بيھڻ لاءِ تيار آهيان، ڇو تہ منھنجي سياست ڪرڻ جو مقصد سنڌي عوام ۽ شاگردن جي خدمت ڪرڻ آهي ان جي ڪري ئي جيل ۾ آهيون، توهان وڃو دوستن سان صلاح مشورا ڪريو پوءِ 19.12.82 تي منھنجي ملٽري ڪورٽ ۾ شنوائي آهي اتي ڪچھري ڪنداسين، تيستائين ڀلي آئون بہ سوچيان ۽ توهان بہ سوچيو، پوءِ دوستن کان موڪلائي واپس وارڊ ۾ آياسين.
نوٽ؛ ( اڄ قمر ڀٽي D.L.M.A هيڊ ڪواٽر ويو هو جنھن کي مارشل لا وارن چيو هو تہ توکي آزاد ڪريون ٿا شرط قبول ڪر، هي دوست شرط قبول ڪري آيو آهي، سڀاڻي آزاد ٿي ويندو).