دوستن ۽ مائٽن جون وفاداريون ۽ بيوفايون
هڪڙي پاسي سياسي طرح مضبوط ارادن جي ڪري مارشل لا سول ۽ يونيورسٽي انتظاميہ جي سخت ڪاوڙ ۽ بنيادي دشمني تہ وري ٻئي پاسي سياسي دوستن جون غداريون اڪيلي سر فوجين جي وات ۾ ڇڏي ڏيڻ جن سان سياسي طرح گڏ ۽ تاريخي ڪردار ۽ وفاداريون آهن ۽ ٽيون وري عزيزن ۾ ڇھن ڀائرن مان چئين مان ڪير بہ اڃان ملاقات تي نہ آيو آهي، جيڪي هجڻ ڪري عقيدت پرست منھنجي ترقي پسند نظرين جي مخالفت ۽ نفرت ڪن ٿا، چئين سالن ۾ ماءَ، ڀائر، ڀينرن، زال، پٽن ۽ ٻين عزيزن جا چھرا نہ ڏٺا آهن، مسلسل موچڙا مصيبتون، ٽارچر، جيل تنھا آهيان، بنا سھاري هوندي بہ آئون مڪمل مطمئن ۽ مضبوط انقلابي جذبن سان ليس آهيان، مونکي پنھنجي نظريي تي فخر آهي ۽ پاڻ تي مڪمل اعتماد آهي، آئون ذلت جي زندگي کان عزت جي موت کي قبوليندس باقي جهڪڻ ۽ بيعت ڪرڻ پنھنجي نظرياتي فڪر جي ڊڪشنري ۾ لفظ ئي ڪونہ آهن، منھنجو پاڻ سان وچن ۽ ڪميٽمينٽ آهي تہ غريب هارين، مزدورن جي قومي جمھوري نجات لاءِ پوري وفاداري سان پنھنجو قومي انقلابي ڪردار ادا ڪندو رهندس، شل ھھڙيون لک جانيون ملن تہ بہ انساني خدمت لاءِ بار بار قربان ڪندو رهان !
چئين سالن ۾ مونسان پنھنجي جگري ڀاءُ محمد يوسف جو جيڪو ساٿ رهيو آهي ان لاءِ مون وٽ بيان ڪرڻ لاءِ لفظ ئي نہ آهن جيڪو ڀاءُ جي رشتي ۾ پنھنجو سڀ ڪجهہ قربان ڪرڻ لاءِ تيار آهي هر مھيني ۾ ٻہ دفعا ايندو آهي، ۽ هردفعي ٽي چار سوَن جو سامان وٺي ڏئي ويندو آهي ان کان سواءِ منھنجي همت افزائي بہ ڪندو آهي مان سوچيندو آهيان جيڪڏهن مونسا اهڙو وفادار ڀاءُ نہ هجي هان تہ شايد هن سياسي انقلابي عملي زندگي ۾ اهڙي ڏکئي موڙ تي جتي سڀ دوست ساٿي مٽ مائٽ هٿ ڪڍي ويا آئون الائي ڪھڙي پوزيشن ۾ هجان هان، هن ڀاءُ منھنجي گهر واري ۽ پٽن کي پنھنجي اولاد کان بہ وڌيڪ قرب ۽ محبت ڏئي سنڀاليو آهي انشاءُﷲ جڏهن آئون ٻاهر نڪتس تہ هن پياري ڀاءُ سان ساٿ ۾ رهندس ۽ مرڻ وقت تائين هن سان نڀائيندس، ٻيا ڀائر جيڪي رڳو پيءُ طرفان ڀائر آهن مائرون الڳ آهن هٿرادو سبب ٺاهي منھنجي ڀاءُ هجڻ تان ماڳھين هٿ کڻي ويا آهن، آئون مري بچيو آهيان پر اڃان تائين ملاقات تي نہ آيا آهن، بحرحال آئون هڪ قومي ڪارڪن ۽ انسان دوست سماجوادي آهيان منھنجي سوچ ۽ فڪر سائنسي بنيادن تي مبني آهي مونکي هنن جي اهڙي رويي سان ڪو بہ ٽڪر يا معيار نہ آهي بلڪہ پورو ارادو رکان ٿو تہ آزاد ٿيڻ کان پوءِ سڄي خاندان جي ذهني نشونما ڪري سندن فڪر ۽ سوچ کي بہ سائنسي بنيادن تي کڻي اچڻ لاءِ پوري ڪوشش ڪندس تہ جيئن سڄو خاندان جيڪو نسل در نسل غلامي واري زندگي پيو گذاري سڀ ڪجهہ هوندي بہ پيرن ۽ ميرن جي غلامي ڪري رهيو آهي سندن ذهن اجاڳر ۽ روشن ڪرڻ جي ضرور ڪوشش ڪندس ۽ ايندڙ نسل کي اهڙي نموني تيار ڪبو جو مستقبل ۾ پنھنجي ڌرتي لاءِ حق لاءِ سچ لاءِ جاکوڙين ۽ ڪو قومي انقلابي ڪردار ادا ڪن تہ پوءِ يقينن منھنجو ضمير مطمئن رهندو تہ مون ڪجهہ نہ ڪجهہ ڪاميابي حاصل ڪئي آهي.
آئون تمام گهڻو شڪر گذار آهيان پنھنجي پياري جيون ساٿي صوفيا جو جيڪا منھنجي ڏکن سکن جي ساٿياڻي آهي پاڻ ڏکن سکن ۾ مونسان نڀائڻ جو اٽل فيصلو ڪيو اٿس منھنجي غير موجودگي ۾ پنھنجن پٽن کي پنھنجي حال سارو سنڀالي رهي آهي، هيترن ڏکن باوجود ڪڏهن بہ بزدل يا مايوس نہ ٿي آهي سندس صبر همٿ ۽ بھادري کي آئون سلام ٿو پيش ڪريان جيڪا غير نظرياتي هجڻ جي باوجود بہ منھنجي نظرين جو قدر ڪري ٿي سندس اهڙي تاريخي وفاداري منھنجي زندگي ۽ جستجو کي اتساھہ بخشي ٿي.
مونسان منھنجي جيون ساٿي صوفيا جي والد صاحب سوٽ محمد صالح ۽ سندس ڀاءُ غلام قمبر جو تاريخي ساٿ رهيو آهي جن بہ منھنجي هن قومي انقلابي جدوجھد کي هميشہ ساراهيو آهي ۽ ساٿ ڏنو آهي انھن جو بہ تمام گهڻو شڪر گذار آهيان.
ان کان سواءِ آئون تمام گهڻو شڪر گذار آهيان پنھنجي ڀاڻيجي ۽ استاد سردار محمد صالح جو جنھن غريب هجڻ باوجود مونسان تما م گهڻو نڀايو آهي، جڏهن کان منھنجو سياسي سفر شروع ٿيو آهي تڏهن کان هن جو مونسان ساٿ رهيو آهي، هي سچو سادو ۽ دل جو نيڪ ۽ صاف انسان آهي،منھنجو شاگرد سياست ۾ داخل ٿيڻ ۾ سڄو هن جو ڪردار آهي آئون اڃان ننڍو هئس پڙهندو هئس تہ هي شاگرد سياست جو سرگرم ڪارڪن هو ائين چوندي آئون فخر محسوس ٿو ڪريان تہ هي منھنجو سياسي استاد آهي هي غريب هوندي بہ مھيني ۾ ٻہ دفعا مون سان ملاقات تي ايندو آهي سندس آئون تمام گهڻو شڪر گذار آهيان.