جيل انتظاميا جون سازشون
اڄ 82-12-6 تي صبح جو سويل معمول مطابق ورزش ڪري روم ۾ آيس تہ ڪيڏي مھل گيٽ جي جوابداردروازي مان داخل ٿيندي وڏي آواز ۾ چيو تہ ڪجهہ شاگردن کي D.M.L.A گهرايو آهي، انھن ۾ 1. سليمان ڏاهري 2. قربان ارباب 3. غلام نبي پنھور 4. اقبال ناريجو جلدي تيار ٿين پوليس وارا دروازي تي پھچي ويا. اصل سڄي وارڊ ۾ هلچل مچي وئي ڪجهہ شاگرد کولين مان نڪري آيا. جڏهن تہ اهو اطلاع ڪلھہ شام والي بال راند رهي بس ڪئي سون تہ سپاهي ٻڌايو هو، گهرايل شاگرد صبح سويل تياري ۾ لڳي ويا. اڄ سمري ملٽري ڪورٽ ۾ ٻين شاگردن مان قمر ڀٽي ۽ الطاف تنيو جي تاريخ هئي.
سڀئي شاگرد روانہ ٿيا پويان رهيل شاگرد اهو انتظار ڪري رهيا هئا تہ ڇا ٿو ٿئي. اٽڪل 2 بجي سڀئي واپس وارڊ ۾ پھچي ويا، سڀڪو حال احوال وٺڻ لاءِ سندن ڪمرن ڏانھن هليو ويو، مون کي سليمان ڏاهري پنھنجي دروازي جي اڳيان اچي مليو ۽ احوال ٻڌايائين تہ سڌو D.M.L.A هيڊ ڪواٽر ۾ وياسين،جتي هڪ ميجر مسعود نالي جيڪو D.M.L.A جو پي اي هو، جنھن سڀ ڪنھن کي نمبر سان اڪيلو اڪيلو ڪري گهرايو، سڀ کان پھريائين آئون ويس. مونکي چوڻ لڳو تہ توهان شاگردن کي اسان انھي لاءِ گهرايو آهي تہ اسين توهان کي آزاد ڪريون ۽ انھي سلسلي ۾ اسان ڪلھہ آزادي جا آرڊر ڪڍي بہ ڇڏيا آهن، باقي مسئلو هي آهي تہ ڪجهہ شرط آهن انھن کانسواءِ ڪنھن کي بہ نہ ڇڏينداسين، اسان جيل ۾ رهيل شاگردن جون ڪئٽيگريز ٺاهيون آهن جيڪي A-B-C تي مشتمل آهن، توهان C ڪئٽيگري جا آهيو، اسان توهان جي تعليمي ادارن جي سربراهن کان، ڪمشنر کان ۽ ٻين مختلف سول ۽ مارشل لا انٽيليجنس برانچن کان بہ رپورٽون وٺي مطفقہ طور فيصلو ڪيو آهي تہ صرف اوهان گهرايل شاگردن کي آزاد ڪنداسين ۽ باقي جيڪي شاگرد رهندا انھن کي سزائون ڏينداسين، شرط هي آهن تہ سڀڪو شاگرد هڪ لک رپيه جي Bank guaranty ڏيندو ۽ ان سان گڏ پنھنجي علائقي جي ڪائونسلر، ۽ ڪنھن صاحب حيثيت مائٽ کان ۽ توهان پاڻ لکت ۾ ڏيندا تہ اسين آئيندہ لاءِ ڪنھن بہ سياسي سرگرمي ۾ حصو نہ وٺنداسين، توهان لاءِ اهو سٺو آهي وڃي پنھنجي تعليم حاصل ڪريو نہ تہ اجايو پيا جيلن ۾ سڙندا، ڏاڏا هن ڳالھائي بس ڪيو تہ آئون شروع ٿيس، مون کيس شروع ۾ چيو تہ مونکي ڪنھن نامعلوم ڪيس ۾ اٽڪل 22 مھينا بنا ڪنھن فيصلي جي جيل ۾ گذري چڪا آهن، جيڪڏهن سزا ڏني وڃي ها تہ هن مھل تائين اسين آزاد ٿي چڪا هجون ها، ان ڪري مونکي توهان جا اهي شرط بلڪل قبول نہ آهن، توهان مھرباني ڪري مون تي ڪيس هلايو، جيئن آئون سزا ڪاٽي نڪري وڃان، پوءِ ميجر ڏاڍيون مرليون وڄائيون، چوڻ لڳو تہ ضد ٺيڪ نہ آهي، جيڪڏهن تون غريب آهين تہ ڪجهہ پئسا گهٽ ڪنداسين ۽ آئون تنھنجي لاءِ جرنل کي چوندس بھرحال مون بلڪل جواب ڏنومانس ۽ پوءِ هليو آيس ۽ بعد ۾ ٻيا ويا، جن مان اقبال ناريجي چيس تہ پئسن واري شوئرٽي نٿا ڏئي سگهون، باقي ٻي ڪابہ چوندا تہ ٺيڪ آهي، قربان ارباب ۽ غلام نبي پنھور تيار ٿيا تہ اسان کي شرط قبول آهن، باقي پئسن جي شوئرٽي 30 هزار ڪئي وڃي، جڏهن سڀئي ٻاهر نڪتاسين تہ قمر ڀٽي جيڪو ڪورٽ ۾ شنوائي لاءِ ويو هو، اهو اوچتو اچي ڪڙڪيو، پوليس ۽ ڪورٽ جي ميجر کي منٿون ڪرڻ لڳو تہ D.M.L.A سان ملاقات ڪرڻ ڏيو تہ کيس آزادي لاءِ ڪجهہ عرض ڪيان، اچڻ شرط ميجر سان ملڻ جي پرچي لکيائين، ميجر جواب موڪليس تہ تنھنجو وڏو ڀاءُ اسان سان ملي ويو آهي، تنھنجي ڳالھائڻ جي ضرورت نہ آهي. پوءِ هن وري پرچي لکيس تہ سڀاڻي مونکي سائين جن ضرور گهرائيندا، آئون ڪجهہ روبرو عرض ڪندس....! ميجر جواب موڪليو تہ ٺيڪ آهي. سڀاڻي توکي گهرائينداسون، بعد ۾ پوليس جي ڳاڏي ۾ ويھي واپس پھتا آهيون، هاڻي ڏسجي تہ ڇا ٿو ٿئي همراھہ حال احوال ڏئي بس ڪيو، دلي طرح کيس بھادر سمجهي شاباش چيم ڇو تہ آزمائشن ۾ ارادي جي پختگي جيل کي مات ڏيڻ لاءِ ضروري آهي، باقي قمر ڀٽي کي ائين نہ ڪرڻ کپندو ھو.