لاهـور
نيٺ سفر پنهنجو ساهه ڏنو، کُٽو ۽ اسين لاهور جي سر زمين تي پير رکي چُڪا آهيون، اسٽيشن تمام وڏي نظر آئي، اسٽيشن ٻاهران مختلف ڪمپنين جو ايڊورٽائزر وارا تمام وڏا بورڊ نظر آيا.
اسين سڀئي هڪڙي وڏي وڻ هيٺ اچي بيٺاسين سائين انعام ويو گاڏي جي پويان، ٿوري دير کانپوءِ هڪڙي سوزوڪي مان اچي لٿو، چيائين جلدي هلو سامان لڳايو، سڀ ڪنهن وٽ ٿيلهو هو، سو ٻارهن تيرهن ٿيلها هئا، هتي اسٽيشن تي ٻيا به شاگرد مليا عابد ۽ حسان، جيڪي پُڻ سفر ۾ شامل ٿيا، سوزوڪي ۾ ته صرف اسان جا ٿيلها پورا ٿيا، وڏي سوڙهه سڪوڙ ڪري روانا ٿياسين، U.E.T هاسٽل تي، ٽرين ليٽ سان اچڻ جي سزا ته سفر ۾ ڀوڳي پر هتي باقي رهيل سزا ملي. شام جو آياسين هاسٽل جو وارڊن به انتظار ڪري هليو ويو ۽ اڌ ڪلاڪ فون ڪرڻ کانپوءِ پروفيسر منصور ڪار ۾ آيو، جنهن اسان کي وٺي، اچي محمد بن قاسم هال ۾ ڇڏيو، چوڪيدار کي چيائين هنن کي پنهنجا ڪمرا ڏيکار، هڪڙي ئي هال ۾ ٻارهن کٽون لڳائي ڏِنيون ويون، سائين انعام لاءِ الڳ روم هو، وهنجي تيار ٿي آياسون. هاسٽل جي ڪينٽين تي چانهه پيتي سين ۽ ماني کانئڻ لاءِ سڀني جو گڏيل خيال هو ته فوڊ اسٽريٽ هلجي، هاسٽل کان ٻاهر نڪتاسين ٻه چنگچي رڪشا ڪري ماني کائڻ فوڊ اسٽريٽ روانا ٿياسين، شهر جو نظارو به ڪندا هلياسين.
لاهور تمام پُراڻوءِ تاريخي حيثيت رکندڙ شهر آهي، راجه جئه پال جي دؤر 900ع کان 1002ع تائين هي شهر طاقت جو مرڪز ٿي اُڀريو، پوءِ نيٺ جي پال جي فوج کي شڪست آئي ۽ فاتحن هن شهر کي پنهنجو دارالخلافه ٺاهي ڇڏيو. هن شهر تي تغلقن، سيد ۽ لوڌي بادشاهن واري واري سان حڪومت ڪئي. لوڌي خاندان جو خاتمو تڏهن ٿيو، جڏهن دولت خان لوڌي ڪابل جي بادشاهه جي خلاف مدد جي درخواست ڪئي. بابر خان جيڪو چنگيز خاندان جي پونيئرن مان هو، تنهن اها درخواست قبول ڪئي ۽ دشمنن کي شڪست ڏني ۽ بابر پنهنجي بادشاهت جو اعلان ڪيو، 1526ع ۾ مغل سلطنت جو بنياد وڌو، 1530 ۾ بابر جي مري وڃڻ کانپوءِ همايون تخت تي ويٺو ۽ اهو سلسلو بهادر شاهه ظفر تائين پهتو، جنهن کي 1857ع ۾ انگريزن تخت تان لاهي برما ۾ وڃي قيد ڪيو.