چينين جو قبرستان ۽ سلميٰ...
چاچي کان پڇيوسين ته ڀلا هاڻي هنن قبرن تي ڪير ايندو آهي، يا وساري ڇڏيو اَٿن، چيائين بلڪل نه هنن جا مائٽ هر سال جي 4 اپريل تي چين کان هتي ايندا آهن ۽ قبرن جي ڀرسان ڪُجهه کائڻ پيئڻ جون شيون جنهن ۾ ماني، سگريٽ، کاڄا ۽ پاڻي رکي ۽ دعائون گهري پنهنجي مذهبي عبادت ڪري واپس موٽي ويندا آهن. چيني قبرستان مان ٻاهر نڪرون ٿا، هاڻي اسان کي ڊرائيور ٻڌائي ٿو ته شهر جي ڀرسان وڏي پهاڙ تي ٻڌ جو مجسمو اُڪريل آهي، اهو ڏيکاري اچان ۽ هاڻي انتهائي ڏکئي ۽ سوڙهي رستي تان گذرندي پهرين ٻُڌ جو ڳوٺ ٿواچي. گاڏي اُتي ڇڏي اسين پنڌ ٿا وڃون جو گاڏي جو اڳيان هلڻ ممڪن نه هو. ٻُڌ جو مجسمو ته پري کان به ڏسجي پيو، پر اُهو ڪمال ويجهي کان وڃي ڏسڻ ٿي چاهيوسين، واقعي ئي ڪمال آهي. ڪٿان به بيهڻ جي جاءِ ۽ نه ئي ايڏيون وڏيون سيڙهيون هونديون جيڪي رکي مجسمو ٺاهيو ويو آهي. سمجهه ۾ نه پيو اچي ته اُتي مجسمو ٺاهڻ واقعي به ڪمال آهي ۽ هيٺ وهندڙ آبشار جنهن جو انتهائي ٿڌو ۽ صاف شفاف پاڻي ايترو خوبصورت ۽ وڻندڙ هو جو دل پي چاهيو ته پاڻيءَ ۾ وهنججي.
هاڻي آياسين شهر ۾ سڀئي دوست ٽڙي پکڙي پنهنجي منهن گهمڻ لاءِ نڪري پيا. گلگت جون بازارون مونکي نه وڻيون. سينٽرن نما سڀئي بازارون هيون، “هتي جي ماڻهن جو معاشي گذر سفر باغن، ڀاڄين، جانورن جي شڪار، مڇي جي شڪار، ماکي جون مکيون پالڻ ۽ ڪپڙا اُڻڻ تي آهي. هتي سنگ مرمر ۽ ڀوري رَنگ جو پٿر تمام گهڻو ملي ٿو، هتي ريشم جا ڪيڙا پُڻ پاليا وڃن ٿا ۽ مشهور راند پولو پڻ هتان کان ئي شروع ٿي.”
آئون سائين انعام ۽ ميراڻي گڏ نڪتاسين، سائين انعام ۽ مون کي ننڍڙن جي فرمائش تي رمورٽ واريون گاڏيون وٺڻيون هيون، پر ريٽ پُڇڻ کان پوءِ خبر پئي ته هتي ته انتهائي مهنگائي آهي ۽ ايئن اُتان ڪابه شيءِ مطلب وڏي ته نه ورتي باقي ايئن ته ڪجهه سامان پرينءَ لاءِ به ورتم ۽ ٻارڙن لاءِ به. پٿر جي دوڪان تي چڙهياسين، پر ٻُڙن جو اگهه آسمان تي هو، پوءِ به ڪجهه ميراڻي ورتا باقي اسان صرف سندس وقت پي وڃايو. ٻي هلڪي ڦلڪي شاپنگ ڪئي. اڄ شام ويلي اسان کي هتان روانو ٿيڻو آهي. منجهند جي ماني به ساڳي ئي هوٽل “رمصان ريسٽورنٽ” ۾ کاڌي سين، پوءِ يونيورسٽي جي وين اسان کي اسٽاپ تي کڻي آئي، جتان کان اسان کي هنزه وڃڻو هو، اڏي تان وين کي تيرهن سؤ ڏنا ۽ ويٺاسين.