پيلا گل، پهاڙ ۽ ابراهيم منشي
سرنهن پيلا جهليندي گل، اُنهن کيتن ۾ ملنداسين،
ڪتيون ڪيئي قيد ۾ گذريون، چڱو چيٽن ۾ ملنداسين.
پيلا گل پٽي واپس آياسين، گاڏي جو ڪلچ ٺاهيو ويو، پر وري آئل ئي ختم ٿي ويو. ڪنڊيڪٽر لطيف عباسي ٻي ايندڙ وين ۾ چڙهي ويو، ناران مان آئل وٺي آيو. مونکي ته هاڻي لطيف سرڪار جو هي بيت پيو چپن تي رقس ڪري:
لَڙيو سِج لَڪن تان راسيون رَتائين،
مونکي ماريائين، آيل اونداهي ڪري.
(شاهه)
اسين تيستائين وادي ڪاغان جو پورو پورو لطف ماڻي رهيا آهيون. هيٺ شور سان وهندڙ ڪنهار درياءَ جون لهرون پٿرن سان ٽڪرائجن ته عجيب آواز محسوس ٿين ۽ هاڻي ته سُريلِي موسيقي جو سَما لڳي رهيون آهن، اُهي ڇوليون. ڪنهار نديءَ کي “نين ســـُک” يا نيڻ ٺار پڻ ڪوٺيو وڃي ٿو. چون ٿا ته مغل بادشاهه جهانگير جي پَٽَ راڻي نورجهان ڪشمير مان واپس ورندي، جڏهن هن نديءَ وٽ پهتي تڏهن پنهنجي اُٻريل اکين کي ڇنڊو هڻڻ لاءِ ڪنهار جي ڪپ تي اچي ويٺي. جڏهن راڻي جي اٿيل اکين کي ڇنڊي مان آسيس پهتي، تڏهن هوءَ نديءَ کي نين سـُـک يا نيڻ ٺار ڪوٺڻ لڳي، جنهن ڪري اڄ ڏينهن تائين هن نديءَ کي ڪنهار سان گڏ نين سـُــک پڻ ڪوٺيو وڃي ٿو. هن نديءَ کي لـُو لـُوسر، سيف الملوڪ ۽ دوُ دوُ پتسر ڍنڍن کان پاڻي ملندو آهي. هن نديءَ ڪوهستان جي مٿانهين علائقن کان نڪري مظفر آباد وٽ جهلم نديءَ سان وڃي ملي ٿي.
رات پنهنجا وار پکيڙي چُڪي آهي، ناران مان آئل آيو، لڳايو، بِسم الله ڪري ويٺاسين. وري گاڏي ايئر لاڪ ٿي ويئي. هاڻي آسرو لاهي ڇڏيو سون. انهيءَ انتظار ۾ اسان پنهنجا انتهائي قيمتي پنج ڪلاڪ وڃائي چُڪا آهيون. هاڻي ڊرائيور سان ڳالهايوسين، چوي اڌ پئسا آئون ٿو ڀريان اڌ پئسا اوهين ڀريو، چيوسين اسين ڇو ڀريون؟ اوهان کي پهچائڻو آهي، جو ڪرائي ۾ اوهين آيا آهيو پوءِ ٻي ڪنهن گاڏي ۾ ويهاريو يا پئسا واپس ڪريو، اوهان جي مرضي آهي. اڃان بحث هلندڙ ئي آهي، تيستائين هڪڙو ٽرڪ ڊرائيور آيو انهيءَ پنهنجي ڪاريگري ڏيکارڻ لاءِ وين کي واپس ڪاهي پيو وڃي، جنهن وقت وين جون بتيون ئي ڏسڻ کان اوجهل ٿي ويون، تڏهن ڇوڪرن سوچيو ته سائين هاڻي پاڻ وارو سامان سڀ ڪجهه ويو هليو. سڀني کي ڪيئي وسوسا ۽ انومان ورائي ويا. سڀڪو پنهنجي پنهنجي تجربي آڌار ٻُڌائي پيو ته پاڻ غلطي ڪئي آهي، جو ايئن وين کي پري وڃڻ ڏنو آهي. اهو به پرديس ۾، سوبه رات جي وقت. خير پوءِ نيٺ ڪجهه پئسا اسان ڀريا ۽ ڪجهه سائين ڀريا، هڪڙي جيپ ڪئي ۽ ٻي به جيپ ڪئي، سامان سمورو انهن ۾ شفٽ ڪيو. هاڻي باقي رهيل سفر جيپن ۾ ڪرڻ شروع ڪيو، هاڻي واري سفر ۾ ڪابه دلچسپي ۽ ڪي به مسڪراهٽون نه هيون، بس سڀني کي اها اُڻ تُڻ هئي ته ڪيڏي مهل ٿا پهچون، ڇو ته ڪجهه دوستن سوچيو هو ته اگر پنڌ نڪرون ها ته به ڪلاڪ ۾ پهچي وڃون ها، پر اها اڃان به وڏي غلطي هجي ها، ڇو ته جيڪو لَڪ هاڻي جيپ ذريعي ڪراس ڪيو آهي، جنهن کي ڏسندي ئي ڊپ پيو ٿئي. پهاڙ تان تيز وهندڙ چشمو جنهن جو پاڻي روڊ تان انتهائي تيزي سان گذري هيٺ ڪنهار درياءُ ۾ وڃي ٿي ڪريو اهو پاڻي به گوڏي جيڏو محسوس ٿيو. آئون سمجهان ٿو اهڙي پاڻي ۾ ڪير پير پائڻ جي همت نه ڪري ها. اهي جيپون آهن، جيڪي ٻنهي سائيڊن کان پاڻي جا ڦوهارا اُٿاري سوسٽ ڪري گذري وڃن ٿيون. بس هاڻي ناران جون بتيون نظر اچڻ لڳيون آهن ۽ پهاڙ ٿورو پرڀرو ٿيڻ لڳا آهن. ڪجهه ئي گهڙين ۾ اچي اُن منزل تي پهتاسين. جنهن لاءِ صبح کان ئي سفر ۾ هئاسين.