“ايبسوليوٽلي ناٽ” کان پوء ڇا ٿيندو
نتيجو وڃي ايبسوٽلي ناٽ تائين پهتو آهي. اهو سفر جيڪو وڏي پاٻوه ۽ پيار سان شروع ٿيو هو ڪم نڪرڻ کان پوء اهڙي جڳهه تي پهتو آهي جتي واٽون ويهه ٿين ٿيون ۽ هڪ به واٽ اهڙي ڪونهي جنهن جو ٻيو سرو وڏي کڏ نه هجي.
شڪست کان پوء جڏهن راجا پورس کي سڪندر اعظم جي سامهون پيش ڪيو ويو تڏهن هو نه ته گهٻرائي معافي وٺندڙ هو نه وري ان جي منهن تي هارائڻ جا ڪي آثار هئا. اها حالت ڏسي سڪندر اعظم کي وڏي ڪاوڙ لڳي. هن کانئس پڇيو، ٻڌاء توسان ڪهڙو ورتاء ڪجي. راجا پورس وراڻيو “جيڪو بادشاه بادشاهن سان ڪندا آهن”
بادشاه بادشاهن سان جيڪو سلوڪ ڪندا آهن ان کي بادشاهي ورتاء سڏبو آهي، بادشاه بادشاهن سان جيئن ڳالهائيندا آهن ان کي سفارتڪاري سڏبو آهي. سفارتڪاريء جي ٻولي انتهائي مهذب هوندي آهي. هڪ ٻئي جو احترام ڪندي اهڙا لفظ ڳالهايا ويندا آهن جيڪي ڪنهن جي لاء دل آزاريء جو سبب نه بڻجن. لهجي کي تمام گهڻو ڌيمو رکيو ويندو آهي. جيڪڏهن نه به ڪرڻي آهي ته ان جا به ڪي آداب هوندا آهن. اسان جي سماج ۾ هڪ چوڻي ان تي بلڪل پوري آهي ته ڳڙ نه ڏيو پر ڳالهايو ڳڙ جهڙو.
نيوزيلينڊ جي ڪرڪيٽ ٽيم جيڪا سيڪيورٽي خدشا رکڻ سبب واپس موٽڻ لاء تيار ٿي تڏهن اسان جي ملڪ جو اڳوڻو ڪرڪيٽ ڪپتان ۽ موجود وزيراعظم انهن کي سفارتڪاريء جي فن سان قائل ته ڪونه ڪري سگهيو پر نيوزيلينڊ جي وزيراعظم (جيڪا ڪجهه عرصو اڳ اسان جي ملڪي عوام سميت دنيا کان پنهنجي ڌيمي لهجي ۽ نرم دل هجڻ جا سرٽيفڪيٽ حاصل ڪري چڪي آهي) مٿيان لفظ ڳالهايا. اصل سوال اهو آهي ته اهڙا لفظ هن ڇو ڳالهايا. ڇا اهو سڀ ڪجهه هن ڪنهن جي اشاري تي ڪيو. هن جو چوڻ هو ته سندس ٽيم جون حياتيون ڪرڪيٽ کان وڌيڪ قيمتي آهن. هن ذهن ۾ يقين ڪري ڇڏيو هو ته سريلنڪا جي ٽيم سان جيڪو ڪجهه ٿيو اهو سندس ٽيم سان به ٿيندو ۽ اهو يقين ائين هروڀرو ڪنهن جي دل ۾ گهر ڪري ويهي ممڪن ڪونهي. ان پٺيان ڪڇ تو هي جس ڪي پرده داري هي وارو شعر راز ضرور آهي.
نيوزيلينڊ جي ٽيم کي هتان وئي ٿورا ئي ڏينهن گذريا هئا جو انگلينڊ جي ٽيم به ساڳيو عذر ٻڌائي پنهنجو دورو ختم ڪري ڇڏيو. هنن ٻنهي ٽيمن جي دورن جي خاتمي اسان جي ملڪ تي وڏا اثر ڇڏيا آهن سوشل ميڊيا تي ان باري وڏا بحث ٿيا جيڪي اڃان تائين جاري آهن.
هڪ ٻه ڏينهن ٿيا جو ٻن وفاقي وزير صاحبن پريس ڪانفرنس ڪندي (صفائي ڏيندي) پاڙيسري ملڪ تي نيوزيلينڊ کي ڊيڄاري ڀڄائڻ جا الزام هنيا. چيو ويو ته هندستان جي فلاڻي رهواسيء نيوزيلينڊ کي اي ميل ڪري ڊيڄاريو، اسان ڪوشش ڪئي پر هو نه رڪجي سگهيا.
اهو سڀ ڪجهه جاري ئي هو ته اڄ جي اخبار ۾ محترم اسد عمر صاحب جو بيان ڇپيو آهي ته “چين کي سيڪيورٽي تي خدشا آهن، ڪوئلي تي سيڙپ ڪاري نه ڪندو” هي بيان گهڻو ڪجهه سمجهائيندڙ آهي. هن بيان جو الزام هندستان تي به هڻي نه ٿو سگهجي ڇو ته چين هندستان جي چوڻ تي ڀڄڻ جو نه سوچيندو. چين پاڻ هڪ طاقت آهي جيڪو پنهنجا فيصلا پاڻ ڪرڻ جي نه رڳو صلاحيت رکندڙ آهي پر ان جو هو عملي مظاهرو به ڪندڙ رهيو آهي.
ته پوء ڳالهه ڪهڙي آهي جو هر ملڪ ايبسوليوٽلي ناٽ /بلڪل نه (ائين ڪڏهن به نه ٿيندو) لفظ استعمال ڪري پيو جيڪڏهن هو ٻيا ڪي لفظ ڳالهائي ٿو ته ان جو مطلب اهو ئي آهي. ان جو جواب بلڪل سادو آهي جنهن لاء جيڪي به لفظ ڳالهائجن پر ان جو مطلب اهو ئي آهي ته اسان جي ملڪ جي خارجه پاليسي ناڪام ۽ بلڪل ناڪام آهي. اڄ اسان جي ملڪ جو بيانيو ڪنهن هڪ ملڪ کي به ڪونه پيو وڻي. هندستان ته ٿيو دشمن ملڪ، چين ته پنهنجو دوست ملڪ آهي. نيوزيلينڊ ۽ انگلينڊ ته ڪنهن ملڪ جي اشاري تي اهڙا خدشا رکن ٿا سعودي ۽ ايران ته پنهنجا اسلامي ملڪ آهن. افغانستان تان ته اسان گهور گهور ٿيندا رهيا آهيون. پنهنجي ملڪ جي سموري ڪڻڪ، کنڊ ۽ گهڻو ڪجهه ان کي وڪڻي پاڻ مهانگي ڪڻڪ، کنڊ ٻاهران گهرائيندا رهيا آهيو اهو ڇو اهڙا عمل پيو ڪري. اهو اسان ڏانهن اشارو ڪندي ڇو پيو چوي ته اسان ڪنهن به ملڪ جي مداخلت برداشت ڪونه ڪنداسون.
وقت جي تقاضا آهي ته پنهنجي خارجه پليسيء کي صحيح رخ ڏنو وڃي خاص ڪري پاڙيسري ملڪ چين، هندستان، ايران ۽ افغانستان سان تمام سٺا لاڳاپا رکيا وڃن. حقيقت پسند ٿي سوچڻ سکجي نه ته گري (سليٽي رنگ) مان ڪارو رنگ ٿيڻ واري تلوار جو وار ۽ مٿين چئن ملڪن پاران ايبسوليوٽلي ناٽ وارا لفظ به ٻڌي سگهجن ٿا. جنهن جي سٽ سهڻ جي طاقت ملڪ ڪونه ٿو رکي.
24.09.2021