ڪالم / مضمون

منھنجا اخباري ڪالم

ھن مجموعي ۾ سال 2021ع ۽ 2022ع ۾ مختلف اخبارن ۾ ڇپيل 79 ڪالم/مضمون شامل ڪيا ويا آھن. جيتونيڪ اخباري ڪالمن جي عمر محدود ھوندي آھي ڇو تہ اھي مخصوص حالتن کي نظر ۾ رکي لکيا ويندا آھن، پر ساڳي وقت اھي ڪالم تاريخ بڻجي ويندا آھن. ھي ڪالم سنڌ جي سياسي، سماجي، ادبي، اقتصاد حالتن ۽ مسئلن کي نروار ڪرڻ لاءِ لکيا ويا آھن. ساڳي وقت ڪالمن ۾ ان وقت جي واقعن کي پڻ پڙھي سگهجي ٿو.

Title Cover of book منھنجا اخباري ڪالم

گولي سدائين پيرن ۾ ڪين لڳندي!

گولي سدائين پيرن ۾ ڪين لڳندي!
لانگ مارچ جو ستون ڏينهن هو قافلو وزيرآباد پهتل آهي. عمران خان ڪنٽينر تي موجود آهي اوچتو فائرنگ جا آواز اچن ٿا. هڪ ڪارڪن فوت ٿي وڃي ٿو ڪجهه اڳواڻن کي پيرن ۾ گوليون لڳن ٿيون. ڪپتان کي به پير ۾ ئي گولي لڳي ٿي. افراتفريء جو عالم آهي. فوت ٿيل ڪارڪن کي کڻڻ لاء ڪو تيار ڪونهي سڀئي قاتل جي ڪڍ آهن. زخمي ڪارڪنن ۽ ليڊرن کي لوڪل اسپتالن ۾ جڏهن ته عمران خان کي لاهور آندو ويو جتي سندس علاج جاري آهي. ڊاڪٽرن ٻڌايو آهي ته سندس حالت خطري کان ٻاهر آهي.
جيڪو پڪڙيو ويو آهي ان لاء متضاد ڳالهيون پيون هلن ته هي ساڳيو ئي حملو ڪندڙ آهي يا ڪو ٻيو. پڪڙيل اقبالي بيان ڏنو آهي ته عمران خان ماڻهن کي گمراه ڪري رهيو هو. آذان جي وقت ڊيڪ تي گوڙ (وڏو آواز) مون کي سٺو ڪين لڳو ان ڪري مون هن کي مارڻ جي ڪوشش ڪئي. (ملڪي تاريخ اهو به ٻڌائيندڙ آهي ته “اهڙن” موقعن تي “اهڙا” بيان ڏيئي “اهڙن عملن” کي “اهڙا” رنگ ڏنا ويندا آهن ۽ پويان انتظار ۾ ويهاريل غازي سڏ ورنائيندي اچي روڊ رستا بند ڪندا آهن ۽ قاتل/قتل جو ارادو ڪندڙ نعرا هڻي “باعزت” بري ڪرايو ويندو آهي.
ست ڏينهن اڳ لانگ مارچ لاهور کان شروع ٿي لاهور ۾ ئي ڦرندو رهيو. هي شايد پهريون لانگ مارچ آهي جنهن ۾ ليڊر واپس اچي ننڊ پنهنجي گهر ڪندو هجي. پي ٽي آءِ وارن پهريائين اعلان ڪيو ته ٽي- چار نومبر تي اسلام آباد پهچنداسين پوء اها تاريخ وڃي ڏه يارنهن نومبر تائين پهتي آهي. پهرئين ڏينهن لبرٽي چوڪ کان نڪتل لانگ مارچ داتا درٻار تي پهتو ڪپتان لاهور واري گهر زمان پارڪ وڃي رات گذاري. ٻئي ڏينهن لانگ مارچ شاهدره لاهور کان شروع ٿي ڪجهه ڪلاڪن اندر ختم ٿيو ڪپتان وري رات گذارڻ لاء پنهنجي رهائش زمان پارڪ موٽي آيو. اها سست روي ڪهڙي سبب آهي ان لاء عام طور تي تاثر اهو آهي ته ماڻهو ايترا ڪونه آهن جيترا پي ٽي آء دعوى ڪندي رهي آهي جڏهن ته پي ٽي آء رهنما چون ٿا ته سست روي جو سبب ماڻهن جي گهڻائي آهي. تجزيه نگار وري ڳالهه ئي ٻي پيا ڪن ته آرمي چيف جي مقرري اصل هدف آهي ۽ جنهن جي مقرري وقت لانگ مارچ جو پهچڻ اصل هدف آهي جيئن حڪومت تي دٻاء وجهي سگهجي.
ٻئي پاسي حڪومت وارا به ننڊ ۾ ڪين آهن انهن جي نمائندن ته ٽي وي ٽاڪس ۾ صاف لفظن ۾ چيو آهي ته لانگ مارچ اسلام آباد پهچندو ئي ڪين. ته پوء اهو آخر ڪيڏانهن ويندو جنهن لاء قياس آرايون هيون ته اهڙو ماحول ٺاهيو ويندو ۽ “فيس سيونگ” جو رستو ڏيئي عمران خان کي ائين ئي خالي هٿين واپس موٽايو ويندو جيئن مولانا فضل الرحمان کي واپس موٽايو ويو هو. اها ڳالهه سمجهه ۾ ايندڙ پڻ آهي جنهن لاء ڪپتان جو هي بيان “چونڊن جو اعلان نه ٿيو ته تحريڪ ڏه مهينا جاري رهندي، اسلام آباد پهچڻ کان پوء به تحريڪ ختم ڪين ٿيندي” گهڻو ڪجهه سمجهائي ٿو ته لانگ مارچ ڪو “فيصلو ڪندڙ” ڪين هوندو. يعني هاڻي کان ئي ڳالهه کي ٿڌو ڪيو پيو وڃي. ڪي وري اڃان نرالي ڳالهه پيا ڪن. اهي چون ٿا ته ڪپتان ۽ اسٽيبلشمينٽ جي وچ ۾ “بيڪ ڊور” ڳالهيون پيون هلن جنهن جي گواهيء طور تازي ٿيل پريس ڪانفرنس جو حوالو ڏنو پيو وڃي جنهن ۾ اها ڳالهه دعوى سان ڪئي ويئي هئي ته “رات جو اسان سان رابطا ڪيا وڃن ٿا ڏينهن جو اسان کي بروڀلو ڪوٺيو وڃي ٿو”
مٿيون سڀ ڳالهيون ڪونه ٿيون انهن بجاء اوچتو حملو ٿيو جنهن سبب قافلو سچ پچ اسلام آباد ڪين پهتو. ته ڇا پير ۾ لڳل گولي اصل ۾ پيغام آهي ته قافلو اسلام آباد نه پهچڻ گهرجي. ها! ملڪي تاريخ ٻڌائي ٿي ته بندوق جي نالي ايتري ڊگهي ٿيل آهي جو اها ڪنهن به شهر جي، ڪنهن به روڊ تي، ڪنهن به گهر، جي ڪنهن به ڪنڊ تائين پهچي سگهي ٿي. اها بندوق جي نالي پاڻ منجهان هڪ گولي ڪڍي سيني ۾ به ٽپائي سگهي ٿي، دماغ ۾ گهڙي سگهي ٿي ته پيرن ۾ به لڳي سگهي ٿي. ان شخص کي مارڻو آهي يا زخمي ڪرڻو آهي اهو گوليء مٿان اڳ ۾ ئي لکيل هوندو. گولي پنهنجي بندوق مان نڪرڻ کان پوء به حڪم جي ٻانهي هوندي. هن کي حڪم جيڪڏهن سيني جو آهي، دماغ جو آهي ته اها سيني، دماغ کي پروڻ ڪري ان کي زخمي ڪرڻ بنا هِن دنيا مان سڌو هُن دنيا ۾ موڪلي ڇڏيندي. اسان جي ملڪي تاريخ اهو به ٻڌائي ٿي ته بندوق مان نڪتل گولي ڳالهائيندي به آهي. اها گولي دماغ ۽ سيني بجاء پيرن ۾ لڳي پيغام به ڏيندي آهي ته “قافلو اسلام آباد تڏهن پهچندو جڏهن اسلام آباد جا روڊ رستا چاهيندا”
ڏٺو وڃي ته پوئين سال جي جون مهيني کان وٺي هو ڦڏو هلندڙ آهي جنهن جي لاء ئي عدم اعتماد جي رٿا آئي. رٿا تي حڪمت عمليون اهڙيون ٺهيون جو کل اچي. ڪپتان هڪ جلسي ۾ خط هوا ۾ لهرائي چيو، آمريڪا مون خلاف سازش پيو ڪري. اسمبليء ۾ تقريرون ايتريون ته ڊگهيون ڪيون ويون جو انهن جو ڪو منهن نه سر. رڳو لفاظي ئي لفاظي. اسمبليء جي اسپيڪر ۽ ڊپٽي اسپيڪر پنهنجي “اختيارن جو استعمال” ڀرپور نموني سان ڪيو. آخرڪار جڏهن رات جو عدالت کلي ۽ قيدين واري گاڏي آئي تڏهن وڃي ڪپتان پنهنجي ڪرسي خالي ڪئي. هاڻي وري پير ۾ لڳل گولي کيس سمجهائي رهي آهي ته گولي سدائين پير ۾ ڪين لڳندي آهي.
04.11.2022