ڪالم / مضمون

منھنجا اخباري ڪالم

ھن مجموعي ۾ سال 2021ع ۽ 2022ع ۾ مختلف اخبارن ۾ ڇپيل 79 ڪالم/مضمون شامل ڪيا ويا آھن. جيتونيڪ اخباري ڪالمن جي عمر محدود ھوندي آھي ڇو تہ اھي مخصوص حالتن کي نظر ۾ رکي لکيا ويندا آھن، پر ساڳي وقت اھي ڪالم تاريخ بڻجي ويندا آھن. ھي ڪالم سنڌ جي سياسي، سماجي، ادبي، اقتصاد حالتن ۽ مسئلن کي نروار ڪرڻ لاءِ لکيا ويا آھن. ساڳي وقت ڪالمن ۾ ان وقت جي واقعن کي پڻ پڙھي سگهجي ٿو.

Title Cover of book منھنجا اخباري ڪالم

انساني سِسِين جو فصل تيار آهي

انساني سِسِين جو فصل تيار آهي
تاريخ جي هڪ بدبخت حڪمران جمع جي خطبي ۾ چوڌاري نظر ڦيرائي فرمايو هو ته سسين جو فصل تيار ٿي ويو آهي ۽ پوء قتلام جو حڪم جاري ڪيائين ڪجهه لمحن ۾ ئي رت جا درياء وهي هليا. اسان جي ملڪ ۾ (خاص طور سنڌ ۾) به عوام جي سسين جو فصل تيار ٿي چڪو آهي هر وڏيرو باختيار بڻايو ويو آهي ته جيئن هو اهو تيار فصل لڻي وٺي. علائقا ورهائي ڏنا ويا آهن پوليس روينيو سميت سڀ کاتا صبح جو اٿي وڏيري جي ڪوٽ جو طواف ڪري هدايتون وٺي پوء پنهنجي آفيس پهچن ٿا پوء عوام کي دوزخ جو دونهون ڏيڻ شروع ڪن ٿا. وڏيرا اهڙو ڪاروبار ڪيتري وقت کان پيا هلائين.
هڪ ڪاروبار ڳوٺ نواب ولي محمد ۾ ڪيو ويو جتي پوليس جي موجودگيء ۾ ڇهن سسين جو فصل لڻيو ويو. پوليس منٿون ڪندي رهي پر هدايتون ڏيئي موڪليل “جوانن” اهي منٿون نه ٻڌيون ۽ هدايتن مطابق رڪاوٽ بڻجندڙ ايس ايڇ او کي به انهن سان گڏ ئي قتل ڪيو ويو جن لاء حڪم مليل هو. هڪ ڳالهه ياد رکڻ گهرجي ته مرندڙ هاري ئي هئا جنهن لاء ڪجهه ڏينهن اڳ ڏينهن پيپلز پارٽي جي چيئرمين جي اڳواڻيء ۾ انهن کي ڀاڻ جي فراهميء لاء مظاهرن وارا ڊراما ٿيا هئا. هن قتلام جوحڪم ڪنهن ڏنو ۽ ڪنهن جي ڏڍ تي ڏنو ويو اصل سوال اهو آهي.
طاقت جي هڪ نفسيات آهي ته ان کي ڪنٽرول ۾ رکڻ وڏو ڏکيو ڪم آهي. جڏهن عام ماڻهو سياسي طور ايترو وائڙو بڻايو وڃي جو اهو پنهنجي قاتلن کي ووٽ ڏيڻ وقت اهو نه سمجهي سگهي ته منهنجو ووٽ منهنجي قاتل کي مضبوط ڪندو ته اهو وڌيڪ مضبوط بڻايل قاتل پنهنجي طاقت کي ڪنٽرول ۾ رکي سگهي اهو سائنسي طور ناممڪن آهي. ننڍڙن ذهنن کي وڏين ڪرسين تي ويهاري ڌرتي دوزخ بڻائيندڙن کي سوچڻ گهرجي ته اهو ئي ساڳيو عوام مختلف نالن/نعرن جي غلاميء ۾ ڦاسائي گهڻو وقت غلام نه ٿو رکي سگهجي. جيڪو عوام ڏه دفعا ويهه دفعا ايم اين اي/ايم پي اي/وزير/وزيراعظم جا رڪارڊ ٺهرائي سگهي ٿو ته اهو ساڳيو عوام اها ڏنل عزت واپس به وٺي سگهي ٿو. تاريخ مان هنن ڪو سبق سکيو ڪونهي ۽ نه ئي سکڻ جي صلاحيت رکن ٿا.
ڇهن سسين ايف آء آر ڪٽرائڻ چاهي ته طاقت ان اڳيان به ديوار بڻجي ويئي. لاش رکي ڌرڻو هنيو ويو جتي ڪيترا ڪلاڪ ٽريفڪ بند رهي ڪي پنهنجي ٻارڙن سان ڦاسي پيا ڪي سامان پاروٿا ٿي ڌپ ڪري ويا بيڪ ڊور ڊپلوميسي هلندي رهي، پهريائين ته طاقت گوڏا کوڙڻ لاء تيار نه هئي پوءِ جڏهن ڪيترين ئي پارٽين جا نمائندا پنهنجي ڪارڪنن سان اچي پهتا نعرا لڳا. وڪيل برادريء احتجاج ڪيا صحافين ڪالم لکيا، سنڌ جي هر ڳوٺ هر شهر ۾ مظاهرا ٿيا. ان وچ ۾ ڪو حڪومتي نمائندو ان ڌرڻي وارن مظلومن ڏانهن لڙي ڪونه ويو اها به ڳالهه ياد رکڻ جهڙي آهي ته جڏهن ڪوئيٽه ۾ هزارا برادريءَ وارن جا ماڻهو قتل ٿيا هئا ۽ انهن اهو چئي ڌرڻو هنيو هو ته جيسين وزيراعظم صاحب ڪونه ايندو تيسين اسين لاش ڪونه دفنائينداسون تڏهن سنڌ حڪومت جي اصل وارثن اڀ ڏاريندڙ رڙيون ڪيون هيون ته وزيراعظم کي انهن وٽ وڃڻ کپي اڃان تائين وزيراعظم ڇو ڪونه ويو آهي پر اهي حڪمران هتي ٻيو رويو رکندڙ هئا. ان وچ ۾ وفاق پراڻا پلاند ڪرڻ لاء اندران ئي اندران کاٽ هڻڻ شروع ڪيا لفظن جون وڏيون رانديون ٿيون پوء طاقت کي سمجهه ۾ آيو ته “هاڻي گند ٿيندو” تڏهن وڃي ايف آء آر لکڻ جي “اجازت” ڏني ويئي ۽ قانون ويچارو چٻرا ڪڍي لاشن کي قانوني طور گم ڪرڻ لاء لفظ ڳولي لکندو رهيو. هاڻي ايف آء آر جي لفظن منجهان لفظ ڳولهيا ويندا ۽ ڪيس کي ختم ڪرڻ لاء وڪيل ڪتاب ٽيبل تي هڻندا ۽ قاتل باعزت بري ٿي ويندا بلڪل ائين جيئن سو ماڻهن جا قاتل بري ٿي ويا.
سنڌ جي حڪمران پارٽيء جي چيئرمين ان قتلام جو نوٽيس ورتو آهي، گورنر به نوٽيس ورتو آهي نوٽيسن جي ڀرمار آهي پر نوٽيسن جو انجام تاريخ ٻڌائي ٿي ته ڪو سٺو ڪونه ٿيو آهي.
سسين جي هن فصل کان پوء ٻئي ڏينهن سکر ضلعي جي هڪ ڳوٺ ۾ ڀائرن ۽ سوٽن پاران هڪ عورت سميت ڇهه سسين جو فصل لڻيو ويو. موگنبو خوش هوا وانگر وڏيرن جي روح شانتي حاصل ڪئي ۽ مور جي ٽور هلندي هنن پنهنجي بنگلي ۾ پسار ڪيو.
مٿئين بيان ڪيل منظرنامي ۾ پوليس منٿون ڪندي رهي وارو جملو سوشل ميڊيا تي تمام گهڻو هليو جنهن تي ڪيترا ئي تبصرا ٿيا. جنهن سماج ۾ قانون جا رکوالا قانون جو لاش کڻندڙ بڻجي پون اتي قانون چٻرا ڪڍڻ کان سواء ڇا ڪري سگهندو. پوليس کي هن حال تائين ڪنهن پهچايو آهي جواب ۾ ٻين جا نالا ته ايندا پر پوليس جو پنهنجو نالو به ايندو جنهن پاڻ کي بنگلن جو ڳيجهو ۽ غلام بنايو آهي ته پوء اهو علم(سي ايس ايس وغيره) ڪهڙي ڪم جو جنهن کي پڙهندي بابا امان جي محنتن سان ڪمايل پيسا خرچيا ويا راتين جون ننڊون حرام ڪيون ويو جيڪڏهن انسان دشمني ئي ڪرڻي آهي ته پوء اسڪول ڪاليج ڇو، ايڏا وڏا امتحان محنتون ڇو!
18.02.2022