هڪ ڪروڙ نوڪريون ڏنيون ويون آهن! (ٽوڪ يا حقيقت)
هڪ خبر مون ڏه دفعا پڙهي اکين تي يقين نه پئي آيو سوچيم هي اخبار جي نمائندي جي غلطي آهي، پرنٽ جي غلطي آهي يا ڪنهن غير ذميواريء سان هي خبر ڇاپي آهي، پر اخبار (اها به هن قهري زماني ۾) اهڙي خبر ڪيئن ڇاپي سگهي ٿي. سڀئي اخبارون ڏٺيون تڏهن وڃي پڪ ٿي. خبر موجب هڪ صحتمند وفاقي وزير صاحب جن بلڪل اهو ئي فرمايو آهي ته اسين ٽن سالن جي حڪمرانيء ۾ هڪ ڪروڙ نوڪريون ڏيئي چڪا آهيون. جيسيتائين حقيقتن جو تعلق آهي ته اها سچائي پڌري پٽ آهي ته هن حڪومت پنهنجي ٽن سالن جي حڪمرانيء دوران سواء مهانگائي جي ڪجهه به ڪونه ڏنو آهي ته پوء هن وزير صاحب جو بيان ڇا پيو سمجهائي. هڪ وفاقي عهدي تي براجمان وزير اهڙو بيان ڇو پيو ڏئي؟
ڇا سچ پچ هي هڪ ڪروڙ نوڪريون ڏيئي چڪا آهن. ائين ته ڪونهي ته پنجاب صوبي جي ماڻهن ۾ اهي نوڪريون ڏنيون ويون آهن ۽ ستر پنجهتر سالن جي تاريخ ٻڌائي پيئي ته حڪمرانن پنجاب کي ئي ملڪ سمجهو آهي ٻيا صوبا ته ڪنهن ڳڻت ۾ ئي ڪونه آهن. جيڪڏهن اهو سچ هجي ها ته حڪومتي مشينري جيڪا ڪوڙ ۾ گوئبلز کان ڪنهن به ريت پوئتي ڪونهي اڃان تائين خاموش ڇو ويهي ها. ٻيو ته حڪومتي سربراه جيڪو پنهنجي خامين کي خوبيء طور بيان ڪندڙ ثابت ٿيل آهي اهو پنهنجي ڪرندڙ ساک کي بچائڻ لاء ان کي استعمال ضرور ڪري ها.
ته ڇا هي سڀ مزاق طور ڳالهه ٿيل آهي! ٿي سگهي ٿو ڇو ته اهڙي ڳالهه نظر ڪونه پيئي اچي. ٻيو ته اسان جي حڪمرانن جو مزاج اهڙو ٺهي چڪو آهي جيڪي ماڻهوء کي ماڻهو ڪونه پيا سمجهن.
هڪ صحتمند وزير جو اهو بيان اڃان عوام جي ذهنن ۾ هٿوڙا هڻي ئي رهيو هو جو هڪ ٻئي وڏن وارن واري صحتمند وزير جو بيان اچي ويو ته ملڪي معيشت کي هٿي ڏيڻ لاء پاڪستاني عوام ماني گهٽ کائي ۽ چانهن ۾ ڪجهه داڻا گهٽ وجهي جنهن سان چانهه جي مٺاڻ ۾ ڪو فرق ڪونه پوندو. جيڪڏهن هي بيان ڪنهن اهڙي ملڪ جي وزير جو هجي ها جتي عوام کي حڪمرانن جي گريبان کان وٺي پڇڻ جو حق حاصل هجي ٿو ته هن کان به پڇي سگهجي ها ته جيڪڏهن تون ۽ تو جهڙا وزير صاحبان جنهن شيء کي ڪورٽ ۾ ماکي ثابت ڪندا رهيا آهيو ان مان ڪجهه ڍڪ گهٽ پيئو ها ته جسماني سرور ۾ ڪا گهٽتائي ڪونه اچي ها، جيڪڏهن بلڪل ئي نه پيئو ها ته مري ڪونه وڃون ها ڇو ته ان کي پيئڻ کان سواء ننڊ ڪندڙن جو تعداد ان کي پي ڪري ننڊ ڪرڻ وارن کان تمام گهڻو آهي. هتي سوال اهو آهي ته ڇا هن وزير موصوف کي ملڪي معيشت جي ايتري ڳڻتي آهي يا هن پويان ڪا کرمستي/مزاق آهي. جواب سڌو آهي ته ملڪي معيشت جو فڪر اسان جي ملڪي حڪمرانن کي ڪڏهن رهيو ئي ڪونهي ته هن کي ڪٿان ٿيندو. باقي کرمستي ضرور آهي ڇو جو پيٽ ڀريو بکئي مٿان هميشهه ٽوڪ ڪندو رهيو آهي هي به پيٽ ڀريا آهن ۽ هي به ٽوڪون پيا ڪن.
هن کان اڳ ڪيترا وزير صاحبان اهڙا جملا ڳالهائيندا رهيا آهن. ڏتڙيل سنڌ جي به ڪيترن وزير صاحبن اهڙي کرمستيء وارا بيان ڏنا آهن جيڪي پڻ رڪارڊ تي آهن. مظلوم مظلوم جو پلٽا هڻي راڳ ڳائيندڙ هڪ وزير چيو هو ته هي ماڻهو چانورن جي خوشبوء تي ڀڳا اچن ٿا. هي جملو ٻوڏ ستايل ماڻهن کي دوميل/ڌپ ڪري ويل چانور کارائي انهن سان فوٽو ڪڍرائي حاتمطائي وارو روپ باور ڪرائيندڙ وزير ان وقت چيو هو جڏهن ڪنهن ان جي نشاندهي ڪئي هئي ته ماڻهن کي کارايا ويندڙ هي چانور کائڻ جي لائق ڪونه آهن. ان تي مشڪري وزير جا مٿيان تاريخي جملا سندس واتان گوهر ناياب وانگر نڪتا هئا. ان پويان به اها ئي ڪيفيت آهي جنهن کي تز لفظن ۾ ڀيٽ ڀرائي چيو ويندو آهي.
ته پوء اصل سوال ته هي حڪمران ٽولي سان لاڳاپيل (پراڻا يا نوان جو سوال ڪونهي ڇو ته حڪمران بدليا ئي ڪونه آهن، ستر پنجهتر سالن کان ساڳيا ئي آهن) اهڙيون انسان دشمن ڳالهيون ڇو ڪندا رهن ٿا.
ان جو سبب هي آهي ته حڪمرانن جي پالنا ان حساب سان ئي ٿيل آهي يعني انهن جي تربيت ۾ اهو سڀ شامل آهي ته اوهان حڪمران آهيو ۽ عوام محڪوم. عوام کي نفسياتي طور قابو ڪرڻ لاء ان کي پنهنجي هيٺاهين درجي جو هجڻ جو يقين ڏيارڻ ئي اوهان جي حڪمراني کي مضبوط ڪندو. جيترو اوهان پاڻ کي حڪمران سمجهندا ايترو عوام پاڻ کي غلام سمجهندو ۽ اهو ئي ميڪاولي نسخو آهي جيڪو اسان جي حڪمرانن کي گهوٽي پيئاريل آهي. ٻيو ته انهن جي تربيت ۾ ڪنهن علم جو عمل دخل ڪونهي تنهنڪري اهي ننڍڙي ذهن جا مالڪ ٿين ٿا ۽ بلڪل پراڻي زماني جي وليز جيپ وانگر ڏيک ڏين ٿا جيڪا وڌيڪ اسپيڊ ڏيڻ سان وڦلندي هئي ۽ ٽائر راڊ نڪري ويندو هوس جنهن سبب هوء قابوء ۾ نه ايندي هئي ٻين لفظن ۾ ٽڪي جا ماڻهو روپئي جي سيٽ تي ويهاريل آهن.
08.10.2021