ڪالم / مضمون

منھنجا اخباري ڪالم

ھن مجموعي ۾ سال 2021ع ۽ 2022ع ۾ مختلف اخبارن ۾ ڇپيل 79 ڪالم/مضمون شامل ڪيا ويا آھن. جيتونيڪ اخباري ڪالمن جي عمر محدود ھوندي آھي ڇو تہ اھي مخصوص حالتن کي نظر ۾ رکي لکيا ويندا آھن، پر ساڳي وقت اھي ڪالم تاريخ بڻجي ويندا آھن. ھي ڪالم سنڌ جي سياسي، سماجي، ادبي، اقتصاد حالتن ۽ مسئلن کي نروار ڪرڻ لاءِ لکيا ويا آھن. ساڳي وقت ڪالمن ۾ ان وقت جي واقعن کي پڻ پڙھي سگهجي ٿو.

Title Cover of book منھنجا اخباري ڪالم

مجهي ڪيون نڪالا جو عمراني ورزن

مجهي ڪيون نڪالا جو عمراني ورزن
سچ چيو اٿن ته ڏٻري ڍور کي چچڙ گهڻا هوندا آهن. ڏٻري ملڪ کي مسئلا به گهڻا. پوئين ٻن هفتن کان ملڪ جنهن عذاب مان گذريو آهي اهو عذاب جيڪڏهن ماڻهو کي (هڪ ماڻهوء) کي هجي ته مري وڃي پر جيئن ته هي ملڪ منڍ کان سازشي حڪمران ٽولي جي قبضي ۾ رهيو آهي ان ڪري محسوس ڪونه پيو ٿئي پر مسلسل عذاب واري ڪيفيت پهلوانن کي به جهوري وجهندي آهي هي ته هڪ ڏٻرو ڍور آهي. اڳي به ڪنهن نه ڪنهن چچڙ تي لکندا رهيا آهيون اچو ته اڄ هڪ اهڙي چچڙ بابت سوچون ۽ سمجهون جيڪو هاڻي چچڙ مان ناسور جي شڪل وٺي چڪو آهي. اچو ته ان ڳالهه جو جائزو وٺون ته ڇا هي چچڙ “مجهي ڪيون نڪالا” کي عمراني شڪل ڏياريندو.
وهم ۽ وسوسي وارو نالو رکندڙ هي چچڙ هن ملڪ مٿان هڪ نڀاڳي پکيء (رڳو چوڻيء مطابق، نه ته ڪوبه پکي، انسان، يا ڪا شيء نڀاڳي ٿيندي ئي ناهي. نڀاڳ انساني ڪردار سان واسطو رکندڙ وکر آهي) وانگر لامارا پيو ڏئي. هڪ طرف دنيا ڊجيٽل دور ۾ داخل ٿي چڪي آهي ۽ وڌيڪ ٿيندي پيئي وڃي ٻئي طرف هڪ اسلامي ملڪ جي وڏن وڏن عهدن تي ويٺل اڃان ڦارون پيا ڪڍرائين جنهن کي اسلام ۾ گناه قرار ڏنو ويو آهي جنهن لاء ڪيتريون قراني آيتون ۽ حديثون موجود آهن.
روس جي ذارينه کي پنهنجي پٽ جي بيماريء نهوڙي ڇڏيو هو. ولي عهد هڪ اهڙي پراسرار بيماريء ۾ مبتلا ٿي ويو هو جنهن جي خبر ڊاڪٽرن کي به ڪونه پئي پيئي. جڏهن دوا اثر نه ڏيکاري ته دعا ڏانهن ڊوڙڻ انساني فطرت رهي آهي. ذارينه جي مامتا پنهنجي مڙس کي مجبور ڪيو ته بادشاه جي ڳيجهو ڪليسا جا راهب دعا لاء گهر ايندا رهن ۽ ائين ئي انهن راهبن جي معرفت راسپوتين جهڙو انساني نفسياتي ڪمزورين مان فائدا حاصل ڪرڻ جو ماهر گهر جي ڪمرن تائين رسائي حاصل ڪري چڪو. ڪمرن تائين پهچڻ کان پوء سندس ٽارگيٽ بسترا هئا جن تائين پهچڻ ۾ ان کي دير ڪونه لڳي. راسپوتين زار ۽ ذارينه کي پنهنجي ڳالهين وسيلي ايترو ڊيڄاريو جو هو هن جي هر ڳالهه کي الهامي حڪم سمجهي عمل ڪندا رهيا.
راسپوتين جهڙا ڪردار هر ملڪ ۾، هر شهر ۾، هر ڳوٺ ۾ موجود هجن ٿا اسان وٽ به اهڙي ئي صورتحال آهي. اسان جا حڪمران به اهڙن وهمن ۽ وسوسن جو شڪار بڻيل هجن ٿا ڇو ته هو قابليت جي حساب ۾ ٻڙي هجڻ ڪري مسئلن کي منهن ڏيڻ بجاء فرار اختيار ڪري ان کي دعا ڌاڳن/ٽوڻن ڦيڻن وسيلي ختم ڪرڻ چاهين ٿا ۽ ان صورتحال کي غنيمت سمجهي راسپوتين جهڙا ڪردار کين نه رڳو پيسن ڏوڪڙن وسيلي ڦرين ٿا پر انهن کان پنهنجا ڪارندا سرڪاري وڏن عهدن تي ويهارڻ جا حڪم جاري ڪرائين ٿا جن کان وري مخبري ڪرائي حڪمرانن جون وڌيڪ ڪمزوريون هٿ ڪندا رهن ٿا ۽ ائين سمورو چرخو ڄڻ اهڙن انسانن جي هٿ چڙهي وڃي ٿو.
وقت به وقت اهڙن عاملن جا عمل اخبارن جي زينت بڻبا رهن ٿا. وزيراعظم کان وزيراعلى تائين، وزيرن کان سرڪاري ڪامورن تائين اهڙا ماڻهو انهن نفسياتي ڪمزورين جي ماهرن جا شڪار ٿيندي اخباري خبرن جي زينت بڻبا رهيا آهن.
ملڪ جي وزيراعظم جهڙي وڏي عهدي تي رهندڙ گهڻو ڪري پاڻ کي ٻهارا هڻائيندي به عار محسوس ناهن ڪندا. ڪي وري پنهنجي دشمن کي ڳاري مارڻ لاء تعويذ ڪرائيندا رهيا آهن. سوشل ميڊيا تي اهڙيون به خبرون هليون آهن جو وزيراعظم هائوس ۾ ٻه چار مجزوب/ملنگ قسم جا ماڻهو هڪ بت (ڪپڙي جي بت) کي سيون ٽنبيندي ڏٺا ويا. اهو بت ڪنهن وڏي عهدي واري جو هو جنهن جي خبر وري ان تائين پهچائي به ويئي. هي سڀ هڪ سيڪڙو لکيل آهي نوانوي سيڪڙو لکڻ جهڙو ڪونهي.
سوال اهو ٿو پيدا ٿئي ته ايڪيهين صديء ۾ اهو سڀ ڪرڻ وارا دنيا سان ڪيئن مقابلو ڪري سگهندا. ايڪيهين صدي جنهن کي ڊجيٽل صدي به چئجي ٿو، ڊجيٽلائيزيشن طرف وڌندڙ دنيا سان اسان ڪيئن مقابلو ڪري سگهنداسين. ٽوڻا ڦيڻا جيڪڏهن ڪنهن ملڪي ترقيء جا ضامن هجن ها ته پوء هي اسڪول، ڪاليج، يونيورسٽيون، اسپتالون، هي ادارا ڇو. رڳو ڪجهه عامل ويهاريو جيڪي اوهان کي ٻڌائين ته هي اوهان لاء فائدي مند ۽ هي نقصان ڏيندڙ آهي اوهين هيئن ڪيو ته هي نقصان ٿيندو...... کل ڪونه پيئي اچي اهڙن عملن تي! پوء دنيا جي ٻين دشمن ملڪن کي ڪجهه ڪرڻ جي ڪهڙي ضرورت آهي. “بني تم دوست جس ڪي، اس ڪا دشمن آسمان ڪيون هو”
سوشل ميڊيا تي هلندڙ خبرن/تبصرن ۽ وي لاگ پروگرامن مان ملڪ جي موجوده صورتحال جو ذميوار به وهم وسوسن کي قرار ڏنو پيو وڃي. انائون جيڪي ڪنهن کي به پٺتي هٽڻ جي ترغيب نه پيون ڏين اهي ملڪ کي ڪٿي پهچائينديون، ان تي ڪو هڪ به ڪونه پيو سوچي. ملڪي تاريخ ٻڌائي ٿي ته ڪنهن کي پوئتي هٽڻو آهي. ڪنهن کي فيس سيونگ وٺي پوتئي هٽڻ گهرجي. ان کان اڳ جو مجهي ڪيون نڪالا جو عمراني ورزن اچي وڃي مقابلي کي ختم ٿيڻ گهرجي.
15.10.2021