ايف اي ٽي ايف ۾ شامل رهڻ ۾ اسان جو ڪردار
سال ٻه هزار اٺارنهن ۾ اسان جي ملڪ کي گري لسٽ ۾ رکيو ويو هو ۽ اڃان تائين ساڳي لسٽ ۾ آهي. گري لسٽ کان پوء بليڪ لسٽ هوندي آهي اها ان گري لسٽ جي ايترو ئي ويجهو هوندي آهي جيترو بليڪ (ڪارو) رنگ گري (گهرو سليٽي) جي ويجهو هوندو آهي ٻين لفظن ۾ سليٽي رنگ کي وڌيڪ گَهرو/ڪارو ٿيڻ ۾ دير ڪونه لڳندي آهي.
هن ڀيري واري اجلاس ۾ به هر دفعي ونگر اسان جي ملڪ کي گري لسٽ ۾ ئي رکيو ويو ان لاء اجلاس وارن کي ڪو وڏو بحث به ڪونه ڪرڻو پيو توڙي جو ملڪي سرڪار سدائين زور ڀريندي رهي آهي ته اسان ستاويهه ئي الزام ختم ڪري چڪا آهيون پر هنن ڪوبه دليل ڪونه مڃيو ۽ اسين وري “واچ لسٽ” ۾ آهيون يعني اسان تي نظر رکي پيئي وڃي ته اسان ان مان نڪرڻ لاء ڇا ڇا پيا ڪريون.
جاچ لسٽ جو مطلب اسان جي هر حرڪت تي نظر رکي ويندي. اسان ڇا پيا ڪريون اسان جو رويو ڪهڙو آهي وغيره. اتي سوال اهو آهي ته ڇا (ڪنهن شاعر جي شعر وانگر ڪڇ شهر دي لوگ وي ظالم سن، ڪڇ سانون مرڻ دا شوق سي سي) صرف شهر جا ماڻهو ئي ظالم آهن يا اسان کي به مرڻ جو شوق آهي ان جو جواب ڪو ايترو مشڪل ڪونهي.
ٻيا مثال ته پري جي ڳالهه ڪجهه ڏينهن اڳ لڳرايل ميلو دنيا کي اهو سمجهائڻ لاء ڪافي ناهي ڇا ته اسان ڇا پيا ڪريون. هڪ بندش پيل تنظيم جنهن لاء ملڪ جو وزيراعظم چوي پيو ته انهن سان دهشٿگرد تنظيم جهڙو ورتاء ڪيو ويندو. حڪومتي رٽ ڪنهن به طور هنن اڳيان نه جهڪندي. گهرو وزير صاحب فرمايو ته اهي “را” جا ايجنٽ آهن انهن کي انڊيا مان فنڊنگ ٿئي ٿي حڪومت انهن اڳيان نه جهڪندي ۽ پوء انهن سان معاهدو ڪيو ويو. ڇا دنيا وارا ايترا اڻڄاڻ آهن جيڪي اها ڳالهه ڪونه سمجهندا. اوهان پاڻ انهن کي دهشتگرد چئو، انهن سان ڳالهيون ڪريو، انهن جا شرط مڃو انهن سان معاهدا ڪريو، وري سال اڌ ۾ اهڙا ڊراما ڪندا رهو ۽ انهن ڊرامن ۾ ماڻهو به مارائيندا رهو دنيا ڪونه ڏسندي/سمجهندي.
ملڪي ميڊيا ته خبرون ڪونه ڏنيون جنهن کي معاهدي کان پوء وزير شاباسون ڏيندا رهيا ته انهن “ذميواري” جو مظاهرو ڪندي رپورٽنگ ڪونه ڪئي، (ان “ذميواري” جو احساس ميڊيائي ماڻهن کي ڪيئن ڏياريو ويو هوندو ان لاء ڪجهه لکڻ جي ضرورت ڪونهي ان لاء ملڪي تاريخ قدم قدم تي گواهي ڏيندي رهي آهي) پر غيرملڪي ميڊيا تي آيل خبرن ۽ مختلف وي لاگ يوٽيوب هلائڻ وارن جيڪي خبرون ڏنيون انهن مطابق ٻنهي ڌرين جا ڪيترا ئي ماڻهو مارجي ويا. تحريڪ لبيڪ وارن پاڻ ڪجهه انٽرويو به ڏنا جن ۾ ٻڌايو ويو ته پهرئين ڏينهن هنن جا هڪ ڊزن ماڻهو ماريا ويا هئا. خبرن مطابق پوليس جا پنجن کان وڌيڪ جوان مارجي ويا هئا. سوشل ميڊيا تي وائرل ٿيندڙ وڊيو مطابق پوليس جي ماڻهن کي اغوا بعد تشدد جو نشانو بڻايو ويو انهن کان نعرا هڻايا ويا. اهي وڊيو پراڻيون يا نيون واري بحث کان سواء ڏسي انهن مان ظلم جو اندازو لڳائي سگهجي ٿو.
اهي خبرون اڃان هلندڙ ئي آهن ته مٿان تحريڪ انصاف وچ پنجاب جي صدر سينيٽر اعجاز احمد چوڌري چيو آهي ته بندش پيل تنظيم سان سياسي معاملن خاص طور تي سيٽ ايڊجسٽمينٽ تي ڳالهيون شروع ڪنداسين سائين جن وڌيڪ فرمايو ته هو پاڻ بندش پيل تنظيم (وزيراعظم ۽ وزيرن جي بقول انڊيا جي ايجنٽ تنظيم) جي سربراه جي جيل مان آزاديء وقت گلدستو کڻي استقبال لاء ويندو.
“بندش پيل” تنظيم سان معاهدي ۾ اهو به شامل آهي ته هن تنظيم جي ڪڍ لڳايل لفظ “ڪلعدم/بندش پيل” به هٽايو ويندو جنهن لاء پنجاب ڪابينه پنهنجي اجلاس ۾ اهو لفظ هٽائڻ جي سمري منظور به ڪري ورتي آهي جيڪا وفاقي سرڪار کي موڪلي ويندي اميد آهي ته ملڪ کي وزير اعظم، وفاقي وزيرن سميت ڏنل بيانن مطابق هندستان جي ايجنٽ، “را” کان پيسا وٺندڙ احتجاج سبب روڊ بند ڪري اربين روپين جا نقصان ڏيندڙ تنظيم کي هن لفظ کان “پاڪ” ڪيو ويندو. وفاق به ان ۾ ايتري ئي جلدي ڪندو جيتري پنجاب ڪابينه پاران ڪئي ويئي آهي ۽ پوء............
“اب مين سمجها تيري رخسار په تل ڪا مطلب” وانگر هاڻي هن ميلي/ڊرامي کي سمجهڻ ايترو ڏکيو ڪونهي. هڪ همراه جو ميلي ۾ کيسو ڪٽجي ويو جنهن تي هن چيو ته اهو ميلو لڳرايو ئي منهنجو کيسو ڪٽڻ لاء هو. سو هي ميلو نواز ليگ جي پنجاب ۾ وڌندڙ مقبوليت جو مقابلو ڪرڻ لاء لڳرايو ويو آهي. ايندڙ اليڪشن ۾ “ووٽ ورهايو ۽ پنهنجا کٽرايو” واري پاليسي هيٺ ووٽ ورهائي “پنهنجا” کٽرايا/سليڪ ڪرايا ويندا. هن معاهدي ملڪي وزيراعظم کي خوشي ڏني آهي ته ايندڙ چونڊن ۾ به کيس ئي کٽرايو/سليڪ ڪرايو ويندو پر کيس اها خبر ڪونهي ته ڪوبه ڪل وقتي “پنهنجو” ڪونه هوندو آهي سندس چوڌاري ڦرندڙ به ان جا ڪونه هوندا.
05.11.2021