ڪالم / مضمون

منھنجا اخباري ڪالم

ھن مجموعي ۾ سال 2021ع ۽ 2022ع ۾ مختلف اخبارن ۾ ڇپيل 79 ڪالم/مضمون شامل ڪيا ويا آھن. جيتونيڪ اخباري ڪالمن جي عمر محدود ھوندي آھي ڇو تہ اھي مخصوص حالتن کي نظر ۾ رکي لکيا ويندا آھن، پر ساڳي وقت اھي ڪالم تاريخ بڻجي ويندا آھن. ھي ڪالم سنڌ جي سياسي، سماجي، ادبي، اقتصاد حالتن ۽ مسئلن کي نروار ڪرڻ لاءِ لکيا ويا آھن. ساڳي وقت ڪالمن ۾ ان وقت جي واقعن کي پڻ پڙھي سگهجي ٿو.

Title Cover of book منھنجا اخباري ڪالم

سيالڪوٽ جهڙا سانحا ٻيهر ٿيڻ نه ڏينداسون

سيالڪوٽ جهڙا سانحا ٻيهر ٿيڻ نه ڏينداسون
هڪ ڏينهن واري اخبار ۾ ٽي خبرون آهن جيڪي هڪ ٻئي سان لاڳاپيل آهن. هڪ خبر اها آهي ته فيصل آباد ۾ پنا ميڙيندڙ عورتون جڏهن اڃ اجهائڻ لاء دڪان ۾ داخل ٿيون ته مٿن چوريء جو الزام لڳائي کين سخت مارڪٽ ڪرڻ بعد ننگو ڪيو ويو، سندن وڊيو ٺاهيا ويا ۽ وڊيو سوشل ميڊيا تي به هلايا ويا. انهن عورتن جي مدد لاء جيڪي ٻه ٻيون عورتون آيون انهن پاڻ کي بيوس محسوس ڪندي پاڻ کي احتجاج طور ننگو ڪري ڇڏيو.
ٻي خبر آهي ته سرگوڌا ۾ اڱاري بازار ۾ اسٽال هڻندڙ عورت کي پيسا/ڀتو نه ڏيڻ سبب تشدد جو نشانو بڻائي باه ڏني ويئي. اها عورت هاڻي اسپتال داخل آهي.
ٽين خبر اها آهي ته وزير اعظم صاحب جن فرمايو ته “مذهب جي آڙ ۾ سيالڪوٽ سانحي جهڙا واقعا ٻيهر ٿيڻ نه ڏينداسين”
غور سان ڏسجي ته هي خبرون رڳو ڪنهن هڪ ڏينهن جي اخبار جون ڪونه آهن اٽڪل هر ڏينهن تي ساڳيون ئي خبرون هجن ٿيون ساڳيا ئي بيان اچن ٿا ۽ ٻئي ڏينهن ڪنهن کي ڪالهه وارا نه ته واقعا ياد رهن ٿا نه وري حڪمرانن جا بيان. هي چرخو ملڪ ٺهڻ جي ڪجهه وقت کان پوء شروع ٿيو جيڪو ڏينهون ڏينهن ترقي ڪندو رهي ٿو.
هي سڀ پڙهڻ کان پوء سوال اهو ٿو اڀري ته آخر هي سماج هن نهج تي ڪيئن پهتو. ٻيو سوال اهو ٿو ذهن ۾ اچي ته هن وزيراعظم به بيان ڏنو پراڻا به بيان ڏيئي ڏيئي هليا ويا ڇا انهن جي ۽ هن جي هٿ وس اها ڳالهه آهي به صحيح يا نه. جواب آهي ته اسان جي ملڪي وزير اعظم صاحب جي هٿ وس اها ڳالهه آهي ئي ڪونه. ٻيو ته هي وزير وڙا بيان جي حد تائين جيئرا آهن يا نيت به صاف اٿن جواب آهي ته بيان جي حد تائين. اڃان هڪ قدم اڳتي ته هي خود چاهين ٿا ته عمل بيانن جي ابتڙ ئي هجي، کين خبر به آهي ته هو خانه پوري پيا ڪن.
اڄ جيڪو ٿي رهيو آهي يا جيڪو فصل لڻجي ٿو پيو اهو ڪنهن پوکيو هو. جواب آهي ته پهرئين ڏينهن کان حڪمران رهندڙن اهو فصل پوکيو، پوء وارا ان کي ڀاڻ ڏيندا رهيا ان جي حفاظت ڪندا رهيا. هاڻي هي فصل پچي راس ٿيو آهي.
انسان جي بدني بناوٽ وانگر سماج جون سڀ اڪايون به هڪ ٻئي سان ڳنڍيل هجن ٿيون. هڪ اڪائي ٻئي تي اثر ڇڏي ٿي ۽ ٻين جا اثر قبول به ڪري ٿي. سوال مان سوال اڀرن ٿا ته پاڻ فريادي پاڻ جج ٿيڻ لاء ڪهڙي ڏاڪڻ چڙهي سماج هن ڇت تائين پهتو آهي. ڇا ان پٺيان اسان جي پوليس جي تفتيشي طريقي مظلومن جي دانهن ٻڌڻ بجاء ظالمن کان پيسن عيوض يا ان جي طاقت/سفارش عيوض خون لوڙهڻ هن جو سبب ڪونهي! (ڇا پوليس پاڻ ايتري ظالم ٿي آهي يا وڏيرن/ميمبرن/اصل مالڪن ان جا سڀ دڳ بند ڪري ان کي ظالم بڻايو آهي) وري جيڪڏهن هڪ ٻه سيڪڙو ڪيس پوليس وٽان ٿي ڪورٽ سڳوريء پهچن ٿا ته پوء اتي انصاف ٿئي ٿو؟ ڇا ججن اڳيان/ڪورٽن جي عمارتن اڳيان فريادين انصاف نه ملڻ ڪري پاڻ کي ساڙيو ڪونهي.
اچو ته هڪ منظر ڏسون ۽ فيصلو ڪريون ته انسان هي سڀ ڇو ٿو ڪري. هڪ صحافي پکين جي شڪار لاء آيل عياش پرستن پاران پکين کي مارڻ جي وڊيو ڀري ٿو، انهن عياشن کان پيسا وٺي انهن جي عياشين جا سهولتڪار ان کي روڪين ٿا. ان صحافي کي گهران اغوا ڪري ان جي جسم تي تشدد ڪندي ان کي ماري ڇڏين ٿا. تشدد سبب انسان ڪيئن مرندو آهي تصور ڪري پوء اڳتي پڙهو. ان جا وارث ان جو ڪيس داخل ڪرائين ٿا، پرعزم آهن ته هو شهيد ٿيل پنهنجي مائٽ کي انصاف ڏيارڻ تائين خاموش نه ويهندا. سموري سنڌ اٿي پوي ٿي انهن سان ساٿ جو وچن ڪري ٿي هر ڳوٺ/شهر ۾ مظاهرا ٿين ٿا.
روپوش ٿي ويل ملزم ڪارن شيشن وارين وڏين گاڏين مان لهي اوچتو ظاهر ٿين ٿا ضمانتون ڪرائي گهر اچن ٿا ڪنهن کي طاقت ڪونهي جيڪو انهن کي چوي. ايس پي کان صوبيدار تائين ان جا رکرايل آهن سڀ ان جي پروٽوڪول ۾ آهن، هٿ ٻڌيو بيٺا آهن. وارثن ڏانهن خوف ۽ لالچ جا پيغام وڃن ٿا. وارثن پاران “نه” ٿئي ٿي. خوف کي وڌايو وڃي ٿو، ٻچن جي اغوا جا خوف اڀاريا وڃن ٿا، وارثن جي سهپ جواب ڏيئي وڃي ٿي، نيٺ وارث ٺاه ڪن ٿا سڀ خاموش ٿي وڃن ٿا نانگ سنگهي وڃي ٿو سڀني کي ۽ سڀ ڪجهه وسارجي وڃي ٿو ڄڻ ته ڪجهه ٿيو ئي ڪونه.
اوهان جو ذهن ڇا ٿو چوي اهڙا ٿيندڙ واقعا جيڪي معمول بڻجي چڪا آهن، هر گهر ساڳئي ئي واقعي مان گذريل آهي (ٿوري گهڻي فرق سان). هي واقعا ذميوار ڪونه آهن روڊن تي هجوم پاران عدالتون لڳائڻ جا! ڇا هر مظلوم جي ذهن ۾ ڪونهي ته “پوليس ۽ ڪورٽن مان ڪجهه ڪونه ٿيندو” جنهن جي نتيجي ۾ هو پاڻ ئي پنهنجي باه ماري ٿو. جي ائين ٿيندو رهيو ته پوء اهو جملو سماج کي ڪٿي وڃي پهچائيندو، آهي اسان جي حڪمرانن وٽ ان جو جواب؟ جيڪو نسل هنن ان لاء تيار ڪيو آهي ته ان کي ڪيئن به استعمال ڪندا رهن ڇا اهو نسل ان ماچيس جي تيلي ثابت نه ٿو ٿي سگهي جيڪا تيلي گهر جي چلهي کي ٻاري مانيء پچڻ طور ڪم ايندي آهي ساڳي ئي تيلي گهر ساڙڻ لاء پڻ.
10.12.2021