نيٺ معافي.... ته پوء دير ڇو!
اڳوڻي وزيراعظم عمران خان نيٺ اعلان ڪيو ته هو عورت جج کان معافي وٺندو. ٿي سگهي ٿو ٻين سمجهي ورتو هجي پر مون کي الائي ڇو اها ڳالهه سمجهه ۾ ڪونه پيئي اچي ته معاملو ڪٿي اٽڪيل هو. اعتراض عورت جج کان معافي وٺڻ تي هو يا جج کان. ڇو ته اها جج صاحبه عورت به آهي ته جج به. جج کان معافي وٺڻ ڪا وڏي ڳالهه ڪونهي اڳي يا پوء گهڻو ڪري ائين ئي ٿيندو آيو آهي. توهين عدالت جا سڀ ڪيس معافي نامي تي ئي منتج ٿيا آهن پر اهي سڀ جج مرد هئا. عورت جج جو معاملو شايد پهريون دفعو (مان سمجهان ٿو) پيش آيو ان ڪري ان ۾ “دير” لڳائي ويئي.
فرد جرم لاء پروگرام پئي ٺهيا ۽ ڊهيا نيٺ اهو اعلان ٿيو ته خميس ٻاويهه آڪٽوبر جي ڏينهن فرد جرم عائد ڪيو ويندو . جڏهن عدالت سڳوريء اهو اعلان ڪيو ته اڄ رڳو فرد جرم واري ڪاروائي ٿيندي سائين جن کي روسٽرم تي گهرايو ويو جتي سائين جن اعلان ڪيو ته هو جج صاحبه کان معافي وٺڻ لاء تيار آهي. جنهن کان پوء فرد جرم عائد ڪرڻ واري ڪاروائي ملتوي ڪئي ويئي.
ڇا اڳوڻو وزيراعظم گهران ئي فيصلو ڪري آيو هو ته هو معافي وٺندو يا عدالت وارو ماحول ڏسي هن فيصلو ڪيو ته “معافي” ئي حل آهي. ملڪ جي ويجهي تاريخ ٻڌائي ٿي ته مشرف صاحب جيڪو ملڪ جو چيف ايگزيڪيوٽو يعني “اوڀر کان اولهه اتر کان ڏکڻ هيٺ کان مٿي رڳو هو” رهيو اهو ڪورٽ کان تمام گهڻو گهٻرايل هوندو هو. عدالتي حاضريء کان هڪ ٻه ڏينهن اڳ سخت بيمار ٿي پوندو هو ۽ اچي اسپتال داخل ٿيندو هو. ان کان پوء هي ٻيو شخص آهي (جيڪو به مشرف جي ريفرينڊم جي مهم هلائيندڙ هو) ڪورٽ ۽ ممڪنه جيل جي سزا کان گهٻرايل نظر ايندو آهي. لڳي ٿو روسٽرم ئي اتي پهچائي چڪو سائين جن کي جتي عدالت کي پهچڻو هو. روسٽرم تي وڃڻ کان پوء فيصلو “ها” ۾ ڪرڻ واري منظر جهڙو منظر ملڪي ويجهي تاريخ ۾ اڳي به يعني سائين جن خلاف عدم اعتماد جي تحريڪ وقت نظر تي آيو هو جنهن ۾ به سائين جن “نه” پئي ڪئي پوء قيدين جي گاڏي ڏيکاري سائين جن کي “ها” ڪرائي ويئي.
هي ڪيس هڪ عورت جج کي جلسي دوران ڌمڪيون ڏيڻ تي ٺهيو هو جنهن ۾ سائين جن انتهائي جذباتي انداز ۾ جج صاحبه کي للڪاريو هو ته هو جڏهن اقتدار ۾ ايندو ته ان کي نه ڇڏيندو. ساڳي قسم جي ڌمڪي هن آء جي پنجاب صاحب جن کي به ڏني هئي.
ملڪي تاريخ ٻڌائي ٿي ته توهين عدالت ڪيس ۾ معافي وٺڻ ڪا ايتري مشڪل نه رهي آهي ۽ هڪ ٻن حاضرين کان پوء معاملو رفع دفع ٿي ويندو آهي پر هي صاحب ڪيترا دفعا ڪورٽ ۾ آيو لکت ۾ جواب به جمع ڪرايائين ۽ هر لکت ۾ ٽال مٽول کان ڪم وٺندو رهيو ۽ عدالت سڳوري وڏي دل ڪندي کيس موقعو فراهم ڪندي رهي پر سائين جن پنهنجي ڳالهه تي اڙيل رهيا. نيٺ جڏهن ڳالهه ڳاٽي کان چڙهي ويئي ۽ فرد جرم تائين پهتي تڏهن سموري منظر کي هميشهه مسخري سمجهندڙ کي سمجهه ۾ آيو ته هاڻي اسپرو وغيره مان شفا ڪين ملندي باقائده دوا وٺڻي پوندي.
ملڪي تاريخ ۾ جيڪي حڪمران آيا آهن انهن جي ڪردار جو ٿورو گهڻو اندازو لڳائيندي سمجهه ۾ اچي پيو ته هي سائين عورت کان معافي وٺڻ پنهنجي توهين سمجهي رهيو هو.
اسان جي سماج ۾ وڏن گناهن منجهان هڪ گناه عورت کي انسان سمجهڻ به رهندو آيو آهي مرداڻي سماج ۾ پاڻ کي فاتح اعظم سمجهندڙ مرد گهڻو ڪري عورت کي ڪمتر سمجهندو رهيو آهي. ان تي تفصيل سان روزانو جي بنياد تي ليک هر اخبار ۾ ڇپجندا رهن ٿا. جيئن ته حڪمران جي ڪنڌ ۾ تڪبر جي ڪلي ٿوري وڌيڪ هوندي آهي ان ڪري اهو سماج کان پاڻ کي مٿاهون سمجهندڙ هوندو آهي.
سوال انهن سڀني ڳالهين کان اڳتي جو به آهي ته ڇا اڳوڻي وزيراعظم صاحب اهو ڪم دل سان ڪيو آهي ۽ جيڪڏهن کيس ٻيهر طاقت ۾ اچڻ جو وارو مليو ته هو ان جج صاحبه خلاف اهڙي ڪاروائي ڪين ڪندو جنهن جو اعلان هن ڀرئي جلسي ۾ ڪيو هو. ملڪي تاريخ اها به شاهدي پيئي ڏئي ته اسان جي حڪمرانن پنهنجي اندر مان انتقام جي باه وسامڻ ڪين ڏني آهي. اهي ڪنهن نه ڪنهن طريقي سان پنهنجي مخالفن کان بدلو وٺندا رهيا آهن نه رڳو ايترو پر ائين چوڻ وڌيڪ صحيح ٿيندو حڪمرانن حڪمراني ڪئي ئي مخالفن تي آهي نه ڪي ٻين تي ۽ انهن اقتدار ۾ اچي رڳو انتقام ئي ورتا آهن ۽ ان کان هڪ قدم به اڳتي نه هليا آهن ۽ هتي وري معاملو عورت (کڙيء ۾ عقل رکندڙ) جو آهي.
دنيا گهڻو اڳتي نڪري ويئي آهي. سعودي عرب ۽ ٻيا عرب ملڪ هاڻي عورتن جي آزاديء ۾ يقين رکن ٿا ان ڪري اسن سڀني کي به کپي ته عورت کي انسان سمجهون.
23.09.2022