رُڪ اسٽيشن: آخري ٽرين جي انتظار ۾!
واٽر مين جون ڳالھيون ٻڌندي چوڌاري نظر ڦيرائجي ٿي ته پري پري تائين ڪا انجڻ يا انجڻ جو آواز ٻڌڻ ۾ نٿو اچي. شايد شنٽنگ به نٿي ٿئي جو پٽڙيون به مٽيءَ ۾ پورجنديون ٿيون وڃن. ”ان زماني ۾ ھن اسٽيشن تي گريڊ ٿريءَ جو اسٽيشن ماسٽر رھندو ھو ۽ رڪ کي سي ڪلاس ريلوي اسٽيشن جو درجو مليل ھو.“ اي ايس ايم ذاڪر منگي، ڪين مين ضمير ميمڻ ۽ خان محمد راڄڙ ڪانٽي وارو به اسان جي گفتگو ۾ شامل ٿي ويو. ”ھاڻي گريڊ ون جو اسٽيشن ماسٽر ويھي ٿو، صرف اسٽيشن تي لھندڙ مسافرن جون ٽڪيٽون چيڪ ڪرڻ لاءِ، اڳي 9 ٽڪيٽ ڪليڪٽر ھوندا ھ.ا. بڪنگ ڪلارڪن ۽ ڊرائيورن ۽ گارڊن جو به ھتي جھجو تعداد ھوندو ھو. ”ھو ٻڌائين ٿا ته ان زماني ۾ ريلوي اسٽيشن جو ٽوٽل عملو پنج يا ڇھه سؤ ملازمن تي مشتمل ھو، جيڪو گھٽجي ھاڻي 13 ملازمن تي پھتو آھي. اڳي ٻه اڍائي ھزار مسافرن جا پير روزانو پليٽ فارم تان گھمي ويندا ھئا ۽ ھاڻي ٽيھه يا چاليھه اھڙا مسافر اچن ٿا جن کي سيوھڻ يا لاڙڪاڻي بنا ڀاڙي يا رعايتي اگھه سان وڃڻو ھجي ٿو.
اڳوڻي جنڪشن واري زماني ۾ وڏي ريلوي ڪالوني، ريلوي اسپتال ۽ زبردست مارڪيٽ ھوندو ھئو جو ڪا شئي جيڪڏھن سکر مان به نه ملي ته رڪ اسٽيشن واري مارڪيٽ مان ملي ويندي ھئي پر ھاڻي ڪجھه بچيل ڪواٽرن ۾ ڪوبه رھڻ لاءِ تيار نه آھي ڇو ته اھي ڪرن ڪنڌيءَ تي وڃي پھتا آھن. پنھنجو اوج وڃائي ويٺل ھن اسٽيشن جي پليٽ فارم تي ھاڻي نه ڪو ڳاڙھي پٽڪي يا صدريءَ وارو قلي نظر اچي ٿو نه ئي ڪنھن ريڙھي واري يا گھورڙئي جي ”گرم انڊي“ يا ”ٺنڊي ھوٽل“ جھڙو ھوڪو يا ھڪل ٻڌڻ ۾ اچي ٿي. ”ٽڪيٽ يھان سي خريد ڪرين.“ واري دري ڄڻ ته ھميشه لاءِ ھتي بند ٿيل آھي. نه ڪا مسافرن جي لائين لڳل آھي ۽ نه ڪو ٽانگن جي رش آھي. ”ايڏانھن سُڃ ۾ ڪھڙو ڪم ڦاٿو اٿئي؟“ رڪ اسٽيشن لاءِ مليل ايڪڙ بيڪڙ سواري کان ٽيڪسي يا ٽانگي وارا شڪارپوري اسٽائيل ۾ پڇن ٿا.
ڪنھن بيگناھ جو قتل ان اداس اسٽيشن تي اڃان به ٿئي ٿو الاءِ نه پر ڀڳت ڪنور جي رت جي خوشبوءَ اڃا به اجڙيل اسٽيشن تي ڦھليل آھي. ڪي فراق جا ماريل ته رڪ اسٽيشن کي صرف انڪري به ڏسڻ ايندا آھن ته جيڪڏھن ھو اھا جاءِ پنھنجي حافظي ۾ محفوظ ڪري ڇڏين جيڪا ڪنھن ڪلاڪار لاءِ ڪڏھن مقتل گاھ بڻي ھئي. ڪنھن مغرور محبوبا جي ياد اڃان به انھن عاشقن کي اڪيلي سر اسٽيشن تي وٺي اچي ٿي جنھن کان ھوءَ سرد رات پھرئين پھر ۾ رسي ريل ۾ چڙھي وئي ھئي. وٽس وري ڪڏھن به نه موٽڻ لاءِ. ھاڻي ھو رڪ اسٽيشن تي ڏينھن جي روشني ۾ شايد ان اسٽيشن جھڙي اداس ڇوڪريءَ جي واپسيءَ جو انتظار ڪرڻ لاءِ اچي ٿو جنھن کي ايڊز جي خطري ولايت جا وڻ ڏيکاري ڇڏيا آھن.
جيتوڻيڪ ان واقعي تي وقت جون ڪيئي ويرون چڙھي ويون آھن پر الاءِ ڇو اڃان به رڪ اسٽيشن ۽ ڀڳت ڪنور جا نالا ھڪٻئي سان سلھاڙيل آھن ۽ ٻئي نالا گڏ ورتا وڃن ٿا. ڀڳت ڪنور جو ڪو فوٽو يا مجسمو ته ڪٿي به نظر ڪو نه ٿو اچي پر ھڪ پراڻي ڀت تي ”يادگار امر ڀڳت ڪنور رام“ لکيل ملي ٿو، جيڪو ڪنور جي ڪنھن مداح پاران ڳاڙھي رنگ سان چاڪنگ ڪيل آھي. اسٽيشن تي ڪو اھڙو جھونو به نٿو ملي جيڪو ڀڳت ڪنور جي قتل واري اصل جاءِ ڏيکاري سگھي پر ڪجھه خاص ماڻھو اسٽيشن جو اھو پاسو ان واقعي واري ”جاءِ واردات“ طور ڏيکارين ٿا. جتي گھاٽيون جھاڙيون ۽ گاھ وڌي جنگ ٿي ويو آھي.
ھاڻي ھن اسٽيشن جي چوڌاري جھنگ وڌندو وڃي ٿو. اسٽيشن ڏانھن ويندڙ رستا به ھاڻي سم جي کڏن سوڙھا ڪري ڇڏيا آھن. اسٽيشن جي پويان واري کڏ ته اچي عمارت سان لڳي آھي. ھتي ريلوي انجنيئرنگ ونگ اي ڊبليو آءِ وارن جو ھيڊڪواٽر اڳوڻي اسپتال ۾ اڃا قائم آھي پر اھي به پنھنجا نٽ بولٽ ۽ ٻيا اوزار ريل جي ھڪ پراڻي ڊٻي ۾ رکن ٿا. اسٽيشن تي مسافرن جي سھولت واري خوبصورت ڪراسنگ پل به اڃا موجود آھي پر اھا ڏاڍي زبون ۽ بي رنگ ٿي وئي آھي جتان ڪو جوڙو توھان کي گذرندي نظر نه ايندو. ”اڳي واٽر سپلاءِ جو عملو ۽ مشينون به ھيون پر ھاڻي آفيسرن پاڻي بند ڪرائي ڇڏيو آھي.“ ننڍا ملازم ٻڌائين ٿا ته ”توڙي جو ڇھه لکن جي خرچ سان نئين پائيپ لائين وجھرائي اٿن پر اسٽيشن تي پاڻي ناھي. بس مسجد شريف وارو ھينڊ پمپ آھي جتان ملازم ۽ ايڪڙ ٻيڪڙ مسافرن کان سواءِ ڀرسان ٻنين ۾ ڪم ڪندڙ ھاري ۽ ھارياڻيون اچي پاڻي پيئن ٿيون.“