سبق ٽيٽيهون
ٽيون ڪتاب
سبق ٽيٽيهون
شمس الدين“بلبل”
مرحوم شمس الدين“بلبل” ضلعي دادوءَ جي ميهڙ شهر جو رهاڪو هو. هو هڪ وڏو شاعر ۽ مصنف هو. هن قوم جي سڌاري ۽ واڌاري جا ڪيترائي ڪم ڪيا. سنڌ جي مسلمانن جي مالي ۽ تعليمي حالت خراب ڏسي هن کي ڏاڍو ڏک ٿيندو هو. انهن جي سڌاري لاءِ هن ايترا ڪم ڪيا جو هو هڪ وڏو ليڊر ليکجڻ ۾ آيو.
هن مسلمانن ۾ تعليم جي شوق جاڳائڻ لاءِ هڪ ڪتاب“مسلمان ۽ تعليم” نالي ڇپائي مفت ورهايو. انهيءَ ڪتاب پڙهڻ ڪري مسلمانن ۾ گهڻو سڌارو آيو. ان کانسواءِ“هلال احمر” هلچل کي به سنڌ ۾ زور وٺايائين. مسلم ايڊيوڪيشن ڪانفرنس ۾ هڪ ٺهراءُ پاس ڪرائي اسڪولن ۾ فارسي ٻولي پڙهائڻ جو فيصلو ڪرايائين. مسلمانن جون ملڪيتون، جي وياج خور هضم ڪندا ٿي ويا، تن جي بچاءَ لاءِ اولاد کي زمينون وقف ڪرڻ جو قانون پاس ڪرايائين.
ان وقت نوڪرين ۾ هندو گهڻا هوندا هئا، مسلمانن کي نوڪريون ملنديون ئي ڪين هيون. هن مسلمانن کي نوڪرين ۾ پوري حق وٺي ڏيڻ لاءِ ڏاڍي ڪوشش ڪئي. مطلب ته مرحوم بلبل جي سڄي حياتي مسلمانن جي سڌاري ۾ گذري. هن جو جنم سن 1857ع ۾ ٿيو ۽ سال 1919ع ۾ وفات ڪيائين. وفات وقت سندس عمر 62 سال هئي. شال اسان سڀني کي ڌڻي تعاليٰ قوم جي خدمت ڪرڻ جي طاقت ۽ همت ڏئي!
مشق
مرحوم بلبل ڪٿي جو ويٺل هو؟
هن مسلمانن جي سڌاري جا ڪهڙا ڪم ڪيا؟
مرحوم بلبل ڪهڙي سال ۾ وفات ڪئي؟
هيٺيان جملا درست ڪريو:
- 1. ڪالهه آءٌ اسڪول ويو آهيان.
- 2. سڀاڻي سوير آيس.
- 3. هي ٽالهيون صفا آهي.
- 4. توهين ڪڏهن موٽي ايندين؟
- 5. هيٺين لفظن جي معنيٰ ٻڌايو:
مصنف-مرحوم-وفات-وياج خور-هضم
(نوٽ: هي سبق لاهور جي ٽيڪسٽ بوڪ بورڊ قائم رکيو جن کي اسين متعصب پنجابي جي نالي سان ياد ڪريون ٿا ۽ سنڌ جي سنڌي سٻاجهڙن انهيءَ سبق کي غير ضروري ڄاڻي ڪڍي ڇڏيو، سندن شان ۾ ڪجهه لکڻ جي ضرورت ڪانهي، سنڌي ۾ چوڻي آهي “ٽٽونءَ کي ٽارو تازيءَ کي اشارو.”
شمس ابن ضيا ابن بلبل)