نانگ جهڙو نالو
”يار ويٽنامي ٻئي ڄڻا: ذنح زئان ۽ تران ٽائپنگ ۾ ڏاڍا تکا آهن.“ سليم چيو.
”تکا آهن! اهي درويشKeyboard کي ڏسي هڪ آڱر سان ويٺا ٺڪ ٺڪ ڪن، جڏهن ته ٽائپنگ سکڻ واري کي پني ڏي ڏسڻ کپي“.
ٽائپنگ جو هي اسڪول چار ماڙ آهي. هر ماڙ تي ڪيترائي ڪلاس روم آهن جن مان ڪن ۾ ٽائيپ سکڻ جو بندوبست آهي ته ڪن ۾ شارٽ هئنڊ جو، ته ڪن ۾ وري هتي جي ماڻهن لاءِ ڌاريون ٻوليون: انگريزي، جرمن، فرينچ سکڻ جو ته ڪن ۾ڌارين کي هتي جي زبان سئيڊش سکڻ جو.
هڪ ڏينهن اسان جو ڪلاس ميٽ وچ آمريڪا جي ملڪ نڪراگئا جو گونزاليز، ٽئاليٽ مان ٿي اچي انيلي کان پڇيو:
”اسان مردن جو ڪهڙو ڪاڪوس آهي؟ جنهن جي ٻاهران H لکيو پيو آهي يا D وارو.“
”H واروسيڊش زبان ۾ Herr مرد کي سڏجي ٿو ۽ Dame عورت کي.“ انيلي ٻڌايو.
”صحيح ٿي چوين.. گونزاليز وراڻيو “ آئون ايڇ Herr وارو، عورتن جو سمجهي ڊي واري ڪاڪوس ۾ هليو ويس. پر پوءِ چوڌاري ڀتين تي انگريزيءَ ۾ لکيل ٻه چار جملا پڙهي سمجهي ويس ته هي عورتن جو ڪاڪوس آهي. ڀتين تي لکيو پيو هو I Love Charles ۽ “My Boy Friend is Sexy.”.
انيليءَ کان هڪ ڏينهن پڇيم ته،سئيڊش زبان سکڻ سولو ڪم يا ڏکيو؟“
”جن کي انگريزي اچي ٿي انهن لاءِ ته سولي ڳالهه آهي جو ڪيترائي لفظ ۽ گرامر انگريزيءَ جا آهن يا انهن سان ملن ٿا. بس ڪجهه زبان کي ٿورو گهڻو موڙڻو پوي ٿو.“
”اها ته ڪا وڏي ڳالهه ناهي.“ مون چيومانس، ”اسڪول ۾ خبر ناهي ته ڪيترا دفعا She Sells Sea Shells in a Sea Shore ورجائي ويندا هئاسين.“
”چڱو ڀلا ست هزار ست سؤ ستهتر جو سئيڊش لفظ Sujstsensjuhundra Sjuttiosju ته چئي ڏيکار!“
”انيلي اهو ته ڪجهه به ناهي. سنڌي زبان جا ڪي ڪي لفظ ته چينيءَ کان به ڏکيا آهن.“ مون چيومانس ۽ دل ۾ آيو ته کيس مائي ڀاڳي جي راڳ جا هيٺيان ٻول ورجائڻ لاءِ چوانسِ:
”هونءَ تنان پچان، ڇيل ڀمريا هيڪلي،
تارڙو مناڙو جاني، ڇاني ماني، ڏيکلي.“
پر پوءِ سوچيم ته انيلي لاءِ اهو اچارڻ ڏکيو ٿيندو. سوچيومانس:
”انيلي ذرا هي جملو ته مون کي چئي ٻڌاءِ.“
“Rasolomampionona Lalao of Anatananarivo
”اهو ڇا آهي؟“ پڇيو.
”تون واقعي نالا پڙهي نه پر شڪليون ڏسي حاضري هڻين ٿي. اهو نالو آهي مئڊاگاسڪر کان آيل شاگردياڻيءَ جو. ’رسولومام پينانونا لالائو! سندس نالو آهي ۽ ’اناتاناناريوو‘سندس شهر جو نالو آهي جيڪو مئڊاگاسڪر جي گاديءَ جو هنڌ پڻ آهي.“