هو موت سان فلرٽ ڪندو هو
اڄ هڪ دلبر دوست جي ياد دل تي تري آئي آهي. اسان کان هميشه لاءِ موڪلائي ويو آهي. هو ڏکن جي ڏيهه ۾ ڪونهي. اسين ڏکن جي ڏيهه ۾ رهجي ويا آهيون. هن جي ياد اسان جي دل ۾ روشن آهي. اسين پراڻا دوست پاڻ ۾ ملندا آهيون، ته هن جي باري ۾ ضرور ڳالهائيندا آهيون.
آڪٽوبر 1973 جي 18 يا 19 تاريخ هئي. مان اسپتال ۾ هوس. منهنجي آپريشن ٿيڻي هئي. هڪ دوست ٽيليفون تي ٻڌايو ــ ڀريل ڀريل آواز ۽ ڀڳل ڀڳل لهجي ۾، ”لتو گذاري ويو.“
مون کي ياد آهي، منهنجي وات مان فقط هڪ لفظ نڪتو هو، ”اڙي!“
دوست ڏٺاسين؛ ساٿي ڏٺاسين، پر لتوءَ جهڙو يار ڪو ورلي ڏٺوسين. هو ۽ مان اسڪول کان يونيورسٽيءَ تائين گڏ پڙهيا هئاسين. وقت کي هٿن مان نڪرندي ڏٺو هوسين. لمحن ۽ ساعتن کي جهول ۾ جهلڻ جي چريائي ڪندا هئاسين، ۽ پوءِ جيئرين جاڳندين ڪهاڻين کي جنم ڏيئي ويهندا هئاسين. اهڙو مڻيان دار ماڻهو مون پنهنجي اڻٿانئيڪي زندگيءَ ۾ وري نه ڏٺو. مون کي ياد ڪونهي ته هن ڪڏهن ڪنهن جي دل ڏکائي هجي. نٿو ڀانيان ته هن پنهنجي مختصر زندگيءَ ۾ ڪڏهن ڪنهين سان کهرو ڳالهايو هجي! پيو کلندو ۽ ٽڙندو هو! دوستن کي زوريءَ چانهيون پيئاريندو هو، ۽ زوريءَ کانئن چانهن پيئندو هو. مون کي سڏيندو هو، جلو.
مائٽن نالو ڏنو هوس عبداللطيف پيرزادو. اسڪول کان يونيورسٽيءَ تائين عام طرح سڏبو هو لطيف پيرزادو. پر اسين سنگتي ۽ ساٿي سڏيندا هئاسين، لتو.
بنا اطلاع جي هليو ايندو هو. مون کي اسڪوٽر تي ويهاري وٺي ويندو هو. پڇندو هومانس، ”اڙي لتو، ڪيڏانهن پيا هلون؟“
جواب ڏيندو هو، ”مرڻ.“
هو مري ويو. مان نه مئس. جيئن بنا اطلاع ڏيڻ جي ايندو هو، تيئن بنا اطلاع ڏيڻ جي هڪڙي ڏينهن هليو ويو. پوءِ، اسپتال ۾ ڪنهن مون کي ٻڌايو، ”لتو گذاري ويو.“
اڄ، الاءِ ڇو، هو مون کي ياد آيو آهي. ڪا خاص ڳالهه ڪونهي. ها، اڄ صبح هڪ واقفڪار مليو هو. هن مون سان لتوءَ جي باري ۾ ڳالهايو هو. ڇهن فٽن جو قداور يار اکين آڏو اچي بيٺو ـــ ڄڻ پڇندو هجي، ”اڙي جلو، هلندين؟“
”ڪيڏانهن؟“
”مرڻ.“
مون جڏهن به موت کي تصور ۾ ڏسڻ ۽ محسوس ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي، تڏهن موت مون کي محبوبه جي صورت ۾ نظر آيو آهي. منهنجي ذهن ۾ موت جو تصور حسين آهي ـــ خوبصورت آهي. ۽ لتو موت سان باقاعدي فلرٽ ڪندو هو. اسين ڪراچي يونيورسٽيءَ جي هاسٽل ۾ گڏ رهندا هئاسين. لتو ٻي ماڙ تي رهندو هو. صبح جو ننڊ مان اُٿي، سگريٽ دکائي، پنهنجي ڪمري جي بالڪونيءَ جي ٻنوڙي تي اوڪڙون ويهي رهندو هو، ۽ رڙ ڪري مون کان پڇندو هو، ”اڙي جلو، منهنجي لاءِ نيرن ڇڏي اٿئي، يا سڀ ڪجهه چٽ ڪري ڇڏيو اٿئي؟“
ڇهن انچن جي ٻنوڙي تي کيس اوڪڙون ويٺل ڏسي، سڀڪو چوندو هو ته هڪ ڏينهن لتو بالڪونيءَ مان ڪري مرندو.
اسڪوٽر هلائيندو هو ڏاڍيءَ تيزيءَ سان. ٽرئفڪ جي پرواهه نه ڪندو هو. هڪ دفعي ميڪليوڊ روڊ (آءِ آءِ چندريگر روڊ) تان ويندي، سندس اسڪوٽر جو هينڊل هڪ ووڪس ويگن جي دريءَ ۾ اٽڪي پيو. ان دفعي لتو گهٽ ۾ گهٽ پنج سئو وال ڏامر جي رستي سان رهڙجندو ويو. هفتي ۾ نوبنو ٿي بيهي رهيو.
هڪ دفعي ناظم آباد ۾ سامهون ايندڙ بس سان سندس حادثو ٿيو. سندس اسڪوٽر ٽڪر ٽڪر ٿي ويو. پاڻ اهڙي جو اهڙو! رهڙ به نه آيس. تڏهن ائين محسوس ٿيندو هو، ڄڻ لتو موت جي تعاقب ۾ هو ۽ موت کانئس پناهه گهرندو پئي رهيو.
جوگيندر سنگهه، هندستان جو پهلوان پاڪستان آيو هو، ۽ کيس اسلم پهلوان سان ريلوي اسٽيڊيم ڪراچي ۾ مقابلو ڪرڻو هو. لتوءَ چيو ته ڪشتي ڏسبي. قمر شهباز، لُتو ۽ مان ڪشتي ڏسڻ وياسين. ريلوي اسٽيڊيم ۾ تر اڇلائڻ جي جاءِ نه هئي. پيهه ويئي پئي وڌندي. هنگامو ٿي پيو. مارا ماري ٿي. پوليس لٺيون هنيون، ٽيئر گيس جا گولا ڇڏيا. ماڻهن ۾ ٽاڪوڙو پئجي ويو. لتو جدا ٿي ويو. ٻن چئن ڪلاڪن کان پوءِ صدر ۾ مليو. ڪوٽ جي ٻانهن نه هجيس! پڇڻ تي کلي چيائين، ”منهنجي ڪوٽ جي ٻانهن ڪتا پٽي ويا.“
پر پوءِ ڇا ٿيو! هو ڇو هليو ويو ــ بنا اطلاع ڏيڻ جي ڪيڏانهن هليو ويو. ۽ اڄ، رات جي پوئين پهر ۾ هو مون کي ڇو ياد آيو آهي!
1976