شخصيتون ۽ خاڪا

جـن سين لنئون لاڳي

ڪتاب ”جن سين لنئون لاڳي“ ٻلهڙيجيءَ سان تعلق رکندڙ ليکڪ ۽ صحافي اقرار پيرزادي پاران ٻلهڙيجيءَ جي ڪردارن تي لکيل خاڪن تي مشتمل آهي، جن کي هن ”مٽيءَ هاڻن ماڻهن جا خاڪا“ سڏيو آهي.
ٻلهڙيجي جيڪا مُهين جي دڙي ويجهو درياءَ ڪپ تي لٽل ماسڪو جي نالي سان مشهور آهي. ان ئي ٻلهڙيجيءَ جي ڪردارن کي پڙهندي مونکي پنهنجي ڳوٺ جا ڪيئي ماڻهو ياد آيا جن تي به ايئن ئي لکي سگهجي ٿو، پر اها اقرار جي خوبي آهي جو پنهنجي قلم ذريعي پڙهندڙ کي مَنڊي ڇڏيو اٿائين. هن مولائيءَ طبيعت ماڻهوءَ سان منهنجي ملاقات ناهي پر ملڻ جي آس اڃان به وڌي وئي اٿم. سندس ڪجهه خاڪن واريون شخصيتون مون به ٻڌيون آهن پر اقرار انهن جا نوان رخ به سامهون آندا آهن. ڪٿي ڪٿي ته اهڙا احساس لکيا اٿائين جو اکين مان پاڻي اچي وڃي ۽ ڪٿي ڪٿي ماڻهو کِلي کِلي ٿڪجي ٿو پوي.
Title Cover of book جـن سين لنئون لاڳي

رانجهن عرف سرپور ساريو : پيرين اگهاڙو وڏيرو!

رانجھن عرف سرپور ساريو ٻالڪپڻ کان ئي ڌوپار موالي هو، ان ڪري سڄي تر وارا کيس ننڍو ڀرپور سڏيندا هئا پر ٻلهڙيجي ڳوٺ وارا کيس سرپور نالي سان سڏيندا هئا، ڇاڪاڻ جو منهنجا ڳوٺائي ڀرپور فقير ارباب علي سارئي سان انتهائي عقيدت ۽ محبت ڪندا هئا. رانجھن ساريو 1963ع ڌاران بگي ڳوٺ جي ڀر سان ننگراڻي سارين ۾ پيدا ٿيو. ننڍي عمر کان ئي همراهه جو نشي سان نينهن لڳي ويو هو. جتي به چرس جو آسرو سمجھندو هو، اتي پهچي ويندو هو. اسان کيس تر جي سمورين درگاهن تي ڏسندا هئاسين. ڪڏهن ڪچي ۾ محبڻ شاهه ۽ نانگي شاهه جون مٽيون ڀريندي نظر ايندو هو، ڪڏهن ٻلهڙيجيءَ ۾ سيد ملوڪ شاهه ۽ شاهه جمال جي درگاهه تي جھاڙو ٻهاري ڪندي ڏسڻ ۾ ايندو هو ته ڪڏهن ٻنڊيءَ ڀرسان موسن شاهه جي درگاهه تي کيس ڦريو ڏيندي ڏسندا هئاسين.
همراهه پنهنجي گھر جو ڪم ته ڪڏهن به نه ڪيو باقي درگاهن تي ڇنڪار کان وٺي ڀت ورهائڻ تائين هر ڪم ڪندو هو ۽ درگاهي مزورن سان گڏ ٻنا به وٺندو هو. سدائين پير اگھاڙا هوندا هئس. هن کي وڏيري ٿيڻ جو وڏو شوق هوندو هو. هن جي پيءُ کي ٻه ٽي ٻارا ٻنيءَ جا هئا. پڻهس جي هوندي هيءُ ٻنيءَ جو نالو به نه پيو وٺي سگھي. ان ڪري پيءُ جي مرڻ لاءِ ڌڻيءَ در ٻاڏائيندو رهندو هو ته جيئن هيءُ عيش واري زندگي گذاري سگھي. نيٺ سندس پيءُ به راهه رباني وٺي رمندو رهيو. هاڻ کيس چوڻ آکڻ وارو ڪير به نه هو. پيءُ جي ٽيجھي واري ڏينهن ئي هن ڀاءُ کي ڪن کڻائڻ شروع ڪيا ته کيس ٻني ورهائي ڏني وڃي. ڀاڻس هن کان سندس زمين جو حصو خريد ڪري ورتو. زمين کپائي گاڏين جي قافلي ۾ ڳوٺ پهتو. ڳوٺ وارن ڏٺو ته هڪ ڪار ۾ آڏو پاڻ ويٺو هو، باقي سمورين گاڏين ۾ رڳو ڊرائيور ويٺل هئا. ڳوٺ پهچي هن نئين ٽڪ جي رلهي خريد ڪئي ۽ ڳوٺ جي موالين جي عاليشان دعوت ڪئي، جنهن ۾ چرس ۽ ڀنگ جا دور هليا. پوءِ سرپور پيرين اگھاڙو ڪار تي چڙهيو. هاڻ هڪ ڪار ۾ پاڻ چڙهيل هو ۽ ٻي خالي ڪار سندس پويان هلي رهي هئي.
چي: ”ان ڪري ٻه ڪارون ڀاڙي ڪيون اٿم متان اوچتو هڪ گاڏي خراب ٿي پوي ته چڙهڻ لاءِ ٻي حاضر هجي.“
همراهه تر جا سمورا اوتارا ۽ مئخانا ڀيٽيندو وڃي سکر پهتو ۽ ٻنهي ڊرائيورن سان اچي هوٽل تي مانيءَ لاءِ ويٺو. هوٽل تي ويهندي ئي وڏيري رانجھن خان عرف سرپور سارئي بيري کي مرغي ڪڙهائيءَ جو آرڊر ڏنو. جڏهن ماني اچي وئي ته هن ڊرائيورن کي حڪم ڏنو:
”رڳو ٻوٽيون کائو، ڪو به رس مان گرهه نه ٻوڙي!“
مانيءَ مان فارغ ٿي جڏهن همراهه بل ڏيڻ لاءِ دخل تي ويو ته هوٽل واري کيس چيو:”مون پنهنجي ڄمار ۾ تو جهڙو وڏيرو نه ڏٺو آهي، پر تنهنجا پير ڇو اگھاڙا آهن ۽ هيءُ رلهي ڇو ويڙهي اٿئي؟“
رانجھن خان جواب ڏنس ته ”رلهي پَٽ تي وڇائڻ کان وٺي مٿان اوڍڻ تائين ڪم اچي سگھي ٿي ۽ هيءَ گودڙي اسان جو ڪفن به آهي، باقي سنڌ ڌرتي ماتا آهي، ان تي چپل يا بوٽ سان گھمڻ غيرت واري ماڻهوءَ جو ڪم ناهي!“ ائين چئي پنجابي فلمن جي اداڪار سلطان راهيءَ جي انداز ۾ ڪلهي تي رلهي ورائي هوٽل مان ٻاهر نڪتو. پوءِ سکر کان پنو عاقل، ڏهرڪي، گھوٽڪي، رهڙڪي صاحب ۽ ٻيا ٿيرت ڀيٽيندي جڏهن راڻيپور پهتو ته سندس پئسا پورا ٿي چڪا هئا ۽ اتان همراهه گداءُ ڪري وين ۾ چڙهي سڳين شهر ۽ اتان 6 ميل ڪچي جو پنڌ جھاڳي ٻلهڙيجي پتڻ تي پهتو.
آخر ۾ همراهه هيروئن جو موالي ٿي ويو هو، جنهن ڪري کيس درگاهن تي رهڻ نه ڏنو ويندو هو. هاڻ سندس ٿاڪ ڏوڪري شهر جي فٽ پاٿ هئي. 2007ع ۾ نشي جي حالت ۾ هڪ گاڏيءَ جي آڏو اچي ويو، جنهن جي زوردار ٽڪر کيس اهڙي زندگيءَ کان مڪتي ڏياري ڇڏي.