گلاب پيرزادو : سوڀي جي سنگت ۾ رچي ريٽو ٿيل ڪميونسٽ اڳواڻ
گلاب پيرزادو 1946ع ۾ ٻلهڙيجيءَ ۾ علي گوهر پيرزادي جي گھر پيدا ٿيو. فقط پرائمري پنج درجا پڙهيو ۽ پوءِ چوراڻڪي واٽ ورتائين. گھڻو وقت تر جي چورن سان مقابلو ڪندي گذريس. هن جي دوستي واري ٽوليءَ ۾ وڏيرو بالڻ پيرزادو، خان محمد سومرو ۽ ٻيا شامل هئا، جن جي به وڏي ڳالهه هئي پر گلاب هنن کان گھڻو تيز هو. سندس خيالن ۾ تبديلي تڏهن آئي، جڏهن هن جي صحبت انور ۽ مير محمد سان ٿي. انور پيرزادو 60ع واري ڏهاڪي جي آخر ڌاري ڪامريڊ سوڀي جي صحبت ۾ آيو، جيڪو ان وقت پنهنجي ڳوٺ ٻنڊيءَ ۾ نظربند هو ۽ ڳوٺ کان ٻاهر انبن جو باغ سندس مسڪن هو. انور پيرزادو ساڻس ڪچهريءَ لاءِ رات جو سندس باغ ۾ ويندو هو. هونئن ته کيس ٻنڊيءَ تائين پهچڻ ۾ ڪو ڊپ ڊاءُ نه هو، پر هن لاءِ ديهه لانياري ۾ ويٺل ٻروچن جا ڪتا وڏو مسئلو هئا، جن کان کيس ڊپ ٿيندو هو ۽ انهن ڪتن جي خوف ڪري انور گلاب کي به پاڻ سان گڏ وٺي ويندو هو. اهڙي نموني ڪامريڊ جي صحبت ۾ اچي هيءُ به رچي ريٽو ٿي ويو.
1975ع ۾ گلاب پيرزادو ايئرپورٽ ڊولپمنٽ اٿارٽي موهن جو دڙو اسٽيشن تي ڪچي ملازم جي حيثيت سان ڀرتي ٿيو. ان وقت موهن جو دڙو هوائي اڏي تي ”اي ڊي اي“ پاران لينڊ اسڪپ پروجيڪٽ شروع ڪيو ويو هو، جنهن تحت کين ايئرپورٽ جي ڀرپاسي وڻ پوکڻا هئا، جتي في ملازم روزانو ست رپيا ڏنا ويندا هئا. جڏهن ته ڪراچي ايئرپورٽ تي اهڙا ملازم 9 رپيا ڏهاڙي کڻِي رهيا هئا. گلاب پيرزادي روزانو 2 رپيا وڌائڻ لاءِ اي ڊي اي ۾ هڙتال ڪرائي، جنهن تي کيس گرفتار ڪري ڏوڪري ٿاڻي تي رکيو ويو پر پورهيتن جي هڙتال ايئرپورٽ اتنظاميا کي منجھائي ماريو ۽ نيٺ انتظاميا مجبور ٿي سندن مطالبا مڃيا ۽ پهرين ڏينهن کان وٺي کين ڪراچيءَ جي حساب سان پئسا ادا ڪيا ويا ۽ گلاب پيرزادي کي گلن جا هار پارائي ڏوڪري ٿاڻي کان موهن جي دڙي آندو ويو. اهڙي ڪاميابيءَ کانپوءِ گلاب پيرزادي جي يونين لاڙڪاڻو ليبر فيڊريشن ۾ شامل ٿي وئي. هنن ڪچن ملازمن کي پڪو ڪرڻ لاءِ احتجاج شروع ڪيو، جنهن ڪري ايئرپورٽ مئنيجر سريلنڪا جي سفير کي اغوا ڪرڻ جي سازش تيار ڪرڻ واري الزام هيٺ گلاب کي گرفتار ڪرايو. هن جي گرفتاري تي لاڙڪاڻي جي پورهيتن سخت احتجاج ڪيو پر هن ڀيري ساڻس ڏوڪري ٿاڻي تي اهڙي حالت ٿي جيئن پتڻ تي اٺ سان ٿيندي آهي پر هاڻ ڪو ٻيو گلاب هو ۽ سندس ڀرجھلا سمورا پورهيت هئا جن انتظاميا کي ڳالهين ڪرڻ تي مجبور ڪري ڇڏيو ۽ نيٺ ايس ڊي ايم جي سربراهيءَ هيٺ ٻنهي ڌرين جي گڏجاڻي ٿي. گڏجاڻيءَ ۾ گلاب موقف رکيو ته ”ليبر لا مطابق ڪچا ملازم پڪا ڪيا وڃن.“ ايئرپورٽ انتظاميا جو چوڻ هو ته اسان وڻ لڳائي ڇڏيا آهن، جنهن ڪري اسان کي ايئرپورٽ تي ملازمن جي ضرورت ناهي. نيٺ ليبر لا مطابق 46 ملازمن کي اي ڊي ايم ۾ پڪو ڪيو ويو، جن کي بعد ۾ سول ايوي ايشن اٿارٽي ۾ ضم ڪيو ويو. 1980ع ۾ شهدادڪوٽ ٽيڪسٽائل ملز جي تالابندي ۽ صحافي منهاج برنا جي بک هڙتال جي حمايت ۾ ڳوٺ جي هڪ شاگرد علي مردان پيرزادي ۽ پورهيتن حسن ابڙي، حاڪم علي پيرزادي، لعل بخش ماڇيءَ سان گڏ گرفتاري ڏيندڙن ۾ منهنجو ٺپ اڻپڙهيل مامو غلام سرور پيرزادو به شامل هو، جنهن گرفتاري ڏيڻ وقت پلي ڪارڊ به ابتوجھليو هو. پوليس گاڏيءَ ۾ چڙهڻ وقت ساڍا ڇهه فوٽ قد رکندڙ منهنجي مامي وڏي واڪ نعرو هنيو، ”ڀيڄ پاڳارا، جيئي گلاب!“ اهڙي نموني گلاب پورا چار مهينا ڊسٽرڪٽ جيل خيرپور ۾ گھاريا.
گلاب پيرزادو ڪميونسٽ پارٽيءَ جو تڏهن کان ميمبر آهي، جڏهن پارٽي ڳجھي نموني ڪم ڪندي هئي ۽ پارٽيءَ جا ڪيترائي اڳواڻ روپوش هوندا هئا. چئني ايڪائن جا سمورا ڪميونسٽ اڳواڻ گلاب پيرزادي جا مهمان ضرور بڻيا آهن. ڄام ساقي، مير ٿيٻو، شهيد نذير عباسي، امداد چانڊيو، گھنشام پرڪاش، امر لال، حميده گھانگھرو، پروفيسر جمال نقوي ۽ اعزاز نذير تائين، ڪيترائي ڪميونسٽ اڳواڻ گلاب جي غريب خاني ۾ ڪجھه گھڙيون گذاري چڪا آهن.
سوويت يونين جي ٽُٽڻ کانپوءِ سمورا ڪميونسٽ وکري ويا پر گلاب جيئن جو تيئن ئي رهيو. سوويت يونين جي ٽُٽڻ کانپوءِ به هي لاڳيتو ڪميونسٽ پارٽيءَ جي پولٽ بيورو جو ميمبر رهندو آيو آهي. همراهه پارٽي طرفان روس، سينگاپور ۽ بنگلاديش جا دورا ڪري چڪو آهي. ڍاڪا کان واپسيءَ تي ٻڌايائين ته ”ڍاڪا ۾ اسان کي هڪ ميوزيم ڏيکاريو ويو، جنهن ۾ رڳو ماڻهن جون کوپڙيون ۽ انساني عضون جا هڏا پيل هئا ۽ اسان کي ٻڌايو ويو ته 1971ع ۾ البدر ۽ الشمس سان گڏجي پاڪستاني بندوق بازن سندن ايترا ماڻهو ماريا جو دفنائي دفنائي ٿڪجي پياسين... پوءِ انهن لاشن جي باقيات کي هن ميوزيم ۾ رکيو ويو.
گلاب پيرزادي ڪميونسٽ پارٽي، ٽريڊ يونين، سنڌ هاري ڪاميٽي سان گڏ سماجي تنظيم ڳوٺ سڌار سنگت ۾ به ڪم ڪيو. ڪيترائي ورهيه ان جو صدر رهيو. ساڻس ڪم ڪندڙ ساٿي اها شڪايت ضرور ڪندا آهن ته هي سي پي جي سيڪريٽري جنرل وانگر سمورا اختيار پاڻ وٽ ٿو رکي ۽ کين فيصلن ۾ شامل نٿو ڪري. اهڙن افعالن جي ڪري ڳوٺ سڌار سنگت ٻلهڙيجيءَ جي رجسٽريشن ختم ڪئي وئي ۽ هاڻي مهراڻ ويلفئير ايسوسيئيشن ٻلهڙيجيءَ جو قائم ٿيڻ کان وٺي اڄ تائين پريزيڊنٽ آهي ۽ اتي به ڪارڪنن کي ساڻس ساڳي شڪايت آهي. ڪجھه ماڻهن لاءِ گلاب اوتار جهڙي حيثيت رکندڙ آهي، البت ڪجھه ماڻهو ساڻس اختلاف رکندا آهن پر انهن کي به کانئس ڪا سڌي شڪايت نه هوندي آهي. گلاب جا سڀ ٻار جوان ۽ پنهنجي گھر تڙ وارا آهن. توڙي جو 68 ورهيه وهائي چڪو آهي، تڏهن به جوانن کان جوان لڳندو آهي. اڄ به ڪميونسٽ پارٽي ۽ سماجي تنظيم جي ڪم کان سواءِ سڄو ڏينهن ويساند نه هوندي اٿس، تنهن هوندي به اخبار ۽ ريڊيو لاءِ ٽائيم ڪڍي وٺندو آهي.