حافظ ميهر سامٽيو : اکين کان وڏو اندر جو سڄو
سندس اصل ڳوٺ ڳيريلي کان خيرپور جوسو ويندي درگاهه ڇتن شاهه بخاري سامهون آهي پر وڏيري امن سان دوستيءَ جي ڪري هو ٻلهڙيجي گهڻو ايندو هو ۽ مهينن جا مهينا رهيو پيو هوندو هو. ٻلهڙيجيءَ جي آسپاس وارن ڳوٺن جا ماڻهو به کيس صلاحي وٺي ويندا هئا. اسان جي ڪچي واري ڳوٺ ۾ پڻ اچي رهندو هو. علم ابجد جي به ڄاڻ هئس؛ ڳوٺ جا ماڻهو ڪتن، ڍڳن يا ڪڪڙن جا شوقين پنهنجي پکي يا جانور جو رنگ ڏسيندا هئس ته انهن کي ٻڌائيندو هو ته فلاڻي ڏينهن ۽ فلاڻي ٽائيم تي ميل رکندو ته فتح ٿيندي ۽ برابر ائين ئي ٿيندو هو.
چون ٿا ته پهريون ڀيرو جڏهن ٻلهڙيجي آيو ته جيڪي به ماڻهو ساڻس مليا، انهن جو وڏيرو اِمن ساڻس تعارف ڪرائيندو رهيو. جڏهن ميهر فقير لاءِ کيس ٻڌايو ويو ته هي صوفي فقير آهي ته هن ٺهه پهه چيس:“هن کي ڳائڻ بدران دڪان ڪڍي ٻار ڦرڻ گهرجن”. استاد علڻ جي هٿ ملائڻ تي هن پڇا ڪئي ته ”ابا هيءُ به اوهان جي ڳوٺ جو آهي؟“ جڏهن کيس ٻڌايو ويو ته هي استاد ڳائڻو آهي، تڏهن چوڻ لڳو، ”هي شخص توهان جي ڳوٺ ۾ آهي، پوءِ به توهان پاڻ ۾ ٺهيا ويٺا آهيو، سلام اٿوَ!“ هن استاد جا پار ٻڌائڻ شروع ڪري ڏنا:”بندرو، پاون ڇوٽو، نين ٿلهو بجرو، ڪنڌ ڪنو، گگرو... هن جي هوندي توهان جو رس رهاڻ ۾ هئڻ وڏي ڳالهه آهي!“ حافظ کان جڏهن پڇيوسين ته اوهان راڳ جي سکيا ڪنهن کان ورتي؟ تڏهن هن ٻڌايو ته هو هندن جي هڪ خيراتي اسڪول ۾ پڙهيو هو، جتي راڳ جي سکيا پڻ ڏني ويندي هئي. هونئن ته حافظ ڪيترائي راڳ ۽ راڳڻيون ڪري ويندو هو پر کيس سنڌي ٽوڙهيءَ تي دسترس هئي. جڏهن سنڌي ٽوڙهيءَ ۾ شاهه نصير ۽ مصري شاهه جون ڪافيون ڳائيندو هو ته ڪيترائي ماڻهو روئي ويهندا هئا.
تنهنجي سيف حسن، ڪيئي ڪامل ڪٺا،
صنعان ڪجا، سليمان ڪجا...
جي کيس تمام گهڻي فرمائش ڪئي ويندي هئي. هڪ دفعو حافظ ميهر سامٽئي سرور صاحب کي چيو ته ”آئون توکي علم ابجد سيکاريان؟“ سرور صاحب کيس پنهنجي مخصوص انداز سان چيو، ”حافظ سائين، اهي ابجد اوهين پاڻ وٽ رکو. توهان سان قرب آهي، محبت آهي، باقي ٻِي ڪنهن به شيءِ جي مونکي لوڙ نه آهي.“ ٻين ڪيترن ئي ماڻهن کيس ان لاءِ ستايو پر سڀن کي جواب ڏئي ڇڏيائين.
حافظ ميهر ڪڏهن ڪڏهن اسانکي مزاحيه ڪلام به ٻڌائيندو هو، جنهن ۾ ”مائي پوپري، توکي ڪير ماري، گلو ڏير ماري“ به شامل هو ۽ ان مهل هٿ جون تريون ۽ بغل وڄائي اهڙا آواز ڪڍندو هو جو مزو اچي ويندو هو. حافظ سال 1983ع جي آخر ڌاري وفات ڪئي، ان وقت سندس ڄمار اٽڪل 80 ورهيه هئي.