سري رامچندر جو بنواس
راجائن کي محلن ۾ رهندي يا آسماني سواريءَ تي جنت جو سير ڪندي جيڪا خوشي حاصل ٿئي ٿي انهيءَ جي ڀيٽ ۾ سندس زال طرفان سندس حقيقي سيوا مان حاصل ٿيندڙ خوشي ڪئين دفعا وڌيڪ ۽ اعليٰ هوندي آهي.
منهنجي محترم والد مونکي پنهنجي فرائض ۽ حياتيءَ جي اغراض و مقاصد بابت سڀ ڪجهه سيکاري ۽ سمجهائي ڇڏيو آهي. ان ڏِس ۾ وڌيڪ ڪا به ضرورت ڪانهي. يقنياً! آئون تو سان گڏجي بنواس اختيار ڪنديس جتي ماڻهو نه پر جهنگ جا جانور ئي رهن ٿا. اي منهنجا ڀتار! تو سان گڏ جهنگل ۾ رهندي به آئون ايتري ئي خوش گذارينديس جيتري خوشي مونکي اباڻي محل ۾ مُيسر هئي. آئون اصل روحاني اصولن موجب سواءِ ڪنهن لالچ ۽ لوڀ جي تو سان گڏ بن ۾ گهمندي تنهنجي سيوا ڪندي رهنديس. اي منهنجي حياتي جا مالڪ! جنهن صورت ۾ تون پنهنجي هيتري ساري رعيت جي حفاظت ۽ سار سنڀال لهي سگهين ٿو ته انهن سمورن ماڻهن جي ڀيٽ ۾ مون اڪيلي عورت جي حفاظت ڇو ڪو نه ڪري سگهندين. منهنجي عزم کي ڪير به مات ڪري نه سگهندو. بيشڪ اڄ آئون تو سان گڏجي بنواسي ٿينديس“. ائين پڪاريندي شري متي سيتا سري رامچندر کي ڀاڪر پائي بي اختيار روئڻ لڳي ۽ زهريلن تيرن سان زخمي ٿيل هاٿڻ وانگر سندس غزالي اکين مان لڙڪ نير جيئن وهڻ لڳا ۽ ڪنول جي پنکڙين تان ترڪندڙ پاڻيءَ وانگر ڏسڻ ۾ پي آيا. شهزاديءَ جو چوڏهين جي چنڊ جهڙو چهرو ڳڻتي ۾ مُرجهائجي ويو. هوءَ پاڻيءَ مان ڪڍي آندل ڪنول جيئن ڪومائجڻ لڳي ۽ بيهوش ٿي وئي.
تڏهن سري رامچندر کيس پنهنجي ٻکن ۾ کڻي هينئن چوڻ لڳو ته” اي ديوي! جيڪڏهن منهنجي جنت ۾ داخلا سبب توکي ڏک رسندو ته آئون انهيءَ جنت ۾ هرگز داخل ڪو نه ٿيندس. برهما وانگر آئون به مڪمل طور بي ڊپو آهيان ۽ تنهنجو هرطرح سان دفاع ڪري سگهان ٿو. تنهنجي خيال جي پوري خبر نه هئڻ ڪري هن سٽاڻي سفر جي تڪليفن کان بچائڻ خاطر توکي هتي ئي رهڻ لاءِ چيم، پر جڏهن تنهنجو اسرار ڏٺم ته نيڪ خصلت ۽ پنهنجي وقار موجب هاڻي توکي ڇڏي ڪو نه ويندس. اي سهڻي سيتا وڏن جي نِيَمَ موجب ئي تو سان ورتاءُ ڪندس ۽ تون به مون سان سورج ديوتا جي پتنيءَ وانگر گڏ رهج.
اي جنڪ راجا جي پياري ڌيءَ! آئون پنهنجي مرضيءَ سان بنواسي ڪو نه ٿو ٿيان پر پنهنجي پيرسن پيءُ جو حڪم مڃڻو اٿم. ڇو ته پُٽ تي اهو فرض ٿو عائد ٿئي ته هو پنهنجي مائٽن جو چيو مڃي. جيڪڏهن پيءُ جو حڪم نه مڃيم ته مور حياتي گذاري نه سگهندس. انسان جي تقدير هڪڙو ڳجهه آهي جنهن تي ڪنهن جو به وس ڪونهي. پر مائٽ ۽ مرشد حيات ۽ اسان جي اڳيان موجود آهن. انهن جو حڪم هر حالت ۾ مڃڻ گهرجي. ايشور، جيڪو خوشحالي، آنند ۽ ڌرم عطا ڪري ٿو. ان جي پوڄا ڪرڻ سان حاصل ٿيندڙ سعادت کان وڌيڪ ڪهڙي ڳالهه آهي؟ ان پوڄا سان ٻنهي جهانن ۾ حق جي بجا آوري ٿئي ٿي.
سچ، انسان دوستي، صدقو ۽ گهڻو خير خيرات مان ملندڙ ثواب مائٽن ۽ مرشدن جي حقيقي خدمت مان ملندڙ ثواب کان گهڻو گهڻو گهٽ آهي. جيڪي ماڻهو مائٽن ۽ مرشدن جي سچي سيوا ڪن ٿا. انهن کي علم، دولت، شهرت، عزت توڙي اولاد ۽ جنت پڻ انعام ۾ ملي ٿي. وٽن ڪا به ڳالهه ناممڪن ڪا نه هوندي آهي. اهي برهما ۽ ديوِتائن سان ملاقاتي ٿين ٿا. جتي سرود ۽ نفعي جي محفل جاري آهي هي نِيَم دائمي حق آهي ته پنهنجي مائٽن جو حڪم مڃيو. اهو ئي حق جو عمل آهي. اڳي خبر ڪا نه هُيم، پر هينئر تنهنجو اٽل فيصلو ڏسندي آئون به توکي پاڻ سان گڏ وٺي هلڻ گهران ٿو.
اهڙي ريت سري رامچندر پنهنجي زال سيتا ۽ ڀاءُ لڇمڻ کي ساڻ ڪري Dandaka forest ڊنڊڪ ٻيلي ڏانهن روانوٿيو ۽ ڪافي پنڌ ڪرڻ کان پوءِ گوداوري ندي جي ڪناري تي پنهنجو آستان اڏي رهڻ لڳو. ڪجهه ڏينهن گذرڻ کان پوءِ هڪڙي ڀوائتي ڏانئڻ سري رامچندر جي سونهن ۽ سوڀيا ڏسي مٿس ڇڪن ٿي پئي پر سري رامچندر کيس ڪو به مثبت جواب ڪو نه ڏنو. اٽلو کيس تڙي ڪڍيائين. ان جُٺ جو بدلو وٺڻ لاءِ ڏانئڻ جي ڀاءُ راوَڻ جيڪو لنڪا جي ديون۽ ڀوتن جو بادشاهه هو. تنهن سري رامچندر کي دوکو ڏيڻ لاءِ هڪڙي جن کي هرڻ جي روپ ۾ سري رامچندر جي آستان ڏانهن موڪليو. سري رامچندر ان کي ڏسي شڪار ڪرڻ چاهيو پر هرڻ پري ڀڄڻ لڳو ته سري رامچندر پنهنجي ڀاءُ سميت هرڻ جي پويان ويو. اهو وجهه وٺي راوڻ اڪيلي سيتا سان ملي کيس اغوا ڪرڻ جي اِرادي سان فقير جي ويس ۾ هڪ هٿ ۾ لٺ ۽ ٻئي ۾ ڪشتو جهليندي اچي شهزادي سيتا جي اڳيان سين هنئي. اهو نماشام جو وقت هو، جڏهن سج لٿي کان پوءِ منهن اونداهي ٿيندي آهي. هن وحشي راڪشش راوڻ کي ان مهل سيتا راڻي سانجهيءَ تاري وانگر ئي روشن ۽ حسين محسوس ٿي. هن ڀيانڪ راڪشش جي وارد ٿيڻ سان سموري ماحول تي سڪتو طاري ٿي ويو. هوا رڪجي وئي، پن لڏڻ بند ٿي ويا ۽ گوداوري درياء جو تيز وهڪرو به ڍرو ٿي ويو. چوڏهينءَ جي چنڊ جهڙي حسين چهري واري سيتا راوڻ کي رشي جي ويس ۾ پاڻ ڏانهن ويجهو ايندي ڏٺو ته بيحد حيران ۽ پريشان ٿي سراپجي وئي ۽ زمين تي پيل نرم پنن تي ويهي زارو قطار روئڻ لڳي.
راوڻ شري متي سيتا جي سونهن ڏٺي ته کيس ڪام ديوتا جي تير گهائي وڌو. ۽ هن جي سونهن جي ساراهه ڪندي کيس ڀنڀلائڻ لڳو ته اي سوني روپي ورن واري ريشمي ساڙي ۾ ملبوس تازن گلن جي چادرن سان آراسته لَڪشِمي ديوي آهين، يا ڪِرتي ديوي يا ڀُتي يا تون ڪاجل پري ته ڪا نه آهين؟ ايشور توکي ڪيڏي نه بي مثال سونهن عطا ڪئي آهي! پر ڇا توکي ڀولڙن، شينهن، بگهڙن، چراخن، رڇن، خطرناڪ چيتن ۽ ٻين جهنگلي جانورن جي وچ ۾ اڪيلي سر رهندي ڪو ڊپ ڊاءُ نٿو ٿئي؟ ڇا تون هتي هلندڙ مست هاٿين کان به نٿي ڊڄين؟ ٻڌاءِ ته تون ڪيرآهين؟ تنهنجو تعلق ڪنهن سان آهي ۽ خطرناڪ جانورن ۽ جنن ڀوتن سان واسيل هن اٿاهه ٻيلي ۾ تون اڪيلي ڪهڙي مقصد لاءِ رهين پئي؟
پنهنجي گهڻي تعريف ٻڌي سيتا راڻي برهمڻ نما راوڻ جي جوڳي آڌر ڀاءُ ڪئي ۽ کيس ويهڻ لاءِ چيائين، هٿ منهن ڌوئڻ لاءِ پاڻيءَ جو لوٽو آڻي ڏنائين تنهن کان پوءِ کيس سٺو طعام پيش ڪيائين. ان دوران کيس پنهنجي پتي ۽ ڏير جي اچڻ جي پڻ سخت چنتا ٿي، ڇو ته انهن کي ڪافي دير ٿي وئي هئي ۽ واپس ڪو نه پهتا هئا سيتاراڻي راوڻ کي پنهنجي هتي اچڻ جو قصو ٻڌايو ۽ پنهنجي ور جي گهڻي تعريف ڪيائين. اها ڳالهه راوڻ کي ڪا نه وڻي ۽ سيتا کي ڪاوڙ وچان جواب ڏنائين ته اي سيتا! آئون جنن ڀوتن جو بادشاهه راوڻ آهيان جنهن کان ماڻهو جن توڙي ديو ۽ ديوتا به ڊڄندا آهن. منهنجون ڪئين راڻيون آهن پر تنهنجي سونهن انهن سڀني کان سرس آهي. منهنجو خيال آهي ته تون مون سان گڏجي هل ته اهي سموريون زالون تنهنجي خدمت ڪن ۽ تون منهنجي پٽ راڻي ٿي رهه. لنڪا منهنجو ملڪ آهي جيڪو چوڌاريءَ سمنڊ جي پاڻيءَ سان گهيريل آهي. منهنجو محل لنڪا ۾ جبل جي چوٽيءَ تي اڏيل آهي. هن خطرناڪ ٻيلي مان نڪري مون سان اُتي هلي رهه. جيڪڏهن منهنجي ڳالهه مڃيندين ته پنج هزار نوڪر سدائين تنهنجي خدمت ۾ حاضر هوندا.
بي داغ ۽ نيڪ سيرت سيتا کي راوڻ جي بيجا ڳالهين تي سخت ڪاوڙ آئي ۽ کيس نفرت سان وراڻائين ته آئون مڪمل طور پنهنجي پربت وانگر اڏول ۽ بهادر پتي سري رامچندر جي حوالي آهيان جيڪو سمنڊ مثل، خاموش، اندر ديوتا جو همسر، ديوداس، درخت مثل عظيم، قامت ۽ سمورن اعليٰ گڻن سان نوازيل آهي. آئون ان بهادر پرش سان واڳيل آهيان. جنهن جو ڪوڙو ڪشادو، بازو ڀاري ۽ شينهن جهڙو ڦڙت ۽ عظيم ترين انسان آهي. منهنجو مڙس چوڏهين جي چنڊ جهڙو خوصورت صابر، بهادر، هڪ بادشاهه جو فرزند ۽ اعليٰ شخصيت جو مالڪ آهي. آئون ان سان ئي وفادار رهنديس. اڙي گدڙ! تون شينهڻ هٿ ڪرڻ جي سڌ ٿو ڪرين، پر تون ته سج جو ڪو ڪرڻو به پڪڙي نٿو سگهين. اڙي نڀاڳا! تون راگهوءَ جي پتنيءَ کي اغوا ڪرڻ ٿو گهرين. ڄڻ ته سونا وڻ ڏسي ڀنڀلجي پيو آهين ۽ بکايل شينهن وانگر ڏند پيو ڏيکارين ۽ نانگ وانگر زهر پيو اوڳاڇين. تنهنجي خواهش جبل تريءَ تي کڻڻ، زهر پيئندي سڪون حاصل ڪرڻ، اکين ۾ سُيون هڻڻ ۽ زبان سان تکي ڪاتي ڇٽڻ وانگر صفا احمقانه آهي.
مونکي اغوا ڪرڻ تنهنجي لاءِ ڳچيءَ ۾ پٿر ٻڌي سمنڊ پار ڪرڻ، سج، ۽ چنڊ هٿ ۾ جهلڻ، جبل جيڏي باهه پنهنجي پاند ۾ پائڻ ۽ ڪوڪن ڪلن جي تخت تي هلڻ جي برابر ٿيندو.
سري رامچندر جي شخصيت ۽ تو ۾ شينهن ۽ گدڙ، سمنڊ ۽ نالي، سون ۽ لوهه، شاهين ۽ ڪانگ، مور ۽ بدڪ، هنج ۽ ڳجهه ، هاٿي ۽ ٻليءَ، امرت ۽ رَٻُ ۽ سندل ۽ مٽي جيترو فرق آهي. تون مون کي کڻي ويندين، پر جڏهن منهنجي ماهر ڪمان گر ۽ اندر ديوتا جي همسر ۽ مهان مڙس کي معلوم ٿيو ته جيئن مکڻ ۾ ڪِريل مک مکڻ کائي نه سگهندي آهي، تيئن تون به مون کي مات ڪري نه سگهندين. راوڻ کي ائين چوڻ بعد هوءَ خوف وچان ڏڪڻ لڳي.
اها حالت ڏسي راوڻ سيتا کي وڌيڪ ڊيڄارڻ لاءِ پنهنجي نالي ناموس، شهرت، هيبت ۽ طاقت جون ڳالهيون ڪرڻ لڳو ۽ پنهنجي بڇڙي ۽ هيبتناڪ صورت بنائي چيائين ته اي عورت شايد تو کان عقل ڇڏائي ويو آهي، تو منهنجا ڪارنامه ڪو نه ٻُڌا آهن ڇا؟ آئون خلا ۾ بيهندي ڌرتيءَ کي به کڻي سگهان ٿو. سمنڊ جو سمورو پاڻي پي ۽ موت کي به ماري سگهان ٿو. آئون پنهنجي شافٽ (عصا) سج ۾ کوڙي سگهان ٿو. ائين چوندي هن نهايت ڀوائتي ۽ بڇڙي شڪل اختيار ڪئي. سندس اکيون برجنسي ٽانڊا ٿي پيون. هو ڏهن سِسِين ۽ ويهن ٻانهن وارو ڀوائتو ديو ٿي سيتا کي ڪاوڙ مان گهورڻ لڳو. رت ٻڏل ڪپڙا اوڍيل راوڻ سيتا کي چوڻ لڳو ته اي حسينه! جيڪڏهن تون اهو ور هٿ ڪرڻ ٿي چاهين جيڪو ٽنهي جهانن ۾ مقبول ۽ مشرف آهي ته تون منهنجي اڳيان آڻ مڃ، آئون ئي تنهنجو مناسب مڙس ٿي سگهان ٿو. تنهنڪري تون هلي منهنجي خدمت ڪر. آئون توکي ڪو به ڏک ڪو نه ڏيندس پر وڏي عزت بخشيندس، تون پنهنجو سمورو وجود ۽ هستي مونکي ارپي ڇڏ. جنهن ماڻهوءَ کان راڄ ڀاڳ کسي کيس جلاوطن ڪري ڇڏيائون، جيڪو جهنگ جي جانورن سان گڏ رهندي پنهنجي حياتيءَ جا فقط ڏينهن پيو ڳڻي تنهن سان تنهنجو ڪهڙو ناتو ٿي سگهي ٿو. ائين چوندي راوڻ سيتا تي ائين ڇانئجي ويو، جيئن عطارد سانجهي تاري تي! هن کاٻي هٿ سان سيتا کي وارن ۾ جهليو ۽ ساڄي هٿ سان سٿرون سوگهيون ڪيون. ان سَمي راوڻ جي ڀوائتي ۽ مڇريل صورت ڏسي سمورا جهنگ جا جانور خوف وچان اتان ڀڄي ويا ۽ سون جي ٺهيل گاڏي اچي بيٺي جنهن ۾ خچر جوٽيل هئا. سيتا کي ٻکن ۾ ڪري راوڻ گاڏي ۾سوار ٿي لنڪا روانو ٿي ويو.
پويان سري رامچندر شڪار تان موٽي اچي ڏسي ته سيتا موجود ڪانهي، ان ڳالهه کيس سخت حيران ۽ پريشان ڪري وڌو ۽ سندس سُک ڦٽي پيو. پنهنجي ڀاءُ لڇمڻ کي ساڻ ڪري ان جي ڳولها ۾ جنبي ويو. جهنگل توڙي جبل ۾ ڳولها رکيائين. نيٺ هڪڙي هنومان نالي همٿ ڀرئي سريال ڀولڙي سامونڊي کاري ٽِپي لنڪا جي ملڪ ۾ داخل ٿي راوڻ جي محل ۾ وڃي سيتا کي ڏٺو. شري متي سيتا هنومان صاحب کي ڏسي خوش ٿي ۽ پنهنجي آزاديءَ لاءِ سري رامچندر کي چوائي موڪليائين. اها حقيقت معلوم ڪري سري رامچندر انهي کاريءَ تي پل ٻڌائي ڀولڙن جو وڏو لشڪر وٺي لنڪا ۾ داخل ٿيو ۽ شهر جو گهيرو ڪيائين. راوڻ جي جنن ۽ ڀوتن وڃي، اها حقيقت ساڻس ڪئي ته هو سخت ڪاوڙيو ۽ ماڙيءَ چڙهي جانچ ڪيائين ته واقع شهر چوڌاري دشمن فوج جي گهيري ۾ آهي. جيڪا مقابلي لاءِ تيار آهي. ڀولڙن جي هن تمام وڏي تعداد کي ڏسي راوڻ گهٻرائجي ويو ۽ چيائين ته هنن ٽپندڙ جانورن کي ڪيئن ٿو مات ڪري سگهجي. ائين چوندي هن سري رامچندر ۽ هن باندر نما فوج تي نظر وڌو. ان دوران سري رامچندر گهيرو سوڙهو ڪندو.محل ڏانهن وڌندو رهيو، جيڪو چوطرفان هيبتناڪ جنن ۽ ڀوتن جي مڪمل چوڪيءَ ۾ هو. شهر کي سينگاريل ڏسي سيتا کي ياد ڪري سري رامچندر کي هڪ وار شديد پيڙا محسوس ٿي. هن ڀانيو ته غزالي چشم واري شهزادي Janaka بادشاه جي سڪيلڌي ڌيءَ منهنجي ڪري هن مصيبت جو شڪار ٿي. ڳڻتين ۾ ڳري قنگهه ٿي وئي هوندي ۽ سيڄ جي بدران ٺلهي پٽ تي پيئي هوندي. اهي پور پچائيندي سري رامچندر پنهنجي فوج کي حڪم ڪيو ته دشمن تي سخت حملو ڪري کيس مڪمل طورتباهه ڪيو وڃي.
سري رامچندر جو اهو حڪم ٻڌڻ سان ڀولڙن جي فوج اڀ ڏاريندڙ نعرا هنيا ته اچو ته سروٽن، پٿرن، لتن ۽ مڪن سان هي شهر ڊاهي پٽ ڪريون نعرا هڻندي اهي جُدا جُدا ٽولين ۾ ورهائجندا ۽ وڌندا ۽ مذڪوره شين وسيلي ڀڃ ڊاهه ڪندا ويا ۽ ٿوريءَ دير ۾ ڪيترا ڪوٽ ۽ قلعا، جهان پناهون ۽ مورچا ڊاهي پٽ ڪري ڇڏيائون ۽ محل ماڙين جي چوڌاري بچاء لاءِ پاڻي سان ڀريل کاهيون، واري، سروٽن، پٿرن ۽ وڻن ٽڻن جي ڪاٺ سان ڀري ڇڏيائون، جيئن ته محلات آساني سان پهچي ان تي قبضو ڪري سگهجي. هيءَ لقاء ڏسي راوڻ پنهنجي ڀوتن واري فوج کي گهيرو ڪرڻ جو حڪم ڏنو جنهن تي رواڻ جي فوج نغارا، دهل شرنايون وڄائي ايترو ته هل هنگامون، ڪيو جو زمين آسمان هڪ ڪري ڇڏيو. آ سيب نما فوجي ڪنهن وقت وڄ وارا ڪڪر ته ڪنهن مهل ڪونجن جي قطارن وانگر پي ڏٺا. اهڙي طرح اڳيان پئي وڌيا. جهڙوڪ سمنڊ اٿلي پيو هجي. اها صورتحال ڏسي ڀولڙن واري فوج پڻ نعري بازي ڪري آسمان مٿي تي کڻي ڇڏيو ۽ سمورو وايو منڊل ٻنهي لشڪرن جي گوڙ هاٿين جي رڙين، گهوڙن جي هڻڪارن، جنگي رٿن جي ڦيٿن جي چيچاٽ ۽ديون جي گوڙ سبب نهايت هيبتناڪ ٿي پيو. ٿوري ئي دير ۾ ڀولڙن ۽ ڀوتن جي وچ ۾ اهڙي طرح خطرناڪ جنگ شروع ٿي جهڙي طرح آڳاٽي سمي ديوتائن ۽ راڪِشَشَنِ جي وچ ۾ لڙايون ٿينديون هيون. راوڻ جي جنن واري لشڪر، نيزن، ڀالن ۽ ڪهاڙين سان حملو ڪيو ۽ سندن مخالف ڌر وارن apes يعني خطرناڪ باندرن يعني وڏن ڀولڙن راڪششن تي پٿرن نُنهن ۽ ڏندن سان چڪ پائيندي حملو ڪيو ۽ ڀولڙن پنهنجي اڳواڻ جي نالي ”بجرنگ بليءَ جي جئي“ وارو نعرو لڳايو ان جي جواب ۾ راوڻ جي لشڪر پنهنجي بادشاهه جي فتح جو نعرو هنيو اهڙي ريت گهمسان جي جنگ رهي، جنهن ۾ ٻنهي ڌرين جا جانٺا جوان وڏي تعداد ۾ مارجي ويا هئا اهو حال ڏسي راوڻ پنهنجي گاڏي هلائيندي مخاطب ٿيندي وهشتناڪ صورت اختيار ڪندي چيو ته منهنجي ملڪ تي منهنجي وفادار جانبازن کي ماريندڙ رام ۽ سندس ڀاءُ لڇمڻ کي ماري ملڪ تان آزار ختم ڪندس. آئون رام کي ماري ٽڪر ڪندس جيڪو وڻ مثل آهي. سندس گل ۽ ميوو سيتا آهي ۽ پن ۽ ٽاريون سندس سپهه سالار سگريو ۽ ٻيا سپاهي آهن. ائين چوندو راوڻ پراسرار طاقت طور تمام وڏيون ڍاڍيون ڪندو سري رام تي حملا آور ٿيو. ته ڌرتي پڻ لرزي وئي ۽ حاضر سمورا جهنگلي جانور خوف ۾ هڄي ويا. راوڻ جادوءَ سان تيار ڪيل ميرانجهڙو خوفناڪ هٿيار هلائي ڀرپاسي موجود ڪئين ڀولڙا ماري وڌا ۽ باقي زنده هيڏانهن هوڏانهن ٿڙڻ ۽ لڪڻ لڳا. اها صورتحال ڏسي سري رام چندر خود راوڻ سان مقابلو ڪرڻ لاءِ تيار ٿي ويو. راوڻ ڀولڙن جي فو ج کي ماريندو اڳتي اچي ڏسي ته سري رام چندر پنهنجي ڀاءُ لڇمڻ سان گڏ اهڙيءَ اڏول هستيءَ وانگر مقابلي لاءِ منتظر آهي، جيئن وشنو ديوتا سان گڏ اِندر ديوتا گڏ هو. راوڻ کي سري رام آسمان جيترو اوچو ۽ وڏو ڏسڻ ۾ آيو ۽ کيس پاٽيا پيا ته هي شايد پنهنجي دشمن تي فتح حاصل ڪري ويندو. سري رام راوڻ کي ڏسي پنهنجي شاهي ڪمان تاڻي جيڪا اهڙي ته زبردست ۽ عاليشان هئي جنهن جو تير ڌرتيءَ کي به چيري ڇڏيندو هو.ائين هنن ٻنهي جوڌن جي ويڙهه چالو ٿي وئي جيئن اِندر ديوتا ۽ وِرتر راڪشش جي وچ ۾ ويڙهه ٿي هئي. هي ٻئي وڏا جنگجو، تجربيگار ۽ ماهر فوجي هئا. جيئن طوفان ۾ ٻه سمنڊ ٽڪر جي گهمسان پيدا ڪندا آهن. هنن پڻ جنگ ۾ اهڙو گهمسان پيدا ڪري وڌو.
راوڻ فولادي تيرن سان سري رام چندر جي نراڙ تي نشان ٻڌو پر سري رام چندر تي انهن جو ڪو اثر ڪو نه ٿيو ۽ هو ميدان ۾ اڏول ٿي بيٺو رهيو. اهي تير سري رام چندر کي ڪنول جي گلن جي هار وانگر گلي ۾پئجي ويا. سري رام چندر جواب ۾ ڪمان سان راوڻ تي ڪجهه تير اڇلايا پر کيس ڪو زخم ڪو نه رسيو ۽ اهو شاهي ڪڪر وانگر بيٺو هو. تنهن تي سري رام چندر وڌيڪ زهري تيرن سان راوڻ تي ٻيو حملو ڪيو، پر هن پنهنجي جادوءَ جي زور تي انهن کي به ناڪاره ڪري ڇڏيو ۽ غصي ۾ اچي جادوءَ وارن اهڙن تيرن سان سري رام چندر تي حملو ڪيو جن جون نوڪون مختلف جانورن جهڙوڪ شينهن، چيتن، گدڙن، بگهڙن، سوئرن، گڏهن، ڳجُهن ۽ خطرناڪ آبي جانورن جي سِسين جهڙيون هيون، سري رام چندر انهن جادوءِ وارن هٿيارن کي تباهه ڪرڻ لاءِ انهن کان به وڌيڪ طاقتور هٿيار جن ۾ سج، تارن ۽ ٻين گرهن جيتري طاقت ۽ آگ هئي، سان حملو ڪيو ته راوڻ جا سمورا حيواني صورتن وارا تير فضا ۾ تباهه ۽ برباد ٿي ويا، اهو لقاء ڏسي سُگرئي جي اڳواڻي ۾ سمورا بهادر ۽ جادوگر ڀولڙا سري رام چندر جي چوڌاريءَ گهيرو ڪري اچي بيٺا ۽ سندس حق ۾ فتح جا نعرا هڻڻ لڳا، پر جنگ اڃا ختم ڪانه ٿي هئي ۽ نهايت خطرناڪ صورت اختيار ڪري وئي، ڀولڙن توڙي راڪششن واريون ٻئي فوجون هر قسم جي هٿيارن سان ليس پنهنجي ٻنهي اڳواڻن يعني سري رام چندر ۽ راوڻ تي نظرون کپائي خاموش ٿي بيهي رهيون، جيڪي هنن فوجن جي وچ ۾ سمورن هٿيارن سان ليس مقابلي لاءِ موجود هئا ۽ اک ڇنڀ ۾ وڏي بهادري ۽ ڏاهپ سان ويڙهه ۾ چالو ٿي ويا، سري رام چندر چيو ته آئون فتح حاصل ڪندس! راوڻ کي پاٽا پيا ته آئون پڪ مرندس! ٻنهي جوڌن جهيڙي ۾ ڪا ڪسر ڪانه ڇڏي ۽ پوري طاقت سان وڙهيا ۽ تيرن ۽ ٻين هٿيارن کي ايتري ڪثرت سان استعمال ڪيائون جو سمورو آسمان انهن هٿيارن سان ڍڪجي ويو.
سري رام چندر ۽ راوڻ ٻنهي هڪ ٻئي جي جنگي گهوڙن کي وڏي تعداد ۾ تيرن سان ماري ڇڏيو، اهڙي طرح جنگ چوٽ چڙهي وئي فتح حاصل ڪرڻ لاءِ ٻنهي سردارن جان جي بازي لڳائي ڇڏي، راوڻ پنهنجي هار محسوس ڪندي ڪاوڙ ۾ غرق ٿي ويو.
جنگي سردارن جون گاڏيون هلائيندڙ جنگ جي ميدان ۾ پنهنجي ڪاريگريءَ سان چڪر ڏيندا رهيا ۽ هي ٻئي جوڌا هڪ ٻئي تي ايتري گهڻي تعداد ۾ تير اڇلائڻ لڳا، ڄڻ ته ڪڪرن مان برسات ٿي پوي.
آخرڪار سندن گاڏيون اچي هڪٻئي کي ويجهيون ٿيون. تڏهن سري رامچندر راوڻ جي گاڏيءَ وارن چئن گهوڙن تي تير وسايا ۽ راوڻ وري مٿس تيرن سان حملوڪيو پر سري رام چندر اهي گسائي ويو ۽ ڏاڍي ڦڙتيءَ سان هڪڙو زهريلو تير راوڻ کي هنيائين جو ان جي هڪڙي سِسي ڪَپجِي پٽ تي ڪري پئي ته هن فلڪ ڪري سندس ٻي سِسي به ڪپي ٻه اڌ ڪري وڌي ته اوچتو هن جي ٽئين سِسي ظاهر ٿي ان کي به سري رامچندر ڌڙ کان ڌار ڪيو ته ان کان پوءِ راوڻ جون سئو کن ٻيون به سِسيون پيدا ٿينديون رهيون جيڪي هن ڪپيون، پر هو يعني راوڻ زمين تي ڪو نه ڪريو ۽ اڀو بيٺو رهيو.
انهيءَ وقت اِندر ديوتا جي گاڏي هلائڻ واري شخص سري رامچندر کي ٻڌايو ته سائين توهان پنهنجي اصل طاقت جو مظاهرو ڇو نٿا ڪريو؟ هن کي برهما ديوتا وارو هٿيار هڻو ته هي پورو ٿي وڃي ڇو ته هن جا ڏينهن پورا ٿي ويا. ديوتا انهيءَ جي پيشنگوئي ڪري ويا آهن.
سري رام چندر کي جيڪو هٿيار اگسٿ رِشيءَ ٻيلي واري آستان تي اچي سوکڙيءَ طور ڏنو هو. اهو اصل ۾ برهما ديوتا، اِندر ديوتا کي ٽنهي جهانن کي فتح ڪرڻ واسطي ڪامياب هٿيار طور عطا ڪيو هو. اهو هٿيار سائيز ۾ بربت جيڏو وڏو هو. ان جي نوڪ سج جهڙي ساڙيندڙ باهه واري هئي. ان هٿيار ۾ سمورا ڪيميائي مادا شامل هئا. ۽ ان هٿيار جو نشان ڪنهن صورت ۾ خطا نه ٿيندو هو. اهو هر جانور جهڙوڪ گهوڙي، هاٿي توڙي ٽڪريءَ کي به چيري ڦاڙي ڇڏيندو هو. ماڻهو ته ان جي اڳيان خصيص چيز هو.
سري رام چندر جڏهن هيءَ هٿيار پنهنجي ڪمان ۾ لڳايو ته سمورا ساهه وارا خوف ۾ هڄي ويا پر ڌرتي لرزڻ لڳي. سري رام چندر پنهنجي پوري طاقت سان ڇوڙيو ته اهو کنوڻ واري تيزيءَ سان راوڻ جي ڇاتيءَ ۾ کپي ويو ۽ رت سان ڀرجي ويو، جڏهن رت وهڻ سان راوڻ مري ويو ته پوءِ اهو هٿيار واپس پنهنجي ئي تير ڪش ۾ اچي بند ٿيو.
راڪششن يعني راوڻ جي فوجين جڏهن کيس مئل حالت ۾ پٽ تي پيل ڏٺو ته مُنهن ڪري وٺي ڀڳا ۽ هر طرف کان ڀولڙا به سندن ڪڍ لڳا ۽ کين ڀڄائي ڇڏيائون.
جنن ڀوتن ۽ ديون جي اڳواڻ راوڻ کي ماري سِري رام چندر پنهنجي خاندان جي عزت برقرار رکي. سُگرئي، انگد ۽ بيشن جي مراد پوري ڪئي ۽ ظالم دشمن تي فتح حاصل ڪئي ۽ پنهنجي راڄ ۾ سرخرو ٿيو. امن قائم ٿيو، هوا صاف ٿي چڱيءَ پر گهُلڻ لڳي، اخلاقي قدر بحال ٿيا ۽ وقت جو ستارو عروج تي رسيو.
پوءِ سري رام چندر سيتا کي گهرايو ۽ جڏهن هوءَ سندس ڀرسان نماڻي ۽ اٻاڻڪي ٿي اچي بيٺي تڏهن انهيءَ سان مخاطب ٿيندي پنهنجي دل واري ڳالهه ظاهر ڪندي سري رام چندر چيو ته اي مان واري شهزادي! مون پنهنجي دشمن کي ميدان جنگ ۾ مات ڪري توکي وري حاصل ڪري ورتو آهي. صبر ۽ ڌيرج ۾ جيترو به ڪم ٿي سگهيو اوترو مڪمل ڪيو اٿم، ڪاوڙ لهي وئي اٿم، ڇو ته منهنجي عزت تي هٿ کڻندڙ کي ماري مات ڪري ختم ڪري ڇڏيو اٿم. اڄ منهنجي خوبي ظاهر ٿي آهي. جدوجهد ڪامياب ٿي آهي. وچن پورو ڪيو اٿم، هاڻي آئون آزاد آهيان. تقدير جي فيصلي موجب ظالم راوڻ هٿان تنهنجو اغوا ٿيڻ ۽ مون کان تنهنجي وڇوڙي کي هاڻي درگذر ڪري ڇڏيو اٿم.
جيڪي ماڻهو ٻڏتر جو شڪار هئڻ ڪري پر عزم ٿي پنهنجي عزت تي حملو ڪندڙن کان جوڳو بدلو نٿا وٺن. تن وٽ هيتري گهڻي قوت ۽ ثروت ڪهڙي ڪم جي! سري رام چندر کي ماڻهن جي چوٻول سبب پريشان ۽ هن طرح ڳالهائيندو ڏسي سيتا به ڏک ۾ ڏري پئي ۽ سندس غزالي اکين مان لڙڪن جون لارون چالو ٿي ويون. پوءِ ڀولڙن ۽ راڪششن جي موجودگيءَ ۾ ويڙهيل ڪارن وارن ۽ ڪنول جي پنکڙين جيڏين وڏين اکين واري سيتا کي مخاطب ٿيندي سري رام چندر چيو ته هڪ انسان جي حيثيت ۾ پنهنجي وس آهر جيڪو ممڪن هوندو آهي. ائين ڪندي منهنجي عزت جو ڀرم رکيو اٿم. جيئن پهچ کان پري ڏاکڻو ملڪ اگسٿ بزرگ جي دعا سان وري کٽيو آهي. تيئن توکي پڻ حاصل ڪيو ويو آهي، ان تي توکي خوش ٿيڻ گهرجي ۽ هي پڻ معلوم هجي ته پنهنجي دوستن ۽ ساٿين جي مدد سان ڪامياب ٿيل جنگي مهم خير سان پوري ٿي، اها فقط تنهنجي ڪري جوٽي ڪا نه هئي ان جا ٻيا به اهم سبب هئا منهنجي ذاتي بيعزتي ۽ منهنجي خاندان تي بيحرمتيءَ جي لڳل داغ سبب خبردار هوس تنهنڪري دشمن سان جنگ ڪرڻ ۽ بدلو وٺڻ اڻٽر هو.
مون کي تنهنجي پاڪدامنيءَ ۽ ورتاء بابت شڪ ۽بي اعتباري ٿي پئي آهي. تنهنجو منهنجي اڳيان حاضر رهڻ سان مونکي ايتري تڪليف ٿي آهي. جيتري تڪليف اکين ڏکندڙ ماڻهو کي بتي اڳيان رکڻ سان ٿيندي آهي. تنهنڪري آئون توکي موڪل ٿو ڏيان ته تنهنجي اڳيان ڏهه ئي ڏِسون موجود آهن تون جيڏانهن به چاهين وڃي سگهين ٿي. منهنجو توسان هاڻي ڪو به تعلق نه رهندو، ڇو ته جيڪا عورت ڪنهن غير جي حرم ۾ رهي هجي، تنهن کي ڪو عزت وارو ماڻهو پاڻ وٽ وري ڪيئن رهائڻ قبول ڪندو. تون راوڻ جي هنج ۾ رهي چُڪئين، تنهن کي، آئون جيڪو عظيم خاندان جو فرد آهيان. ڪهڙيءَ پَرِ گناهن کان پاڪ بنائي پاڻ وٽ رهايان. راوڻ کان توکي موٽائڻ وارو مقصد مون پورو ڪيو. باقي هاڻي تو سان واسطو نه رهندو. تون جيڏانهن وڻئي هلي وڃ. تون پنهنجي مرضيءَ سان منهنجي ڀائرن لڇمڻ، ڀرت، شتروگهن يا سُگرئي يا بيشن يا راڪشش مان جنهن ڏانهن به وڃڻ چاهين هلي وڃ.
يقيناً راوڻ تنهنجو بي مثل قدرتي حسن ڏسي توکي اغوا ڪيو ۽ پنهنجي محل ۾ رهايو ته پوءِ تنهنجي عزت جوڀرم به ڪونه رکيائين. سيتا، جنهن سان اڳي هميشه پيار ۽ خوشيءَ سان ڳالهايو ويندو هو ۽ سندس تمام گهڻي تعظيم ڪئي ويندي هئي. تنهن سان جو سندس ڀائيندڙ ۽بيحد پيار ڪندڙ وَرَ هيڏي مجموعي سامهون وڏي تعدي ڪئي ۽ تياڳ ڏيڻ جو اعلان ڪيو. تنهن ڳالهه کيس نهايت گهائي وڌو هو ۽ بي اختيار روئڻ لڳي ۽ ڏڪڻي وٺي ويس. سندس پتيءَ جي لفظن تيرن مثل سندس دل گهائي وڌي ۽ هوءَ شرم ۾ ٻڏي وئي.
خوف ۾ ڏڪندي ڪنبدي سري رام چندر سان مخاطب ٿيندي چيائين ته اي سورهيه پرش! تون مونکي عام ماڻهن وانگر خصيص عورت کي چئجندڙ ناروا لفظ ڇوٿو ڳالهائين؟ اي جوڌا آئون ساک سان چوان ٿي ته هر طرح ستي جتي ۽ تنهنجي عزت جي لائق آهيان. افسوس! جو ٻين عورتن جوڪردار ڏسي مون کي به انهن وانگر سمجهي مون تي اعتبار نٿو آڻين. منهنجي قسمت ۾ ائين هو سو ٿيو. باقي تون مون کي سڃاڻين ٿو ته آئون ڪا خوشيءَ سان هن ظالم سان ڪا نه آئي هيس. بت منهنجو واقع بند ۾ هو، پر دل ۽ دماغ ۾ تنهنجي وفا ۽ پيار هو. هڪڙي قيدياڻي جي حيثيت ۾ آئون وڌيڪ ڀلا ڇا ٿي ڪري سگهيس.
تو سان گڏ رهندي مون تو سان جنهن پر پيار ڪيو، پاڻ وٽ ان جوپڪو ثبوت هوندي به اڄ تون مونکي نٿو سُڃاڻين. تنهنجي ان ناروا رَوَش مونکي ناقابل تلافي ڏک رسايو آهي. تو جڏهن پنهنجو جنگي جوڌو هنومان صاحب خبر چار وٺڻ لاءِ لنڪا موڪليو هو. تو تڏهن مون کي قبولڻ کان انڪار ڇو ڪو نه ڪيو ۽ ائين چوائي ڇو نه موڪليو. جيڪڏهن تون انجي هٿان مونکي ڇڏي ڏيڻ جو نياپو پهچائين ها ته آئون جيڪر انهيءَ وقت ئي ان جي اڳيان پاڻ کي ماري ڇڏيان ها ۽ توکي هيڏي ساري جنگي مهم هلائڻي نه پوي ها ۽ نه وري تنهنجي هزارين سپاهين ۽ دوستن جي زندگين جو نقصان ٿئي ها. اي شينهن مڙس! طيش ۾ اچي هڪ عورت جي خلاف غلط فيصلو ڪري تو هڪڙي خصيص ماڻهوءَ جو ڪردار ادا ڪيو آهي. سمورن ماڻهن سان گڏ تون مون کي سُڃاڻين ٿو ته آئون پڻ Janaka خاندان جي عظيم نالي سان سڏجان ٿي ۽ ڌرتي ماتا جي ڄائي آهيان. تنهن هوندي به تو منهنجي عزت ۽ عصمت جو ڪو به قدر ڪو نه ڪيو. پنهنجو ننڍپڻ ۾ ئي هڪٻئي جو ٿي وڃڻ. منهنجو تو سان محبت وارو سڀاء ۽ قرب تو پنهنجي انا جي نذر ڪري ڇڏيو.
سيتا، رام چندر کي چوندي ۽ روئندي رهي. نيٺ سندس حيران ۽ پريشان ڏير لڇمڻ کي چيائين ته مون سان ٿيل ستم ظريقي جو هاڻي فقط هڪڙو ئي علاج آهي ته توهان باهه جو وڏو آڙاهه ٻاريو ته آئون هن مجموعي اڳيان پاڻ کي ساڙي ماري ڇڏيان. ڇوته تنهنجي ڀاءُ جي هنن ميهڻن ۽ طعنن مون کي هونئن به تباهه ڪري ڇڏيو آهي. تنهنڪري آئون اهي تهمتون برداشت ڪري جيئري رهي نٿي سگهان.
شري متي سيتا جا اهي لفظ ٻڌي في الحال ته لڇمڻ خوف ۾ هڄي ويو پر پاڻ سنڀالي پنهنجي ڀاءُ سري رام چندر ڏانهن سواليه نگاهن سان ڏسڻ لڳو ته جيئن سندس ان رٿ جي تعميل ڪندي آڙاهه تيار ڪرايو وڃي. اگني تيار ٿيڻ دوران سري رام چندر ڪاوڙ ۾ ايترو ته غضبناڪ ٿي بيٺو هو جو سندس لشڪر ۽ دوستن يارن مان ڪنهن به شخص کي ساڻس ڳالهائڻ جي جرائت ڪا نه ٿي سگهي. ايتري قدر جو منجهس نهارڻ جي به ڪنهن ۾ همٿ ڪا نه هئي.
جڏهن آڙاهه تيار ٿي ڌڳڻ لڳو تڏهن شري متي سيتا حيران ۽ سرگردان سري رام چندر جي چوڌاري ڦيرا ڏيندي برهمڻ ۽ ديوتائن جي پرارٿنا ڪندي، ٻئي هٿ جوڙي اچي مچ وٽ بيٺي ۽ چوڻ لڳي ته اي سمورن ساهه وارن تي شاهد رهڻ وارا اگني ديوتا جيتوڻيڪ منهنجي دل ۾ سري رام چندر لاءِ ڪڏهن به بي وفائي جو خيال پيدا ڪو نه ٿيو آهي. پر هو مون کي هاڻي داغدار ۽ عيبدار سمجهي ٿو. جڏهن ته آئون بلڪل سَتي جتي آهيان. تنهنڪري اي جهانن کي ڄاڻندڙ اگني ديوتا منهنجو ڀرم رکندي منهنجي مڪمل حفاظت ڪج ڇو ته آئون هاڻي فقط تو ۾ ئي اميد رکي پاڻ کي تنهنجي حوالي ڪريان ٿي. اهي لفظ چوندي آڙاهه کي ڦيرا ڏيندي سيتا پاڻ کي اوچتو مڇ ۾ اڇلائي وڌو. سيتا جو مچ ۾ گهڙڻ وارو دکدائڪ نظارو سمورن حاضرين ڏٺو. جنهن ۾ ٻار توڙي ٻڍا پڻ شامل هئا ۽ ائين ٿي ڀانئيو ڄڻ ته سيتا سون مثل باهه جي ڪوٺاري ۾ڪندن ٿيڻ لاءِ پاڻ کي اگنيءَ ۾ اڇلائي وڌو. ڏسڻ وارن ڏٺو ۽ انهن کانسواءِ برهمڻ رشين ۽ ديوتائن پڻ ڏٺو ته هن غزالي چشم خوش قسمت عورت اگني ديوتا کي پنهنجي جان جو نذرانو ڀليءَ ڀت پيش ڪيو.
تڏهن اگني ديوتا Paraka سري رام چندر سان مخاطب ٿيندي چيو ته اي رام چندر هي سيتا راڻي هر عيب کان پاڪ آهي ۽ ڳالهه، سونهن توڙي نظر جي لحاظ کان ڪنهن به طرح هيءَ تنهنجي خوبين جي برابر آهي، هي پنهنجي مرضيءَ سان نه پر اڪيلي هئڻ جي صورت ۾ راوڻ هن کي زوريءَ اغوا ڪري ويو هو. جنهن کي پنهنجي جادوئي طاقت جو غرور هو. شهزادي جنهن وقت راوڻ جي محل ۾ ڏائڻين ۽ جنڙين جي پهري هيٺ نظر بند هئي. تڏهن به دل ۾ تنهنجي نام جو ورد پئي ڪيائين ۽ تنهنجي آسري تي رهي هئي. انهن بڇڙين عورتن کيس عيش عشرت جون ڪيتريون ئي لالچون ڏنيون ۽ انڪار ڪرڻ جي صورت ۾ کيس اذيتون ڏيڻ جون ڌمڪيون ڏنائون، پر راوڻ جو ڪو به خيال دل ۾ نه آندائين ۽ هر وقت تنهنجي ئي خيالن ۾ محو رهندي هئي. هيءَ مڪمل طور تي پاڪ ۽ صاف ۽ ستي جتي آهي. منهنجو توکي حڪم آهي ته سيتا کي پاڻ سان رهائي ۽ ڪنهن به قسم جو طعنو ۽ تنقيد نه ڪئي وڃي.
اگني ديوتا جي هنن لفظن سري رام چندر جي دل خوشيءَ سان ٽمٽار ڪري ڇڏي ۽ هن سَرهائيءَ واري جهلڪ ڏيکاريندي اگني ديوتا کي وراڻيو ته ماڻهن جي عام نِيَم موجب سيتا جي لاءِ اهو ضروري هو ته هوءَ ڏاگهه چڙهي پاڻ کي سچو ثابت ڪري، ڇو ته هوءَ ظالم راوڻ وٽ ڪافي عرصي تائين قيد هئي. جيڪڏهن آئون کانئس اهو امتحان نه وٺان ها ته ماڻهن کي اها ڳالهه ڪرڻ ۾ ڪا به هٻڪ ڪا نه ٿئي ها ته مهان راجا دسرٿ جو اشراف پُٽ به ڪام ديوتا جي تير جو شڪار ٿي جَنَڪي يعني سيتا کي ساڻ رکيو ويٺو آهي. مون کي يقين هو ته مون کانسواءِ سيتا جي دل ۾ ٻئي ڪنهن جي لاءِ ڪا به جاءِ ڪانهي ۽ راوڻ هن جي دل وٺڻ جي هرگز لائق نه هو. ڇو ته سيتا جي پاڪدامني خود ان جي نگهبان هئي. پوءِ سمنڊ کڻي اٿلي پوي، پر هوءَ پنهنجو ست سلامت رکڻ جي خود ئي قابل آهي. تنهنڪري سموري خود سري ۽ هٺ جي باوجود جيئن ڪنهن آگ جي شعلي کي جهلي نه سگهيو آهي. اهڙي طرح راوڻ پڻ مائٿلي يعني سيتا کي ويجهو وڃي نه سگهيو. هي پاڪيزه عورت مون کانسواءِ ڪنهن به ٻئي شخص سان وابسته ناهي. هوءَ مون سان ائين گڏ آهي. جيئن سج سان سندس روشني گڏ هوندي آهي. هن جي پاڪيزگي پڌري آهي. آئون کيس هڪ عظيم سورميءَ طور خراج عقيدت پيش ڪريان ٿو. مون تي اهو نهايت واجبي ٿيندو ته آئون اوهان سمورن جهانن جي حاڪم ديوتائن جي هدايت ۽ سهڻي صلاح کي مان ڏيان.
راوڻ تي حاصل ڪيل فتح ۽ سيتا کي پاڪيزه عورت جي حيثيت ۾ وري حاصل ڪرڻ سان خوشيءَ ۾ ٽمٽار سري رامچندر پنهنجي عظيم مقصد جي سلسلي ۾ پوڄا پاٺ ۽ ٻيون ڌرمي رسمون ادا ڪيون ۽ سيتا ساڻ ڪري پنهنجي وطن ڏانهن راهي ٿيو.