ويٽنام جي آزاديءَ جي جنگ

ويهين عيسوي صدي شروع ٿيڻ کان ترت پوءِ ويٽنام ۾ هڪ جديد قومي تحريڪ شروع ٿي، جنهن جو مقبول اڳواڻ، فان بوئي چائو هو. تنهن جي اُسرڻ سان روايتي حزب اختلاف، جديد قوم پرست قيادت خاطر راهه عمل هموار ڪئي. انهيءَ جديد قوم پرست قيادت ويٽنام تي فرانس جي سامراجي تسلط کي ته رد ڪيو، پر مغربي افڪار، سائنس ۽ ٽيڪنالاجيءَ کي قبول ۽ اختيار ڪيو. روايتاً شاهه پسند هئڻ جي باوجود، چائو پنهنجي دور جو هڪ جديد مفڪر هو ۽ سندس عزم هو ته ويٽنام هڪ جديد، ترقي پسند ۽ آزاد رياست جي صورت اختيار ڪري. چائو، ملڪ جي سربراهي لاءِ ويٽنام جي اڳوڻي شاهي خاندان جي هڪ برجستي فرد شهزادي چئونگ ڊِي کي چونڊيو. سن 1905ع ۾ چائو جپان ويو. تنهن جي پويان شهزادو چُئونگ به 1906ع ۾ اوڏانهن ويو. ويٽنام کي جديد بنائڻ ۽ آزاد ڪرائڻ خاطر، هنن گڏجي جپان ۾ هڪ تنظيم قائم ڪئي، تنهن ڪجهه سياستدان ۽ ڪئين سئو ويٽنامي نوجوان ، لڪچوريءَ جپان گهرايا، انهن کي جديد سائنسي ۽ سماجي علم سيکاريا ويا. کين سياسي تعليم، پرچار ڪرڻ جو هنر ۽ فوجي سکيا ڏني وئي چائو جي انقلابي لکڻين کان متاثر ٿي قوم پرست عالمن ۽ اديبن 1907ع ۾ هنوئي شهر ۾ هڪڙو خيراتي اسڪول کوليو، جيڪو جَلدِ ئي فرينچ مُخالف مرڪز جي صورت اختيار ڪري ويو، تنهن ڪري چند مهينن اندر سرڪار اهو اسڪول بند ڪرائي ڇڏيو. پر چائو جي ڪارڪنن، سن 1908ع ۾ فرينچ سامراج طرفان مڙهيل ڳرن ٽيڪسن خلاف، ملڪ جي مکيه شهرن ۾ عوام طرفان جلوس ۽ جلسا شروع ڪرايا. پُراڻن رواجن ۽ رسمن کي ترڪ ڪندي، ڊگهن وارن کي ڪترائڻ واري مهم شروع ڪئي وئي، ڇو ته ويٽنام ۾ عورتن وانگر مرد به ڊگها وار رکندا هئا. اها مهم ٿوري ئي وقت ۾ سموري ملڪ ۾ پکڙجي وئي ۽ ڪامياب ٿي. سرڪار جي خلاف احتجاج ڪندڙن ۽ خصوصاً احتجاج منظم ڪندڙ اڳواڻن ۽ سرگرم ڪارڪنن کي سَوَن جي تعداد ۾ گرفتار ڪري، منجهائن ڪجهه قتل ڪيا ويا. باقي گرفتار اڳواڻن ۽ ڪارڪنن کي پائولو ڪونڊور نالي ٻيٽ ۾ فرينچ سامراج جي قائم ڪيل ڪَنسَنَٽِريشَنَ ڪيمپ يعني تشدد گاهه يا اذيتناڪيءَ واري جيل ۾ قيد ڪيو ويو.جپان کي قرض ڏيڻ کان پوءِ فرانس جي سامراجي حڪومت جپان تي زور ڀريو، تنهن ڪري جپان 1910ع ۾ چائو ۽ شهزادي، چئونگ کي جپان مان نيڪالي ڏني، تڏهن اُهي وري چين ويا ۽ 1912ع ۾ اُتي ويٽنام جي جلاوطن عوامي حڪومت قائم ڪيائون ۽ شهزادو چُئونگ انهيءَ جلاوطن حڪومت جو صدر نامزد ڪيو ويو. فرينچن کان ويٽنام جي آزادي حاصل ڪرڻ خاطر، چائو ڪجهه مختلف قوم پرست ويٽنامي سياسي گروپن جو اتحاد به جوڙيو هو. انهيءَ صورتحال کان خائف ٿيندي، چيني موقعي پرست حڪمرانن کي برغلائي، فرينچ سامراجين چائو کي چين جي حڪومت هٿان ئي قيد ڪرايو،جيڪو ڏکڻ چين ۾ انقلابي ڌُر جي ڪاميابيءَ کان پوءِ 1917ع ۾ آزاد ٿيو ۽ اتي آزاديءَ جي جدوجهد جاري رکي، پر اها جدوجهد پهرين عالمي لڙائي جي خاتمي کان پوءِ تيزيءَ سان زوال جو شڪار ٿي وئي. 1925ع ۾ چائو کي فرينچ سامراجين جي ڇاڙتن، چين جي شهر شانگهائي مان اغوا ڪري، ويٽنام آندو، جتي سامراجي سرڪار کيس موت جي سزا ٻُڌائي، پر فرينچ گورنر جنرل، وارينِ موت جي سزا کي عمر قيد ۾ تبديل ڪيو ۽ کيس هِيُو شهر ۾ سندس گهر اندر نطر بند رکيو، جتي مسلسل پندرهن سال نظر بند رهندي، هو 1940ع ۾ گذاري ويو. چائو جي نظر بنديءَ دوران، قومي انقلابي تحريڪ کي هڪڙي ٻئي جلاوطن انقلابي جي رهنمائي حاصل ٿي، تنهن جو نالو نگويين ائي ڪُئو ۽ عرف يعني عام نالو هوچي مِنِهه هو، جيڪو هن سن 1940ع ۾ اختيار ڪيو هو. هوچِي مِنِهه جون 1925ع ۾ ئي ويٽنام جي نوجوان انقلابي طبقي تي مُشتمل هڪڙي انقلابي تنظيم قائم ڪئي هئي، جيڪا ويٽنام جي ڪميونسٽ پارٽيءَ جي مرڪز يا شهرڳ واري حيثيت جي حامل ٿي پئي. هوچِي مِنِهه 1912ع ۾ بحري جهاز جي مزدور يا خلاصيءَ جي حيثيت ۾ ويٽنام ڇڏيو ۽ 1917ع ۾ پئرس ۾ رهائش اختيار ڪرڻ کان اڳ، ڳچ مُلڪن جو سير ۽ سفر ڪيو هو. هن 1920ع ۾ فرانس جي ڪميونسٽ پارٽيءَ ۾ شموليت اختيار ڪئي ۽ عالمي ڪميونسٽ تحريڪ جي سلسلي ۾ ڪيترائي سال رُوس ۽ چين ۾ گذاريا. وقت جي ڳُجهين انقلابي تنظيمن ۾ سڀني کان وڌيڪ اثر انداز ٿيندڙ، پنهنجي انقلابي تنظيم جي تشڪيل کان پوءِ، هو سن 1930ع ۾ هڪ ٻئي سان مد مقابل، مختلف ڪميونسٽ گروپن منجهان ئي، تجربي جي بنياد تي ”اِنڊو چائنا ڪميونسٽ پارٽي“ ٺاهڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو. ويٽنام جي سامراجي حڪومت ۽ ملڪي غدار حاڪم طبقن جي اِستحصال ۽ ظُلم سبب ملڪ ۾ پيدا ٿيل هٿرادي ڏڪار خلاف، ڪميونسٽ پارٽيءَ جي اڳواڻيءَ هيٺ سموري هاري طبقي، مئي جي مهيني دوران سموري مُلڪ ۾ منظم احتجاج ۽ انقلاب برپا ڪري، ڪيترن ئي ظالم ڪامورن ۽ جاگيردارن کي قتل ڪري، ملڪ جي ڳچ پرڳڻن ۾ روسي انقلاب جي موافق سوويٽ حڪومت قائم ڪئي. تنهن انقلابي حڪومت کي ختم ڪري، پنهنجي اڳوڻي بيٺڪي نظام کي بحال ڪرڻ ۾، فرينچ سامراجين کي ذري گهٽ هڪ سال لڳي ويو! اُنهيءَ عرصي دوران سامراجي سرڪار، سفاڪي، دهشتگردي، قتل عام ۽ غارتگريءَ جي جابرانه ڪارروائين کي تمام وڏي پيماني تي جاري رکيو. اڳوڻين سياسي پارٽين ۽ قوم پرست تنظيمن ۽ گروهن جي ابتڙ، ڪميونسٽ پارٽي پنهنجي سِکيا ۽ سياسي تعليم يافته سچن انقلابي ڪارڪنن جي حقيقي جدوجهد سبب، نه فقط پاڻ کي بچائي وئي، پر 1937ع ۾ فرينچ سامراج طرفان سندن بيٺڪن جي قومن کي ملندڙ نالي ماتر سياسي آزادين/حقن کي استعمال ڪندي قانوني طور تسليم ٿيڻ جوڳيون سياسي تنظيمون ٺاهڻ لاءِ حقيقي انقلابي لياقت ڪتب آڻيندي، اهڙو ته انقلابي پرچار ڪيو، جنهن ڪري ملڪ جي ڪُنڊ ڪُڙڇ ۾ سموري عالم اديب لڏي ۽ پورهيت طبقي يعني هاري ۽ مزدور طبقي ۾ ڪميونسٽ پارٽيءَ جو اثر وڌيو ۽ ان جي ساک قائم ٿي. انهيءَ صورتحال جي پيش نظر ملڪ اندر موجود سامراج نواز مذهبي سياسي پارٽين ۽ مُلڪ جي ڏاکڻي ڀاڱي ۾ موجود سامراج نواز مذهبي سياسي پارٽين ۽ مُلڪ جي ڏاکڻي ڀاڱي ۾ موجود، ٽراٽسڪيءَ جي پوئلڳ نقلي انقلابين سان ڪميونسٽ پارٽيءَ جي باهمي ڇڪتاڻ وڌي ۽ برقرار رهي. پر جڏهن 1939ع ۾ ٻي عالمي جنگ چالو ٿيڻ سبب، سامراجين وري به سمورن سياسي حقن کي معطل ڪري ڇڏيو تڏهن انهيءَ سخت ڪٺن صورتحال دوران پنهنجي منظم جوڙجڪ، مناسب نظرياتي تعليم، فولادي ضابطي ۽ حقيقي انقلابي قيادت سبب، قومي آزاديءَ لاءِ ڪوشان،سمورين سياسي پارٽين جي ڀيٽ ۾ هيءَ واحد ڪميونسٽ پارٽي، سڀني کان وڌيڪ حقيقي ۽ اثر انداز انقلابي پارٽيءَ طور قومي توڙي پورهيت انقلابي جدوجهد ۾ مشغول هئي. ٻي عالمي لڙائيءَ دوران ويٽنام تي حڪومت فرانس ٿي ڪئي، پر اها حڪومت جپان جي اجازت سان قائم ٿيل هئي، ڇو ته تڏهن ويٽنام تي فرانس نه پر جپان جو سامراجي قبضو هو. ٻي عالمي جنگ ۾ 1940ع ۾ جپان، اِٽلي ۽ آسٽريا جي اتحادي، طاقتور يورپي ملڪ جرمني هِٽلر جي قيادت ۾ فرانس تي قبضو ڪري ورتو. تڏهن 22 سيپٽمبر 1940ع ۾ ويٽنام ۾ مقرر فرينچ گورنر جنرل، ايڊم جين ڊڪوڪِس، جپان سان هڪڙو ٺاهه ڪيو، جنهن پٽاندر جنگ دوران ويٽنام ۾ جپان جي ٽيهه هزار فوج رهڻ ۽ مُلڪ جي سمورن هوائي ۽ فوجي اڏن کي استعمال ڪرڻ جو فيصلو ٿيو. انهيءَ تحت جپان لاءِ سموري ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ فوجي ڪاروائين لاءِ ويٽنام اهم ترين علائقو ٿي پيو. ويٽنام ۾ قائم فرينچ حڪومت، جپان سان مڪمل تعاون ڪرڻ سبب جنگ وارو سمورو عرصو برقرار رهي، پر جنگ جي پڇاڙيءَ ۾ جرمنيءَ جو روس هٿان پسپا ٿيڻ سبب، فرانس تان قبضو ختم ٿيڻ کان پوءِ، پنهنجي حيثيت ڪمزور محسوس ڪندي، جپان مارچ 1945ع ۾ ويٽنام ۾ قائم فرينچ حڪومت کي ڊاهي، فرينچن کان هٿيار کسي ورتا، تڏهن فرينچن طرفان نالي ۾ نهال نامزد ڪيل شهنشاهه، مائوڊائي، جپان جي اجازت سان، پنهنجي وطن ويٽنام جي آزاديءَ جو اعلان ڪيو ۽ قومي حڪومت ٺاهي، پر حقيقي اقتدار/ اختيار جپاني فوج وٽ هو. جنگ واري تقريباً سموري عرصي دوران ويٽنام جي آزاديءَ واري تحريڪ، ڏکڻ چين ۾ گڏ ٿيل جلاوطن انقلابي گروپن جي سرگرمين تائين محدود رهي، جتي هو چِي مِنهه مئي 1941ع ۾ مختلف انقلابي ۽ قوم پرست سياسي گروهن تي مشتمل ”ويٽنام ڊوءِ ليپ ڊونگ مِنهه هوئي“ نالي قومي محاذ آزادي جوڙڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو. اهو محاذ پوءِ ”ويٽ مِنهه“ سڏجڻ لڳو. انهيءَ محاذ جي اڳواڻي ڪميونسٽ پارٽي ڪري رهي هئي. انقلاب/ آزادي دشمن چيني حڪومت جي دٻاء تحت، ”ڊونگ مِنههِ هوئي“ يعني ”ويٽنام ريوليوشنري ليگ“ نالي، ڪميونسٽ قيادت واري محاذ جي خلاف هڪڙو سياسي اتحاد جوڙيو ويو ۽ چيني انقلاب دشمن حڪمران چيانگ ڪائي شيڪ جي حڪم سان هوچي مِنِهه کي قيد ڪيو ويو،پر انهيءَ آزادي / انقلاب دشمن اتحاد جي سراسر غير موثر ۽ ناڪامِ رهڻ سبب چين توڙي آمريڪا کي ويٽنام ۾ جپاني فوج بابت جاسوسي ڪرڻ جي ضرورت ۽ ويٽنام ۾ ڪيرايل جهازن وارن پائلٽن کي بچائڻ ڪارڻ گهربل مدد جي ضرورت مطابق چيني توڙي آمريڪي، سندن جوڙيل انقلاب دشمن محاذ بدران ڪميونسٽ قيادت واري محاذ تي ڏينهون ڏينهن انحصار وڌائڻ شروع ڪري ڏنو. ”وونگيويين“ هوچي منهه جي قيد واري عرصي دوران ويٽ مِنهه جي اڳواڻي ڪندي، اُتر ٽونگ ڪِنگ واري علائقي ۾ سياسي ڪارڪنن ۽ گوريلا مجاهدن جا گهربل جٿا منظم ڪري، جدوجهد ۾ مشغول رکيا، جيڪي سندن انقلابي مقصد جي حصول خاطر، آمريڪا ۽ چين کي گهربل معلومات به ڏيندا رهيا. انهيءَ ڪردار جي طفيل هوچي منهه کي 1943ع ۾ آزاد ڪيو ويو ۽ چين طرفان قائم ڪيل نقلي انقلابي تنظيم ”ڊونگ منهه هوئي،“ جو اڳواڻ مقرر ڪري، ويٽنام ۾ جپاني سامراج خلاف وڙهڻ لاءِ آمريڪا کيس هٿيار ڏنا ۽ مالي مدد به ڪئي. انهيءَ حيثيت ۾ هوچي مِنهه، آزادي ۽ انقلاب لاءِ پنهنجي اصل تنظيم ”ويٽ مِنهِه“ کي وڌيڪ منظم ،موثر ۽ مضبوط بنايو ۽ پاڻ آڪٽوبر 1944ع ۾ويٽنام اندر داخل ٿي ويو. جڏهن جپان 1945ع جي آگسٽ ۾ هٿيار ڦٽا ڪري آڻ مڃي، تڏهن ”ويٽ مِنِهه“ ويٽنام ۾ عام بغاوت جو سڏ ڏنو ۽ مُلڪ ۾ سياسي طور سڀني کان وڌيڪ منظم، مضبوط ۽ عملي طور هٿياربند جدوجهد ۾ مصروف انقلابي تنظيم جي واضح حيثيت ۾، آگسٽ 1945ع جي پوئين اڌ دوران هنو ئي شهر ۾، ڪنهن خاص مقابلي يا مخالفت کان سواءِ ئي اقتدار حاصل ڪيو ۽ 22 آگسٽ 1945ع تي بائوڊائي جي قائم ڪيل حڪومت مستعفي ٿي. شهنشاهه خود پاڻ ئي هنوئي شهر ۾ هوچي منهه جي قائم ڪيل حڪومت جي فائدي ۾، ان کي تسليم ڪندي، شهنشاهت تان هٿ کڻي ويو. 25 آگسٽ 1945ع تي ڏکڻ ويٽنام واري عبوري بااختيار ڪميٽي، جيڪا سائيگان شهر ۾ مقرر ٿيل هئي ۽ ويٽ منهه جي ماتحت هئي، اها هنوئي ۾ قائم ڪيل انقلابي قومي حڪومت جي ماتحت ٿي ڪم ڪرڻ لڳي. 20 سيپٽمبر 1945ع ۾ جڏهن هوچي مِنِهه ويٽنام جي آزاديءَ جو اعلان ڪيو، تڏهن اها حقيقت ظاهر ٿي ته ويٽنام جي آزاديءَ لاءِ جدوجهد ڪندڙ سمورين سياسي پارٽين ۽ تنظيمن جي ڀيٽ ۾ ڪميونسٽ پارٽيءَ مکيه، اهم فيصله ڪُن ۽ اڳواڻيءَ وارو ڪردار ادا ڪيو،تنهن ڪري اقتدار ۾ به کيس سبقت حاصل رهي. فرانس جي خواهش هئي ته اهو ويٽنام تي وري به سامراجي تسلط قائم ڪري، پر اهو في الحال اتي قابض ٿيڻ کان قاصر هو. ٻئي طرف ويٽنام جي سڀني ڪميونسٽ مخالف سياسي پارٽين ۽ تنظيمن، سڄي ملڪ ۾ ڪميونسٽن پاران اقتدار تي قبضو مضبوط ڪرڻ کان ڪميونسٽن کي روڪڻ لاءِ ڪميونسٽن جي سخت مخالفت ۽ شديد مزاحمت جاري رکي ۽ فرانس ويٽنام جي آزادي کي تسليم نه ڪيو. هن ويٽنام جي انقلابي حڪومت مخالف ڌُرين جي حمايت ۽ مدد ڪئي. جڏهن ٻي عالمي لڙائيءَ ۾ کٽندڙ اتحادي ملڪن طرفان ٿيل ڪانفرنس ۾ فيصلو ڪيو ويو ته برطانيا جپاني فوجين کي ڏکڻ ويٽنام ۾ هٿيار ڇڏائي ۽ چين انهن کان اتر ويٽنام ۾ هٿيار ڦِٽا ڪرائي، تڏهن چين نه چاهيو ته فرانس وري به ويٽنام تي قابض ٿئي. تنهنڪري چيني هٿياربند فوج سيپٽمبر 1945ع ۾ ويٽنام جي نانگ ڪِنگ واري علائقي ۾ داخل ٿيڻ کان پوءِ هوچي منهه واري انقلابي حڪومت ۾ ڪو به خلل پيدا ڪو نه ڪيو. ٻئي طرف 12 سيپٽمبر 1945ع ۾ برطانوي فوج ڏکڻ ويٽنام ۾ داخل ٿي، جپانين وٽ قيد فرينچ فوج کي نه فقط آزاد ڪرايو،پر کين هٿيار بند ڪري ويٽنام ۾ مقامي قومي عبوري حڪومت کي ڀڄائي ڪڍڻ ۽ فرينچ اقتدار بحال ڪرڻ لاءِ فرينچ فوج جي ڀرپور مدد ڪئي. 23 سيپٽمبر 1945ع ۾ فرينچ فوج مقامي قومي حڪومت جي خلاف ڀرپور پيشقدمي شروع ڪئي ۽ ٿوري ئي وقت اندر سائيگان شهر تي قبضو ڪري، قومي حڪومت ڊاهي، سمورين ويٽنامي سياسي پارٽين کي نئين سر فرينچ تسلط خلاف مزاحمت ڪرڻ تي مجبور ڪري وڌو. 1946ع ۾ فرينچ فوج ڏکڻ ويٽنام جي اڪثر شهرن ۽ شاهراهن کي قبضي هيٺ آندو، پر ڏکڻ انام ۽ ڪوڇن وارن اهم علائقن ۾ اها هٿياربند گوريلا لڙائي، مزاحمت ۽ مقابلي ۾ ڦاٿل رهي. انهيءَ فرينچ مخالف گوريلا جدوجهد کي اتر ويٽنام واري انقلابي حڪومت جي اخلاقي ۽ مالي مدد حاصل هُئي. سڄي ويٽنام تي يڪدم قبضو نه ڪري سگهڻ سبب، ڏکڻ ويٽنام تي وري قابض ٿيندڙ فرينچن، اتر ويٽنام واري انقلابي حڪومت سان مصلحتي ڳالهيون ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. تنهن موجب مارچ 1946ع ۾ اتر ويٽنام جي اڳواڻ هوچي مِنهه ۽ فرينچ جنرل جين سينٽين جي وچ ۾ هڪ اقرار نامون ٿيو. ته جڏهن اتر ويٽنام جي انقلابي حڪومت سندس ڏهه هزار فوج کي پندرهن هزار فرينچ فوج سان گڏ، فرينچ فوج جي اختيار هيٺ هنوئي، هائي فونگ ۽ ڪجهه ٻين شهرن ۾ رهڻ جي عملاً اجازت ڏيندي، ته ان جي بدلي فرانس، فرينچ يونين ۾ شامل ويٽنام جي رياست کي آزاد رياست طور تسليم ڪندو، پنجساله قسطن جي صورت ۾ پنهنجي سموري فوج ويٽنام مان ڪڍي ويندو ۽ ڪوڇن چائنا يعني تقريباً سڄي ڏکڻ ويٽنام کي راء شماريءَ ذريعي ويٽنام رياست جي حصي طور ويٽنام رياست ۾ ضم ٿيڻ جي موڪل ڏيندو. انهيءَ سمجهوتي جي روشنيءَ ۾ چين ۽ فرانس جي وچ ۾ به هڪ عهد نامون ٿيو ته فرانس چيني فوجي دستن کي پهرين ۽ پندرهين مارچ جي وچ ۾ آزاد ڪري ڇڏيندو ۽ چين ۾ سندس (فرانس) جي قبضي هيٺ سمورن علائقن، مال ملڪيت ۽ اختيارن تان دست بردار ٿيندو. انهيءَ وقت اُتَر ويٽنام ۾ قائم حڪومت. ڪميونسٽن ۽ ڪميونسٽ مخالف قوم پرست تنظيمن جي اتحاد سان قائم ڪيل هڪڙي مخلوط حڪومت هئي، تنهن جي اڳواڻي، هوچي مِنهِه، چين جي حمايت برقرار رهڻ خاطر قبول ڪئي. مذڪور ڳنڀير صورتحال کي محسوس ڪندي هوچي منهه نومبر 1945ع ۾ ئي، پنهنجي ڪميونسٽ پارٽي جي خاتمي جو سرڪاري طرح اعلان ڪري ڇڏيو هو ۽ هڪ سمجهوتي تحت چين نواز ڪميونسٽ مخالف قوم پرست پارٽين کي جنوري 1946ع ۾ ٿيندڙ پارليامينٽري چونڊن ۾ 380 سيٽن مان، گهربل ووٽ نه کڻڻ جي باوجود ستر سيٽون ڏيڻ جوواعدو ڪيو. جڏهن چين نواز قوم پرست پارٽين مارچ ۾ ٿيل فرانس۽ ويٽنام واري معاهدي کي رد ڪندي فرينچن خلاف بيجا پرچار چالو ڪيو ته فرينچن 18 مارچ 1946ع ۾ هنوئي شهر ۾ اچڻ کان پوءِ انهن ڪميونسٽ مخالف، چين نواز قوم پرست تنظيمن کي دٻائڻ خاطر اتر ويٽنام جي انقلابي حڪومت جي ڀرپور مدد ڪئي. چيني فوج ويٽنام ۾ موجود هئڻ جي باوجود چين نواز قومپرست پارٽين جي مدد ڪرڻ جي قابل نه رهي ۽ اهي چين نواز ڪميونسٽ مخالف قوم پرست ويڙهاڪ ٽولا پنهنجي قبضي وارن علائقن مان پسپا ۽ دستبردار ٿيندا ويا. سياسي حڪمت عمليءَ تي مُبني هن فرينچ تعاون سبب ويٽنام ۽ فرانس جي وچ ۾ حقيقي اختلاف ختم ٿي نه سگهيا. مثلاً فرانس ويٽنام تي ٻيهر سامراجي تسلط مڙهڻ لاءِ ماندو هو، جڏهن ته ويٽنام حقيقي قومي آزادي چاهيندڙ هو. ڪوچن چائنا واري علائقي کي ويٽنام سان ملائڻ جي تياري ڪرڻ واري واعدي جي برخلاف، انڊو چائنا لاءِ مقرر سفير، ڊي آرگينليو، پهرين جون 1946ع ۾ ڪوچن چائنا کي هڪ آزاد رياست هئڻ جو اعلان ڪيو. انهيءَ سامراجي قدم جي خلاف احتجاجاً فرانس ۽ ويٽنام جي وچ ۾ ٿيندڙ لڳو لڳ ٻئي ڪانفرنسون ناڪام ويون. البت سيپٽمبر 1946ع ۾ هوچي مِنهه ۽ فرينچ وزير خارجه، ماريئس موٽيٽ جي وچ ۾ هٿياربند ڇڪتاڻ ملتوي رکڻ جو فيصلو ٿيو پر 23 نومبر 1946ع ۾ فرينچ بحري فوج ڪٺورتا جو رڪارڊ قائم ڪندي ويٽنام جي ساحلي شهر .......... تي ڀيانڪ حملو ڪري، ڇهن هزارن کان به وڌيڪ عام شهرين کي قتل ڪري ڇڏيو، تڏهن اترويٽنام جي انقلابي حڪومت جي اڳواڻن، خاموش رهڻ بدران، فرينچ سامراج سان مڪمل آزاديءَ لاءِ هڪ ڊگهي جنگ جوٽڻ جو فيصلو ڪيو ۽ ويٽنام جي حڪومت 19 ڊسمبر 1946ع ۾ هنوئي شهر ۾ موجود فرينچ فوج تي تباهه ڪن حملو ڪري، هند چين علائقي ۾فرينچ سامراج ۽ سندس ساٿارين سان، مڪمل آزاديءَ خاطر ڊگهي جنگ جوٽي ۽ چند هفتن اندر اتر ۽ وچ ويٽنام جي تقريباً سمورن مکيه شهرن ۽ اهم شاهراهن تي موجود فرينچ فوج اتر ويٽنام جي حڪومت جي ڪنٽرول هيٺ اچي وئي. تنهن کان پوءِ اتر ويٽنام جي انقلابي حڪومت، اتر واري جابلو علائقي ۾ پنهنجي ريگيولر فوج جون ڪارروايون في الحال معطل ڪري، تقريباً چئن سالن تائين سڄي ملڪ ۾ گوريلا ويڙهه جاري رکي، ٻهراڙيءَ جي سموري عوام جون همدرديون ۽ تعاون حاصل ڪيو، حڪومت جي گرفت مضبوط رکي ۽ عوام کي سامراج خلاف هلندڙ جنگ ۾ شامل ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي وئي. سن 1949ع ۾ چين ۾ چيني ڪميونسٽ پارٽيءَ کي فتح حاصل ٿيڻ کان پوءِ چين ۾ قائم انقلابي حڪومت طرفان ملندڙ امداد سبب، ويٽنام جي حڪومت جنگ ۾ پيش قدمي ڪندي، چين سان ملندڙ سموري سرحد تي قابض فرينچ فوج کي سيپٽمبر ۽ آڪٽوبر 1950ع دوران ڀڄائي ڪڍيو، پر فرينچ ڪمانڊر، ليٽر ڊِي، فاسگني 1951ع ۾ پنهنجي فوج کي ڪجهه منظم ۽ مستحڪم ڪيو، آمريڪا طرفان به مالي ۽ فوجي امداد ملڻ جي باوجود فرينچ فوج مجموعي طور حوصلو وڃائي ويٺي ۽ رڳو پاڻ کي بچائڻ ۾ پوري هئي. ان کانسواءِ انهيءَ فوج، ساڻس انقلابي فوج جي طرفان جنگ ڪرڻ جو اصل مقصد يعني فرينچ سامراج کان پنهنجي وطن ويٽنام جي مڪمل آزادي حاصل ڪرڻ واري مقصد کي بلڪل نطر انداز ڪري ڇڏيو. تنهن ڪري ويٽنام جي مڪمل آزاديءَ جي حصول وارو مقصد، هوچي مِنهه جي قيادت ۾ سامراج دشمن ۽ وطن دوست انقلابي جدوجهد سان ئي واڳيل رهيو، ڇو ته بائوڊائي جي حڪمراني واري عرصي دوران قائم ڪيل فوج به سندس حڪومت وانگر بلڪل غير موثر هئي. سن 1953ع جي آخر ۾ دو آبي جي هيٺئين ڀاڱي کان سواءِ ٽونگ ڪنگ وارو سمورو علائقو، سمورا مرڪزي مٿاهان پَٽ ۽ لائوس جو به ڳچ ڀاڱو هوچي مِنههِ جي قيادت واري سياسي اتحاد، ويٽ مِنِهه جي فوج جي قبضي ۽ اثر هيٺ هو. تنهن کان سواءِ سندن انقلابي گوريلا ۽ مقامي انقلابي مجاهد فورس پڻ ويٽنام جي سموري ساحلي علائقي ۾ ميڪانگ نديءَ واري دو آبي تي قابض هئا. مارچ 1954ع ۾ انقلابي فوج،جنرل جياپ جي قيادت ۾ ڊين بين ڦو واري وڏي فرينچ ڇانوڻي گهيري ۾ آڻي فرينچ فوج کي سخت شڪست ڏئي، وڏي مايوسيءَ جو شڪار بنايو. انهيءَ شڪست سبب فرانس ۾ هند چيني جنگ خلاف عام راءِ وڌڻ لڳي ۽ ويٽنام جي مسئلي جو فوج ڪشيءَ بدران سياسي حل تلاش ڪرڻ تي زور ڀريو ويو. جڏهن آمريڪي ڪانگريس ڊين بين ڦو واري لرائي ۾ فرانس جي مدد ڪرڻ کان انڪار ڪيو، ته لاچار ٿي فرينچ سامراج جنگ ختم ڪرڻ خاطر جنيوا ۾ مُنعقد امن ڪافرنس ۾ ويٽنام جي انقلابي حڪومت سان ٺاهه ڪرڻ لاءِ راضي ٿي ويو. 21 جولاءِ 1954ع ۾ جنيوا ڪانفرنس جي پڄاڻيءَ تي فرينچ ۽ ويٽنامي اڳواڻن هڪ ٺاهه تي دستخط ڪيا، جنهن تحت سموري ويٽنام ملڪه کي، ان جي وچ تي موجود 17 پور وڇوٽ ڊگرين وٽ، ٻن فوجي علائقن ۾ ورهايو ويو ۽ جنگبنديءَ جو اعلان ڪيو ويو. انهيءَ ٺاهه ۾ فيصلو ٿيو ته انقلابي فوج اُترئين ڀاڱي تان ۽ فرينچ ۽ نامنهاد ڏکڻ رياستي لشڪر ڏکڻ ويٽنام تان دستبردار ٿيندو. حقيقت ۾ اتر ويٽنام ۾ هوچي مِنهه جي قيادت ۾ قائم ڪيل انقلابي حڪومت، توڙي ويٽنام واري رياست کي چين، روس ۽ روس نواز سمورين رياستن، سن 1950ع ۾ ”ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف ويٽنام“ جي نالي سان تسليم ڪيو هو. ويٽ منهه انقلابي اتحاد کي گمان هو ته مڪمل فتح به جلد ئي حاصل ٿيندي، تنهن ڪري هن ٺاهه کي عبوري طور قبول ڪجي ۽ عام چونڊون منعقد ٿين ته 17 پوروڇوٽ ڊگرين واري ورهاست ختم ڪري، يڪي آزاد ويٽنام جي رياست بحال ڪجي. انهيءَ جنگ بنديءَ دوران، جنگ ۾ تباهه ٿيل ملڪ ۾ تعميراتي ڪم شروع ڪيا ويا ۽ ويٽنام جي عوام کي انهن فلاحي ڪمن ۾ قرباني ڏيڻ جي تلقين ۽ ترغيب ڏني وئي. روس، چين ۽ ٻين اشتراڪي ملڪن جي مدد سان ويٽنام جي انقلابي حڪومت صنعتي ڄار وڇائڻ شروع ڪيو. زرعي نظام جديد بنائڻ لاءِ کنيل اوائلي قدمن خلاف مبهم مقامي بغاوت ۽ قدرتي طور اناج جي اڻاٺ کان سواءِ، 1955ع کان 1965ع تائين، اتر ويٽنام جي انقلابي حڪومت کي ڪو به پيچيده سماجي يا سياسي گهوٽالو سامهون نه ٿيو ۽ ملڪ صنعتي ترقي ڪئي. ان جي ڀيٽ ۾ ساڳئي عرصي دوران ڏکڻ ويٽنام ڪيترن ئي سياسي گهوٽالن جو شڪار رهيو. ڏکڻ ويٽنام جي صدر، بائوڊائي 14 جون، 1954ع ۾ ڪيٿولڪ عيسائي مذهبي اڳواڻ، نِگو ڊِنِهه ڊيم کي ڏکڻ ويٽنام ۾ نئين حڪومت ٺاهڻ جي دعوت ڏني، تنهن هڪ سال ۾ روايتي غير يقيني صورتحال ۾ جدوجهد ڪندي، ڪاميابي حاصل ڪئي ۽ آمريڪي امداد طفيل پنهنجي ڪميونسٽ دشمن حڪومت مضبوط بنائي. هن سندس فوج مان سمورن فرانس نواز فوجي اڳواڻن کي ڪڍي ڇڏيو ۽ مقامي طور سياسي ۽ مذهبي آزادي ختم ڪري ڇڏي. هُن اتر ويٽنام مان ڀڄي آيل اٽڪل اڍائي لک باغين کي پڻ ڏکڻ ويٽنام ۾ آباد ڪيو. آڪٽوبر 1955ع ۾ نام نهاد راءِ شماري ذريعي بائو ڊائي کي معزول ڪري نِگو ڊنِهه ڊيم خود پاڻ ملڪ جو صدر ٿي ويٺو. هن نالي ماترزرعي سڌارن جواعلان ڪيو، پر انتظاميه ۾ شامل جاگيردارن ۽ سندن نمائندن انهن سڌارن کي ناڪام بنائي ڇڏيو. ڏکڻ ويٽنام ۾ بااثر انقلابي پارٽي ويٽ منِهه سان لڙائيءَ ۾ هن پوليس ۽ فوج جي تشدد سان گڏ، انقلابي پارٽيءَ جي خلاف ڇتي پروپيگنڊا مهم جاري رکي. آمريڪي امداد جو تقريباً 80 سيڪڙو فوج، جاسوسي ۽ سرڪار جي سيڪيورٽي تي خرچ ٿيڻ لڳو. ٻُڌ مت جي ڀيٽ ۾ ڪيٿولڪ عيسائي مذهب اختيار ڪندڙ ماڻهن کي وڌيڪ رعايتون مهيا ٿيڻ لڳيون. سرڪار جي جابر ڪردار تي تنقيد ڪرڻ جي نتيجي ۾ عالم ۽ اديب لڏي کي سمورن جمهوري ۽ انساني حقن کان محروم رکيو وڃڻ لڳو. فوجي توڙي سِوِل آفيسرن جي ترقيءَ يا وري سزا جو دارومدار صدر ۽ صدر جي خاندان سان وفاداريءَ سان مشروط ٿي ويو. چونڊون مطلق العنان حاڪم مڪمل جانبدارانه ڪرايون. صدر جي ڀاء، ”نِگو ڊِنهِه نِهُو“ هڪ ڳُجهي تنظيم تيار ڪري، ان کان سرڪاري ڪامورن، فوجي عملدارن ۽ معاشري ۾ اهم حيثيت وارن ماڻهن جي خلاف جاسوسي ڪرائڻ لڳو. اهڙي سياسي ۽ سماجي صورتحال، ڪميونسٽ انقلاب لاءِ راه هموار ڪئي، جيڪو اُتي سن 1957ع ۾ چالو ٿي ويو هو. هڪ سال پوءِ صدر ڊيم، جنيوا ٺاهه موجب سڄي ملڪ ۾ ٿيڻ وارين چونڊن کي منعقد ڪرائڻ کان انڪار ڪيو. انهي جابرانه روش عوام توڙي سموري ملازم طبقي ۾ صدر ڊيم لاءِ تمام گهڻي نفرت پيدا ڪئي۽ انقلابي عمل ۾ وڌيڪ تيزي آندي. تنهن ڪري سن 1963ع ۾ صدر ڊيم واري فوج خود پاڻ ئي صدر ڊيم خلاف قدم کڻڻ جو فيصلو ڪيو ۽ پهرين نومبر 1963ع ۾ ڊيم جي حڪومت جو تختو اونڌو ڪري، اقتدار تي پاڻ قابض ٿي. فوجي حملي ۾ ڊيم ۽ سندس ڀاء، نِهوُ کي به قتل ڪيو ويو. فوجي راڄ دوران ڏکڻ ويٽنام ۾ موجود ڪميونسٽ دشمن سياستدان انتهائي انتشار جو شڪار رهيا. جون 1965ع ۾ ايئروائيس مارشل نگُويين ڪائو ڪِي جي قيادت ۾ ڏکڻ ويٽنام ۾ فوج طرفان مڪمل قبضو ٿيڻ کان اڳ، ڏکڻ ويٽنام ۾ لڳاتار (9) نوَ حڪومتون ٺهيون ۽ ڊهيون! فوجي حڪومت پڻ سياسي توڙي انتظامي طور، ڊيم سرڪار کان ڪنهن به صورت ۾ مختلف ڪا نه هُئي. ٻُڌ ويڙهاڪ انقلابين ڊيم جو تختو اونڌو ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو ۽ فوجي حڪومت سان پڻ سخت ويڙهه ڪئي، پر فوجي حڪومت انقلابي مزاحمت کي في الحال دٻائي ڇڏيو، شهري آزاديون ختم ڪيون ويون، خصوصاً پريس جي آزادي تي مڪمل بندش لڳائي وئي. حزب اختلاف سان واڳيل سياستدانن کي ڪميونسٽن جا مددگار چاڻائي قيد ڪيو ويو. سن 1967ع وارين چونڊن ۾ سڀني کان وڌيڪ ووٽ کڻندڙ عوامي اميدوار، ٽِريونگ ڊِنِهه ڊِزيُو کي ڪامياب قرار ڪو نه ڏنو ويو ۽جنگ بندي خاطر ڪنهن ٺاهه ڪارڻ ڪوشش ڪرڻ سبب، اُلٽو کيس قيد ڪيو ويو.انهن چونڊن ۾ صدر جنرل ٿِئو پاڻ کي زوريءَ ڪامياب قرار ڏنو ۽ پنهنجي آمرانه روَش برقرار رکندي سن 1969ع ۾ سوِيليئن وزير اعظم ”ٽرانوان هونگ“ کي سبڪدوش ڪري، جنرل ٽران ٿِينِ کيِيم کي وزير اعظم بنايو. مطلب ته فوجي حڪمران، ڏکڻ ويٽنام ۾ پنهنجن عوام دشمن ڪُڌن ڪرتوتن ۾ ويران وير وڌ هئا. ٻئي طرف ڪميونسٽ پارٽيءَ جي رهبريءَ تحت قائم ٿيل ويٽنام جي ڪميونسٽ انقلابي فوج جو ڏکڻ ويٽنام اندر سامراج دشمن جدوجهد ۾ مشغول تعداد، ڏيڍ لک کان به وڌي ويو، تنهن ڏکڻ ويٽنام جي سامراجي حڪومت کي سخت حيران ۽ پريشان ڪري ڇڏيو، تنهن ڪري فوجي حڪومت عوام تي ظُلم جي باهه ٻاري ڏني. آمريڪي مدد فرينچ سامراجي حڪومت کي 1946ع کان وٺي مُسلسل ملندي رهي، پر 1960ع کان پوءِ آمريڪا پنهنجا فوجي ماهر ۽ هٿياربند فوجون به موڪلڻ شروع ڪيون. سن 1963ع ۾ آمريڪا پنهنجي سترهن هزار فوج ۽ گن شِپ هيليڪاپٽر ڏکڻ ويٽنام موڪليا. اهڙيءَ طرح آمريڪا ويٽنام ۾ آزادي ۽ انقلاب لاءِ هلندڙ جنگ خلاف نه فقط سِڌي ريت شريڪ ٿيو پر هن ويٽنام جي آزاديءَ ۽ انقلاب جي مخالف سامراجي جنگ جي اڳواڻي ڪئي. ڪميونسٽ فوج جي پيشقدمي روڪي نه سگهڻ سبب آمريڪي صدر جانسن، فيبروري 1965ع ۾ اُتر ويٽنام تي بمباري ڪرائي، ته جيئن اُتان کان هٿيار ۽ گوريلا ڏکڻ ويٽنام ۾ اچي نه سگهن، پر سندس خواهش پوري ڪا نه ٿي. ڏکڻ ويٽنام کي، اتر ويٽنام هٿيارن سميت مالي توڙي جاني مدد مسلسل ڏيندو رهيو. اُتر ويٽنام تي ٿيل آمريڪي بمباري ناڪام ثابت ٿي. اُٽلو آزاد جمهوري دنيا ۾ آمريڪا خوار ٿيو. آمريڪي بمباريءَ کان مهينو کن پوءِ اُتر ويٽنام جي انقلابي حڪومت، ويٽ ڪانگ يعني ڏکڻ ويٽنام ۾ وڙهندڙ انقلابي فوج جي مدد لاءِ پنهنجي فوج موڪلڻ شروع ڪئي، تڏهن اتر ويٽنام جي بحري فوج تي آمريڪي بحري ٻيڙي تي بمباري ڪرڻ جو ڪوڙو الزام لڳائي، آمريڪا اتر ويٽنام جي بحري جهازن تي آبدوزن سان حملو ڪيو ۽ گهڻو نقصان رسايو. 7 مارچ 1965ع ۾ ڏکڻ ويٽنام جي ساحلي شهر ڊِآئنگ ۾آمريڪا پنهنجي ساڍا ٽي هزار بحري فوج لاٿي ۽ جولاءِ واري مهيني ۾ آمريڪي ويڙهاڪ فوج جو ڏکڻ ويٽنام ۾ تعداد پنجهتر هزار تائين وڌي ويو. آمريڪا تڏهن کان وٺي ڏکڻ ويٽنام ۾ هر مهيني پنهنجي فوج جو تعداد وڌائيندو ويو، جيڪو 1968ع جي شروعات ۾ پنج لک ڏهه هزار ٿي ويو. اها پنج لک ڏهه هزار آمريڪي فوج، ڏکڻ ويٽنام جي ڇهه لک سرڪاري فوج،ڏکڻ ڪوريا جي پنجاهه هزار فوج، اٽڪل ايتري ئي تعداد ۾ آسٽريليا، نيوزي لينڊ ۽ ٿائي لينڊ جي فوج ۽ سوين هزارن جي تعداد ۾ مقامي، ۽ علاقائي وطن دشمن، عوام دشمن ۽ غدار مجاهد فورس، آمريڪي فوج جي قيادت ۾ مٿي ڄاڻايل سمورن ملڪن جي تقريباً تيرهن لکن کان وڌيڪ جديد هٿيارن سان ليس فوج سامراجي مقصد جي حصول ڪارڻ مڪمل طور ناجائز ۽ جابرانه جنگ وڙهڻ لاءِ ڏکڻ ويٽنام ۾ آندي وئي، اها ويٽنام جي وطن دوست انقلابي فوج، ويٽ ڪانگ سان نبردآزما هئي، پر انقلابي فوج مٿين سڀني ملڪن جي گڏيل سامراجي فوج جون وايون بتال ڪري ڇڏيون، ڇو ته حقيقي وطن دوست انقلابي جذبي سان ٽمٽار گوريلا ڪاروائين، سامراجي فوجين جون متيون منجهائي ڇڏيون. انهيءَ وقت جي انگن اکرن موجب اتر ويٽنام جي ريگيولر فوج جو ڏکڻ ويٽنام ۾ تعداد پنجاهه هزار کن هو، جيڪو ٻه لک ٽيهه هزار ويٽ ڪانگ گوريلن سان گڏ تيرهن لکن کان به وڌيڪ تعداد ۾ ڪميونسٽ دشمن سامراجي فوجين سان انقلابي جنگ ۾ مشغول هو. اتر ويٽنام تي لڳاتار ٽن سالن تائين هاڃيڪار بمباري ڪندي ۽ جديد ترين هٿيارن سان ليس، ڏکڻ ويٽنام ۾ ڇتي ويڙهه وڙهندي آمريڪا اتر توڙي ڏکڻ يعني سڄي ويٽنام کي معروضي طور ته تباهه ڪري ڇڏيو، پر ويٽ ڪانگ نالي وطن دوست ڪميونسٽ انقلابي فوج جي عزم، توڙي ويڙهه واري قوت کي ڪمزور ڪري نه سگهيو! اها حقيقت آمريڪا اڳيان جنگ ڪرڻ دوران فيبروري 1968ع ۾ تڏهن پڌري ٿي جڏهن ويٽ ڪانگ انقلابي فوج، هڪ ئي وقت تي، آمريڪا جي هڪ سئو کان به گهڻن فوجي اڏن، مرڪزن ۽ ڇانوڻين تي حملو ڪري، سامراجي فوج کي ڀڄائي، پاڻ اتي لڳاتار مهينو کن قابض رهي، هن غير متوقع حملي ٿيڻ کان پوءِ آمريڪا کي يقين ٿي ويو ته انقلابي فوج ويٽ ڪانگ کان جنگ کٽي نٿي سگهجي ۽ ويٽنام ۾ آمريڪي فوجي ڪمانڊر، جنرل ويسٽ مورلينڊ جي وڌيڪ ٻه لک ڇهه هزار آمريڪي فوج موڪلڻ واري درخواست کي رد ڪندي آمريڪي صدر جانسن اُتر ويٽنام تي بمباري بند ڪرڻ جو حڪم ڏنو. ان جي نتيجي۾ اتر ويٽنام سان صلح جي ڳالهين لاءِ ماحول سازگار ٿيڻ سان اهي ڳالهيون 13 مئي 1968ع ۾ پيرس شهر ۾ چالون ٿيون ۽ نومبر 1968ع ۾ آمريڪا اُتر ويٽنام تي ٿيندڙ بمباري مڪمل طور بند ڪئي، تڏهن پيرس مذاڪرات ۾ سائيگان سرڪار ۽ لبريشن فرنٽ کي به جامع ۽ قطعي نِبيري خاطر شامل ڪيو ويو. آمريڪي صدر نِڪسَن جي جوڙيل سرڪار جي ابتدا دوران آمريڪي فوج ويٽنام مان نالي ماتر نڪرڻ شروع ڪيو، پر 1970ع ۾ آمريڪي فوج جي شموليت سان لائوس ۽ ڪمبوڊيا ۾ سامراجي ويڙهه وڌائي وئي. تنهن ڪري حقيقي طور تي اها جنگ آمريڪي شموليت ۽ مدد سان پکڙجندي رهي. انهيءَ صورتحال دوران آمريڪا اپريل 1970ع ۾ ويٽنام مان پنهنجي هڪ لک پندرهن هزار فوج ڪڍي وڃڻ جو اعلان ڪيو، ڏيڍ لک وڌيڪ آمريڪي فوج ايندڙ ٻارهن مهينن دوران نڪري وڃڻ جو پڻ اعلان ڪيو ويو ۽ سموري آمريڪي فوج ڪڍي وڃڻ سائيگان واري سامراجي فوج جي انقلابي فوج سان مقابلو ڪرڻ جي سگهه جي بحاليءَ سان مشروط ڪيو ويو. انهي عرصي دوران جنگ بندي، صُلح ۽ سموري هنڌ چين واري خطي ۾ موجود ويٽنام، لائوس ۽ ڪمبوڊيا جي آزادي بابت ڳالهيون جاري رهيون، پر ان هوندي به سڄي هند چيني علائقي ۾ آمريڪي بمباري به جاري رهي. جنوري 1973ع ۾ آمريڪا ۽ ٻين ٽن ڌُرين يعني هڪڙي اتر ويٽنام جي انقلابي حڪومت، ٻي ويٽ ڪانگ انقلابي پارٽي ۽ ٽِي ڏکڻ ويٽنام ۾ سامراجي حڪومت هلائيندڙ ڪميونسٽ دشمن پارٽيءَ جي وچ ۾ جنگ بنديءَ وارو ٺاهه ٿيو، جنهن تي چئني ئي ڌرين دستخط ڪيا. تنهن ٺاهه موجب آمريڪا 60 ڏينهن اندر ويٽنام مان سندس سموريون فوجون ڪڍي وڃڻو هو. اتر ويٽنام جي انقلابي حڪومت کي ڏکڻ ويٽنام جي حڪومت جي برابر حقدار ۽ جائز تسليم ڪيو ويو. مٿئين ٺاهه تي عمل درآمد ڪرائڻ واسطي هڪڙي عالمي ڪميشن قائم ڪئي وئي هئي



تاريخ، فلسفو ۽ سياست

واقعاتِ عالم