مونا ليزا جي تصوير جي چوري
موناليزا جي تصوير جي چوريءَ واري خبر سموري دنيا کي غمگين ڪري وڌو. هيءَ خبر هر مکيه اخبار جي اڳئين صفحي تي ڇپيل هئي. ڪئين انومان هئا، ڪن جو خيال هو ته شايد اها تصوير صفائي واري عملي جي ڪنهن فرد چورائي هوندي. ٻين جو اندازو هو ته مذڪور چوري غالباً ٿوري پگهار وارن سيڪيورٽي گارڊن مان ڪنهن جي ڪيل آهي. لووِر ميوزم جا منتظمين حضرات پڻ چوريءَ جي شڪ ۾ گهيريل هئا. لووِر جي مکيه ڊائريڪٽرن مان هڪڙي کي گولي هنيائون ۽ ٻئي کي سسپينڊ ڪيائون. سار سنڀال ڪندڙ عملي جي ڪيترن ئي ملازمن تي ڏنڊ وڌا ويا، تنبيهه ڪئي وئي ۽ ملازمت جي رينڪ گهٽائي وئي.
پئرس پوليس عجائب گهر جي نامعقول حفاظت جي شڪايت ڪئي، ميوزم جي انتظاميه تفتيشي پوليس جي ڪارڪردگيءَ جي شڪايت ڪندي چيو ته هن ميوزم جي نامعقول حفاظت جي شڪايت ڪئي آهي. پر ڪو به سراغ لڳائي نه سگهي آهي. اهڙي طرح قانون لاڳو ڪندڙ ڪيترائي فرينچ محڪما مذڪور چوريءَ جي سلسلي ۾ ڪو حقيقي سراغ لڳائڻ بجاءِ اٽلو پاڻ ۾ ڄُنڊا پٽ ڪندا رهيا. ايتري قدر جو جيڪڏهن ڪنهن هڪڙي کاتي ڪو جُوڻيئَت هٿ ڪيو ته انهيءَ جي مخالف محڪمي اهو ماڻهو ڪنهن جڙتو ڏوهه ۾ گرفتار ڪري ڇڏيو، جيئن ته مخالف ڌر پنهنجي ڪم ۾ ڪامياب نه ٿي سگهي.
نيٺ پئرس پوليس جو انسپيڪٽر مسٽر لوئيس ليپائين پئرس پوليس جو پريفيڪٽ يعني مُک عملدار ٿي آيو. جنهن ميوزم جي حاضر توڙي اڳوڻن سمورن ملازمن کان انٽرويوز وٺڻ سان جانچ جاري رکي، پر کيس خاطر خواهه ڪاميابي ڪا نه ٿي.
موناليزا جي تصوير جي گمشدگيءَ کي پئرس جي ڪيترن ئي باشندن هڪڙي سازش قرار ڏنو ته ٻين انهيءَ کي ڄاڻي واڻي فراريت سڏيو. تصوير جي چوري کان هڪ هفتو پوءِ جڏهن ميوزم وري گهمڻ لاءِ کوليو ويو ته حاضر ڊيوٽي ڪيوريٽر جي چوڻ موجب پئرس جا باشندا لا تعداد ميڙن جي صورت ۾ تصوير واري ڪمري ۾ ماتمين وانگر داخل ٿيندا، نهايت ڏکوئيندڙ انداز سان اهي ڪوڪا ڏسندا رهيا، جن وسيلي موناليزا جي تصوير ٽنگيل هئي. هر ڪنهن ائين ڀانيو ته اها تصوير قومي اثاثو هو، جيڪو هميشه لاءِ وڃائجي ويو. اهو محسوس ڪندي ماڻهن سخت احتجاج ۽ گوڙ ڪيو. اهو هڪڙو وڏو واقعو ٿي ويو. وقت گذرڻ سان ماڻهن جو جوش گهٽيو ۽ انهيءَ سلسلي ۾ ڀوڳ ۽ چرچا شروع ٿي ويا. ڪئين پروليون ۽ ڪارٽون ٺهڻ لڳا. ڪنهن شخص اخبار کي خط لکي پُڇيو ته موناليزا جي تصوير وارا چور ايفل ٽاور ڪڏهن چورائيندا؟ ماڻهن انهيءَ تصوير جي چوري بابت ڪيترائي گيت پڻ لکيا، جيڪي اُهي هوٽلن ۽ ڪيفيز ۾ ڳائڻ لڳا.
نائيٽ ڪلبن ۾ فنڪارن جون ڪجهه اهڙيون به ٽوليون پيدا ٿيون جيڪي موناليزا جي لباس ۾ پنهنجو فن پيش ڪنديون هيون. مشهور ميوزڪ هالن تي ۽ ٿيٽرن ۾ ڪم ڪندڙ مکيه اداڪارن کي موناليزا جو نالو ڏنائون، ڪيترائي پوسٽ ڪارڊ ڇپيا ويا. جن تي موناليزا جو فوٽو ڇپيل هو. چوريءَ جي جانچ جاري رهي، پر اڃا ڪاميابي ڪا نه ٿي هئي. پُر اسرار شخصيت جي مالڪ موناليزا سان وابسته سندس تصوير جي چوري وارو معمو ڪو پهريون ڪونهي. سندس اصل سڃاڻپ پڻ شڪي آهي. عظيم مصور ليونارڊو ڊاونسي سورهين صدي جي شروع ۾ اها تصوير پينٽ ڪئي هئي. هڪڙي ٻئي فنڪار Cuzin ڪيوزن موجب ليونارڊو جي پينٽ ٿيل گهڻين تصويرن ۾ مثالي حسن ته موجود آهي، پر اهي واضح طور غير حقيقي لڳن ٿيون. انهيءَ جي برعڪس موناليزا جي تصوير سموريءَ سادگيءَ جي باوجود حقيقي، مخصوص، چورس چهري سان سڄي سراپا سهڻي آهي.
مونا ليزا ذاتي طور تي کڻي ڪهڙي به شخصيت جي مالڪ هجي، اها ڳالهه پنهنجي خاني، پر هتي سندس شخصيت صدين کان وٺي حسن ۽ پيار جي علامت طور تسليم رهندي آئي آهي. انهيءَ سلسلي ۾ شايد موناليزا جي تصوير ٺاهيندڙ مصور لِيونارڊو جي خود ديو مالائي شخصيت ڪارفرما ٿي سگهي ٿي. ڇو ته هن مصور پنهنجي سمورين فني صلاحيتن کي هيء انوکي تصوير چٽيندي ڪم آندو. موناليزا جي تصوير جي چوريءَ جي خبر جيئن جيئن پکڙجندي وئي تيئن تيئن تصوير جي معمار جي فني مڃتا ۾ واڌارو ٿيندو ويو. حقيقت موجب ليونارڊو جي فنڪاريءَ کي صدين تائين مُصَوَريء جي معيار طور مڃتا حاصل رهي، ۽ اڄ تائين سندس فني اصولن کي ساڳي مڃتا حاصل آهي.
ڊگهي عرصي گذرڻ سبب هن تصوير جي رنگن ۾ جهڪاءُ ٿيڻ جي باوجود موناليزا جي تصوير ۾ مخصوص جمالياتي جادو جلوه گر آهي. جرئت پسند فنڪار جهڙوڪ ڊيوڪيمپ ۽ ڊالي ڊاونسي جي فني ڪاريگريءَ جي تعريف ڪندا هئا ۽ موناليزا جي تصوير کي مصوريءَ جي تاريخ ۾ سڀ کان وڌيڪ اهميت جي حامل قرار ڏنائون.
هن تصوير جي چوريءَ کان ٻه سال پوءِ سن 1513ع ۾ فلورينس جي نوادرات جي هڪ واپاريءَ جي دفتر ۾ هڪڙو خط پهتو، جنهن چوريءَ جي راز کي پڌرو ڪرڻ ۾ مکيه ڪم ڏنو. انهيءَ موجب سراغ ملڻ تي موناليزا جي تصوير انهيءَ هنڌ جي نهايت ويجهو لڌي وئي جتي چار صديون اڳي اها ٺاهي وئي هئي. اهو ماڳ لووِر ميوزم کان چند بلاڪن جي فاصلي تي سندس چور جو گهر هو. جتي اها سانده ٻن سالن تائين لڪائي رکي وئي هئي. هن وقت موناليزاواري اها تصوير وري به ميوزم ۾ نمائش لاءِ لڳل آهي، پر اڳي جي ڀيٽ ۾ سخت پهري ۽ حفاظت هيٺ رکيل آهي. جتي انهيءَ تصوير کي ڏسڻ لاءِ هر سال ڪروڙين ماڻهو ايندا آهن.
ڪيوزن جي چوڻ موجب انفرادي طور تصوير ۾ عورت ايتري ملوڪ ڪانهي ۽ نڪي منجهس گهڻو رنگ ۽ روغن نمايان آهي. تنهن هوندي به هيءَ تصوير ساري جڳ ۾ مشهور آهي. انهيءَ جو سبب شايد اهو هجي ته هن تصوير واري اصل عورت ته اسان ڏسي ئي نٿاسگهون، تنهنڪري اها ڳالهه غير معمولي ٿيو پوي، جڏهن اسين سندس تصوير ڏسون ٿا. جهڙوڪر: اسان خود موناليزا کي پهريون ئي ڀيرو ڏسون ٿا.